STAGES OF ETATIST DEVELOPMENT IN TURKEY : The interaction of Single-Party Politics and Economic Policy in the 'Etatlst Decade', 1930-1939

1976
Göymen, Korel
1920'Ierin göreli «liberal» politikasından sonra 1930'farın başından itibaren Devletin ekonomik yaşam süreçlerine yoğun olarak girmesiyle Türkiye'de Devletçilik dönemi başlamış oldu. Bu dönem, kısa süreli Serbest Fırka sayılmazsa, Cumhuriyet Halk Fırka'sının (CHF tek-parti olarak politik süreçlere egemen olduğu bir devreye raslar. Bu parti, aynı zamanda, kurulmaya başlanan iktisadi Devlet Kuruluşlarıyla birlikte, Devlet'in hem politik ve hem de ekonomik yaşamda temel uygulama araçları niteliğinde idi. Bu denli bir önemi ve ağırlığı olan CHF tamamen iç-tutarîığa sahip türdeş bîr örgüt değildi. Parti «liberal » ve «bürokrat» diye adlandırılabilecek iki ana guruba bölünmüştü ve sürekli bir çekişmeye sahne oluyordu. Bu çekişme, «Devletçi» on-yıl (1930-1939) döneminde Devletin ekonomik politikasını ve uygulama şeklini etkiledi. Zaten «sağlam» ve tutarlı bir teorik çerçeveden yoksun olan Devletçilik uygulaması, CHF'nin içindeki bu gurupların değişik alt-dönemlerdeki parti içi etkinlikleriyle bağımlı olarak yön ve şekil değiştirdi. 1930'ların sonuna doğru «liberal» kanadın CHF'de göreli bîr ağırlık kazanmasıyla Devletçilik politikası bir «gerileme » sürecine girdi ve II. Dünya Savaşı sonrasının politik gelişmeleri sonucunda da resmi ekonomi politikası olarak terkedildi. Buna karşın, Devletçi fikirlerinden ve uygulamadan esinlenen ve etkilenen «özel» ve «tüzel» tavırlar Türkiye'deki politik ve ekonomik karar alma mekanizmasının önemli bir öğesi olarak günümüze kadar süregelmiştir.
Citation Formats
K. Göymen, “STAGES OF ETATIST DEVELOPMENT IN TURKEY : The interaction of Single-Party Politics and Economic Policy in the ‘Etatlst Decade’, 1930-1939,” ODTÜ Gelişme Dergisi, vol. 3 (1976), no. 10 kış(19776), pp. 89–114, 1976, Accessed: 00, 2024. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/110582.