Kamusal Mekâna Erişim: Mekânsal Kademelenmede Konut Üretim Biçimlerinin Etkisi - Ankara, Batıkent Örneği

Download

index.pdf
Kapak.pdf

Date

2021-05-30

Author

Sakar, Begüm
Roshanı, Mehdı

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

190
views

111
downloads

Kamusal mekânlar, kentin en temel bileşenlerinden biri olup gündelik yaşamave toplumsal ilişkilerin yeniden üretimine önemli bir katkı sağlamaktadır. Kentselyaşamın yer aldığı etkileşim mekânları olan kamusal alanlar, hiçbir kısıtlama ol-maksızın tüm kentlinin erişimine açık olan ortak mekânlardır. Kentlerin değişim/dönüşüm ve üretim süreçlerinde kamusal mekânın üretimi, gelişimi ve erişilebil-irliği ile mekânların kamusallık dereceleri planlama açısından önde gelen tartışmakonularını oluşturmaktadır. Kamusal-özel alan ikiliği bağlamında, kamusal alanlar-daki kentsel yaşam kamusal-özel alan arasındaki karşıtlık ile doğrudan ilişkili olup,kamusal mekâna erişim mekânın kademelenmesi ve kamusal alan hiyerarşisininkurgulanış biçiminden etkilenmektedir.Kentleşme biçimindeki değişim/dönüşüm ve konut üretim biçimlerinde yaşanandeğişimler kamusal mekân üretiminde ve kullanımında farklılaşmaya yol açmak-tadır. 1980’li yıllarda konut üretim mekanizmalarından biri olan konut kooperati-flerinin kentsel arsa tahsisinde ve finansal kaynak üretmede yetersiz kalması sonu-cunda, kooperatif üst birlikleri yerel yönetimlerle işbirliği içerisinde büyük ölçektekonut projelerini uygulamaya koymuştur. Bu kapsamda Ankara’da gerçekleştirilenilk uygulama Batıkent projesidir. Belediye ile konut kooperatiflerinin işbirliğinedayanan bu projede üretilen konut alanları, kamusal-özel mekân ilişkisinin doğru-dan kurulduğu gridal sistem üretiminden farklılaşmış, ‘site’ tipi yapılaşma biçimikamusal-özel mekân kademelenmesini etkilemiştir. Sosyal demokrat belediyeci-lik döneminin konut üretim biçimleri üzerindeki etkisi sonucunda ‘kapalı/kapılı si-teler’e ilk örnek oluşturabilecek kooperatif siteleri üretilmeye başlanmış, kentselmekânın kamusallığı tartışmalarında mekânsal ayrışma sorununu gündeme ge-tirmiştir.Bu kapsamda, araştırmanın konusunu farklı konut üretim biçimlerinin kamusal-özel mekân kademelenmesine etkilerinin incelenmesi ve kamusal mekânaerişilebilirliğin morfolojik analizler aracılığıyla tespit edilmesi oluşturmaktadır. Buçalışmada Ankara/Batıkent semtinde yer alan konutların yıllar içerisindeki değişimiincelenerek, konut alanları içerisinde üretilen kamusal alanlar ile mahalle ölçeğindeüretilen ortak alanlarla olan kullanımlar arası kamusallığın gelişimi ortaya konmak-tadır. Kamusal mekâna erişim, konut alanlarında yapılı çevre ile tanımlanmış me-kânların biçimlendirdiği özel-yarı özel/yarı kamusal-kamusal alan ilişkiselliği üze-rinden tartışılmaktadır. Morfolojik analiz bağlamında sokak örüntüsü, ada/parseldüzeni ve yapı örüntüsünün irdelenmesinin ardından, ‘Mekân Dizimi’ analiz modeliaracılığıyla mekânsal kademelenmede derinlik ve mekânsal bütünleşme değerlerielde edilerek kamusal-özel mekân ilişkisi ve kamusal mekânlara erişilebilirlik tespitedilmektedir. Mekânların bir araya gelmesindeki ilişkilerin açıklanması ile kamusalalan hiyerarşisinin irdelenmesinde hareket oranını ve bağlantısallığı (connectivity)temel alan bu matematiksel analiz modeli esas alınarak konut alanları üretimindekamusallık tartışmasına katkı sunulması hedeflenmektedir.Anahtar Kelimeler: Kamusal-özel mekân kademelenmesi, Konut alanları, Kapalısiteler, Mekân dizimi

