Ses Sembolizmi ve Nesne Algısı İlişkisine Dair Bir İnceleme

Date

2023-10-01

Author

Dövencioğlu, Nahide Dicle

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

66
views

42
downloads

Cite This

Ses sembolizmi, sözcüklerin ses özellikleri ve anlamları arasında rastgele olmayan bir ilişki olduğuyla ilgilidir. Bu konuda nesnelerle ilgili yapılan çalışmalarda, ses frekansının algılanan şekiller ile olan sistematik ilişkis i sıklıkla araştırılmıştır. İnsanlar daha yüksek frekanslı sesleri açısal şekillerle ve düşük frekanslı sesleri yuvarlak şekillerle ilişkilendirir ve bu da Buba/Kiki etkisi olarak bilinir. Buna paralel olarak /i/ sesinin genellikle küçük, /a/ sesinin ise büyüklük özellikleriyle ilişkilendirildiğ i bulunmuştur. Dolayısıyla ses sembolizmi boyut algısında da görülmektedir. Ses, sembolik kelimelerin bir alt grubu olan yansıma kelimeler tanımladıkları malzemelerin sesini taklit eder. Japoncada bu kelimeler, diğer duyusal deneyimlerin yanı sıra yüzey malzemesi niteliklerin in algılanmasıyla da bağlantılandırılmıştır. Japoncaya benzer şekilde, Türkçe de günlük konuşmalarda sıkça kullanılan ses sembolik kelimeler bakımından oldukça zengindir (örneğin; şap şap, tıkır tıkır). Bu yazıda öncelikle Buba/Kiki etkisi etrafında alanyazındaki ses-şekil ilişkilendirmelerine örnekler verilecektir. Daha sonra ses-boyut ilişkisine değinilecektir. Son olarak ses sembolizminin nesnelerin sadece şekil veya boyutlarıyla ilgili değil, malzemeleriy le de ilgili olduğunu gösteren çalışmalara yer verilecektir. Türkçedeki kısıtlı örneklere değinilerek yazı sonlandırılacaktır.

URI

https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/80484/1351772
https://hdl.handle.net/11511/107925

Collections

Department of Psychology, Article