Bilgi, Bilim ve Üniversite

Date

2023-06-01

Author

Erdil, Erkan

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

20
views

0
downloads

Cite This

Üniversitelerin asli görevi toplumsal refahı artıran kamusal yapılar olmaları gerekliliğidir. Bireysel refahı önceleyen, sadece piyasa yönelimli ve birtakım akademik çetelerin oyun alanı haline gelen mekânlara üniversite demek mümkün değildir. Metalaşmış bilgi en değerli üretim faktörlerinden birisi olarak değerlendirilebilir. İnsanın kendisini ve çevresini sorgulaması ile başlayan bilgi yaratma süreci çevremizde giderek artan hacimdeki verinin ve malumatın işlenmesini de gerektirmektedir. Yaşamın giderek karmaşıklaşması aslında kapitalizmin kendi krizlerini aşarken yarattığı çözümlerin de bir sonucudur. Kendisini ve çevresini algılamaya çalışırken insanın faydalandığı ve geliştirdiği bilişsel beceriler hem kendisinin hem de çevresinin bilgi tabanını genişletmektedir. Yeni bilgiyi işleme ve bu işlemden daha yeni bilgi yaratma süreci olarak adlandırabileceğimiz öğrenme süreçleri insanlığın gelişmesindeki önemli bir aşama olarak düşünülebilir. İnsanlık tarihi bu sürecin sistematik hale gelmesini bilim ve bilimin yapıldığı biricik kurumları da üniversite olarak adlandırmaktadır. Bilgi, iktisadî bir meta ve üretim faktörü olarak düşünüldüğünde diğer mallardan farklı bir yapı sergilemektedir. Diğer mallarda görülen tüketim-değer ilişkisi bilginin üretim ve tüketim süreçlerinde farklı bir dinamiğe işaret etmektedir. Diğer mallarda kullanım değeri tüketildikçe azalırken, bilginin tüketilmesi sürecinde durum tam tersidir. Bilgi tüketildikçe kullanım değeri artmaktadır. Burada en önemli mesele bilgi kullanımının bir toplumun bilgi tabanını geliştirip geliştirmediği, başka bir deyişle kullanılan bilginin yeni bir bilgi yaratıp yaratmadığıdır. Bilgi tabanının genişlemesi aslında bilginin kullanım değeri ile ilintilidir. Bilginin, ekonomik bir mal olarak anlaşılabilmesi için pazarda dolaşıma ve değiş- tokuşa uygun bir şekle sahip olması gerekir. Bu durum ise bilginin değişim değerini tanımlamaktadır. Bilim ile uğraşmanın aslında en temel bilişsel mekanizması meraktır. İnsanın kendisini ve çevresini anlama güdüsü ve bu güdünün sistematik çalışmalara dönüşmesi, bilimi aydınlanma çağında önce bir meslek yapmıştır. Ancak yukarıda belirtildiği üzere kapitalist dönüşümlerle birlikte bilim yapma faaliyeti bizatihi pazara konu bir faaliyet haline gelmiştir.

URI

https://iktisatvetoplum.com/bilgi-bilim-ve-universite-erkan-erdil/
https://hdl.handle.net/11511/112192

Collections

Department of Economics, Article