Türk ekonomisinde krizin oluşumu, 1990-1993: Bir genel denge analizi

Date

1996

Author

Yeldan, Erdinç

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

63
views

127
downloads

Cite This

Bu yazıda Türk ekonomisinde 1980'lerin ikinci yarısından başlayarak bozulan kamu kesimi dengeleri ve 1994 iktisadi krizi bir genel denge modeli yardımıyla incelenmekte ve krizin oluşum sürecinde rol alan etkenler nicel olarak irdelenmektedir. Çalışmada kullanılan genel denge modelinin kuramsal temelleri Walrasgil ve Yapısalcı/Keynesgil makro iktisat öğretilerine dayanmakta ve 15 üretici sektör, 6 sosyal sınıf/gelir grubu ve merkezi devlet aracılığıyla ulusal ekonominin üretim, gelir bölüşümü, tüketim, sermaye birikimi ve dış ticaret ilişkileri bir eşanlı denklemler sistemiyle benzetimlenmektedir. Yurtiçi ekonomideki tekelci yapılar maliyet ek-fiyatlaması yöntemiyle ayırdedilmekte ve piyasa mal arzı ve işizlik miktarları içsel olarak nihai talep tarafından belirlenmektedir. Model, kriz sürecini üç ana konu etrafında incelemektedir: (i) kamu finansman krizi ve kamu açıklarındaki olağandışı büyüme; (ii) ekonomik liberalleşme yolunda uygulanan yanlış ve zamansız politikalar; ve (iii) sosyo-ekonomik sınıflar-arası bölüşüm ilişkileri ve reel ücret artışları ile sanayi sektörlerinde tekelci fiyatlama davranışlarından kaynaklanan fiyat enflasyonu ve makroekonomik dengesizlikler. Modelin genel denge çözümleri, Türk ekonomisinde sınıflar-arası bölüşüm ilişkilerinin ve sınıf çatışmasının fiyat hareketlerinin oluşumunda önemli bir belirleyici öğe olduğunu vurgulamakta ve iktisadi krizin kaynaklarını, emek lehine dönüşmeye yönelen bölüşüm göstergelerinin sermaye kesimi açısından kabul edilebilir bir unsur olarak algılanabilmesi için tarihsel olarak gerekli kılınan idari müdahalelere bağlamaktadır. Model çözümlerinden elde edilen sonuçlara göre, kamu harcamaları ekonomide bir yandan enflasyonist bir süreç yaratmasına karşın, bir yandan da ulusal ekonomide gelirlerin (sermaye lehine) yeniden dağıtılmasına ve kentli sermaye ile kırsal kesim gelirlerinin korunmasına yönelik bir işlev görmektedir.

URI

https://hdl.handle.net/11511/109549

Collections

Department of Economics, Article