Individual Modernity and Industrialization

Date

1975

Author

Erkut, Sumru

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

39
views

33
downloads

Cite This

Bu denemede bireysel modernliğin kuramsal bir çerçeve içine oturtulabilecek bir tanımı ve de bu tanımın içine giren değişik tutum ve değerlerin hangi şartlar altında tek boyutlu (unidimensional) hangi şartlar altında çok boyutlu (multidimensional) bir kurultu (construct) olabileceği tartışılmıştır. İleriye sürdüğümüz tez akılsallık (rationality) ve verimlilik (efficiency) prensiplerine ve endüstrileşmiş bir toplum hayatının gerektirdiklerine dayanarak modernliğin ku ramsal tanımını elde etmenin mümkün olacağıdır. Buna dayanarak ortaya koyduğumuz bireysel modernlik tanımını, akılsallığa, verim liliğe, eşitçiliğe (egalitarianism), etkenliğe (efficacy), değişmeye açıklığa, eğitime, plânlı hayat tarzına, mekânsal ve sosyal hareketli liğe (mobility), yeteneğe dayanan başarıya (achievement over ascrip tion) ikincil ilişkilere (secondary relationships) ve kütle haberleş mesine (mass media) yüksek değer vererek benimsemek olarak or taya koyuyoruz. Yukarıda saydığımız tutum ve değerlerin her biri kav ramsal olarak bir ucu modern, diğer ucu geleneksel olan bir çizgi olarak belirtilebilir. Buna göre, bireysel modernlik bu tutum ve de ğerlerin hepsinin veya çoğunun modern ucunu benimsemektir. Bireysel modernliğin endüstrileşmeye bağlı olduğu nisbette ku ramsal bakımdan tek boyutlu bir kurultu olarak kabul edilebileceğini ve akılcılıkla verimlilik prensipleri etrafından oluştuğunu iddia edi yoruz. Fakat modernlik endüstrileşmeden başka faktörler tarafından etkilenebileceği için ampirik bakımdan bazan tek boyutlu bazan ise çok boyutlu bir sendrom olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenle endüst rileşme ile bireysel modernleşmenin arasındaki ilişkiyi etkileyen üç faktörden söz ettik. Bunlar geleneksel tutum ve değerler, sosyal plânlama, ve kültür yayılımı olarak belirlenmiştir. Geleneksel tutum ve değerlerden endüstriyel topluma kadar süregelenler çoğu zaman çok boyutlu bir bireysel modernlik sendromu ortaya getirmektedirler. Kültürel yayılım ile gelişmekte olan ülkelere ulaşan modern tutum ve değerler bazı hallerde henüz endüstrileşmemiş toplumlarda tek bo yutlu bir sendromun ortaya çıkmasına yol açabilirler. Sosyal plânla manın etkisi her iki yönde olabilir. Bilinçli plânlama ile bazı istenmi yen modern tutum ve değerlerin bir ülkede yayılması önlenebilir veya azatılabilir. Böylece tek boyutlu fakat tüm örüntüden eksik veya çok boyutlu bir modernlik sendromu yaratılabilir. Ayrıca bilinçli sosyal plânlama ile modern tutum ve değerler bir bütün halinde yani tek boyutlu olarak bir toplumda yayılabilirler.

URI

https://hdl.handle.net/11511/112321

Collections

Department of Political Science and Public Administration, Article