URI

https://hdl.handle.net/11511/101079

Conference Name

III. Kentsel Morfoloji Sempozyumu

Collections

Graduate School of Natural and Applied Sciences, Conference / Seminar

Suggestions

OpenMETU
Core

Transformation of public space : the case of Migros Akköprü shopping center Tunç, Gülçin; Şengül, Hüseyin Tarık; Department of Urban Policy Planning and Local Governments (2003) Today, it is observed that shopping centers that are increasingly growing in number, especially in metropolitan cities, are used as public spaces by many urban inhabitants. Shopping centers have become places where social life is experienced and leisure time is spent through a wide range of activities offered besides shopping. On the other side, city centers that can be regarded as the most essential public spaces of urban areas are in a process of deterioration both in terms of physical quality and functio...
Kamusal Alan İçin Tasarım: İstanbul’da Yerel Yönetimlerle İşbirliği İçerisinde Yürütülen Disiplinler Arası Projelerde Tasarımcının Konumu Çatalyürekli, Selen; Kaya, Çiğdem (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2014) Bu çalışmada, kamusal alanlar için tasarlanan ürünlerin ana kullanıcısı olan kamunun, tasarım sürecine sosyal ve ekonomik etmenlerle birlikte katılım hakkı olduğu fikrinden yola çıkılmıştır. Türkiye’de kamusal alan için disiplinlerarası tasarım hizmetleri ve girişimci birimlerin oluşumu yaygınlaşmaktadır. Fakat bu kamusal alan için tasarım anlayışının, yasal olarak bağlayıcı tasarım standartları, denetleyici kurumlar ve bürokratik kültürü içinde bir söylemi bulunmamaktadır. Bu kapsamda araştırmanın temel am...
Determinants of Regional Innovation in Turkish NUTS 3 Regions from the Spatial Dependence Perspective Varış, Sıla Ceren; Özdemir Sarı, Özgül Burcu; Department of City and Regional Planning (2021-11-3) Combining the existing knowledge in different ways, production, and absorption of the new knowledge, and transformation of all these into innovation in a region are the main driving forces of regional economic performance and connect the region with national and international economies. The relationship of innovation with space has been the subject of many disciplines as economics, regional science, and planning. Innovation is defined as the innovation outputs accepted as an indicator of the knowledge base ...
Urban obsolescence: an evaluation of observed and perceived criteria in the context of Ulus historic city center in Ankara Hatiçoğlu, Mervenur; Büyükcivelek, Ahmet Burak; Department of Urban Policy Planning and Local Governments (2021-11-10) Ulus, the historic city center of Ankara, has been experiencing a steady urban obsolescence process, which threatens the cultural values inherited from prehistoric civilizations to the early republican period and the ongoing urban life in the quarter. Although there are many concepts in the literature that defines urban depression in cities, such as urban decline, blight, and shrinkage, they all have nuances in their theoretical background in terms of causes and effects. In the case of Ankara city and Ulus ...
Evaluating the potentials of neglected urban spaces in hıstorıcal city centres to acquire a sense of place: the Iskıtler Small Industry area in Ankara Alpdemir, İbrahim; Aral, Hacer Ela; Department of Architecture (2023-1-27) Old city centres that have been able to preserve their position as the cultural and economic heart of an urban hinterland, function as a centre for converging the city’s lifelines as well as acting as a reflection of its image. The spatial and perceptive quality of a city’s centre plays an important role in maintaining its vitality and ensuing an image of its own. This quality is defined by the term place and is a notion that can be perceived by the simultaneous stimulation of the senses. This is something ...

Citation Formats

B. Sakar and M. Roshanı, “Kamusal Mekâna Erişim: Mekânsal Kademelenmede Konut Üretim Biçimlerinin Etkisi - Ankara, Batıkent Örneği,” presented at the III. Kentsel Morfoloji Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 2021, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/101079.