THE IMPACT OF TECHNOLOGY ON WHEAT PRODUCTION IN TURKEY

1977
Mann, Charles K.
1975 ve 1976 yıllarında Türkiye'deki buğday üretimi üst üste iki kez rekor kırmıştır. Her iki yılda da ekili alanlar daha önce görülmemiş büyüklüklere erişmişti. 1975 de iklim koşulları çok iyi 1976 da ise ortalamanın biraz üstündeydi. Bazı gözlemcilere göre yüksek üretim düzeyini yalnız iklirrı ve ekili alandaki artış açıklayabilir. Diğer bazı gözlemciler ise iklimin çok önemli olduğunu kabul ederken ürün bolluğunun kısmen de olsa hızla yayılmakta olan geliştirilmiş teknolojinin sonucu ortaya çıktığını ileri sürmektedirler. Buğday üretimi konusunda karar verme durumunda olanlar için, bu üretim artışının yalnızca ekili alanların genişlemesi ve iyi hava koşullarının bir fonksiyonu mu olduğunu yoksa gelişmiş teknolojinin önemli bir etken haline mi geldiğini bilmek çok önemlidir. Bu araştırmanın amacı istatistiksel analiz yoluyla hava koşullarının etkilerini teknolojinin etkilerinden ayırmağa çalışmaktadır. İncelenen sürenin (1947- 1976) önemli bir bölümünde hava koşulları, gübre ve ekili arazi büyüklüğündeki değişiklikler, üretimdeki değişikliklerin çoğunu açıklayabilmektedir. Ayrıca son yıllarda üretim bu etkenlerle açıklanabilecek miktarın çok üstüne çıkmıştır. Yabancı ot ilâçları, yüksek verimli tohumluk ve geliştirilmiş işlemler gibi etkenlerin de önemli katkıları olduğu görülmektedir. Bütün bu modern girdiler geleneksel1 tarım yöntemine oranla verimi artırmaktadır. Ancak gübre dahil bazı girdiler .sadece toprak nemi fazlayken etkili olabildikleri için, hava koşullarının iyi olduğu yıllarda verimdeki mutlak artış hava koşullarının kötü olduğu yılardan daha yüksektir. Böylece ortalama verim arttığı gibi iyi yıllarla kötü yıllar arasındaki verim ve dolayısıyla üretim farkı da büyümektedir. Diğer bir deyimle modern girdi kullanılması arttıkça iyi kötü yıllar arasındaki üretim farkı da daha fazla olmaktadır. Grafik 5 te görüldüğü gibi buğday üretim alanının yarısı modern yöntemlerle işlendiğinde iyi ve kötü yıllar arasındaki üretim farkı 10.1 milyon tona kadar yükselebilecektir. Buna karşın geleneksel yöntemin kullanıldığı yerlerde bu fark sadece 4.5 milyon ton olmaktadır. Bu analizden buğday politikası bakımından şu sonuçlar çıkmaktadır: (1) Depolama kapasitesinin genişletilme gereği, (2) İhracata yönelik üretim ile sadece iç talebi karşılayacak üretim seçeneklerinin birine karar vermek gereği, burada bir seçim yapabilmek için daha ayrıntılı bir analiz gerekir. İhracata yönelik üretim stratejisini seçmek için buğdayın dış pazar potansiyelini incelemek, iç talebi karşılayacak üretim stratejisini seçmek için ise buğday üretimini sınırlamak ve başka ürünlere dönebilmek amacıyla iç piyasadaki nisbi fiatların analizini yapmak şarttır. Bu çalışmaların sonucu alınmadan bir seçme yapmak akılcı ve yararlı olmayacaktır.
Citation Formats
C. K. Mann, “THE IMPACT OF TECHNOLOGY ON WHEAT PRODUCTION IN TURKEY,” ODTÜ Gelişme Dergisi, vol. 4, no. 14-kış, pp. 30–48, 1977, Accessed: 00, 2024. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/110600.