THE LOGIC OF CRITERIA FORMATION

Date

1977

Author

Yıldırım, Cemal

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

27
views

16
downloads

Cite This

Bilimsel araştırmalarda olduğu kadar, felsefe ve günlük düşünmede de çok yaygın kullanılan ölçüt kavramının, literatürde mantıksal bir açıklamasına rastlamak güçtür. Bu kısa çalışmanın amacı ölçüt kavramının yapı ve niteliğini aydınlatmak, geçerlik koşullarına işaret etmektir. Basit bir irdeleme, ölçüt kullanımının değişmez bağlamı olarak değerlendirme'yi karşımıza çıkarmaktadır. Bir nesne veya süreci "iyi" ya da "kötü" diye nitelemede bazı ölçütlere başvurulduğunu görmekteyiz. Araştırmacının çoğu kez üstü-örtük varsaydığı, bazan da açıkça belirlemek zorunda kaldığı ölçütün kaynağı nedir, geçerliği nasıl saptanabilir? Bu soruya ilk bakışta bağdaşmaz görünen iki yanıt verilmiştir : (1) Değerlendirme konusu ne olursa olsun, başvurulan ölçüt kişisel eğilim ve duyguları yansıtmaktan ileri geçmez. Başka bir deyişle ölçütlerin olgusal ya da nesnel bir temeli yoktur. (2) Ölçütler olgusal niteliktedir; değerlendirmeye konu nesne veya süreci kapsıyan türün tanıtlayıcı özellikleri, türü oluşturan öğelerin değerlendirilmesinde ölçüt işlevi görür. Dikkatli bir eleştiri iki yanıtın da tek yanlı kaldığını göstermektedir Birinci yanıt doğru olsaydı, ölçütler kişiye göre olmaktan öteye geçmez, dolayısı ile değer yargılarımızda anlaşmazlıkları giderme çabasına inandırma dışında olanak kalmazdı. İkinci görüşe gelince, değerlendirmeyi tümüyle betimlemeye indirgemekte, ölçüt diye seçilen özelliklerin kişinin değerlendirme bağlamında neyi önemli saydığına bağlı olduğunu gözden kaçırmaktadır. İncelememiz, bu iki görüşün daha kapsamlı bir görüşte birleşeceğini, somut örneklere giderek, temeîlendirdiği savındadır.

URI

https://hdl.handle.net/11511/110604

Collections

Department of Economics, Article