Doğa-Kültür-İnsan Etkileşimleri Üzerinden Ankara Tümülüsleri / Ankara Tumuli Through the Lens of Nature-Culture-Human Interactions

2024-12-20
Antik dönem Ankara’sından günümüze ulaşmış fiziksel-kültürel ögeler olarak tümülüsler, Frig döneminin ve onu takip eden dönemlerdeki uygarlıkların doğal topoğrafik yapıyı sahiplenerek yorumlama ve deneyimsel çevrelerine dahil etme şeklinin özgün örnekleridir. Ankara tarihinde Frig döneminin kent içindeki en görünür fiziksel ögeleri olan tümülüsler, yaygın kentleşmeyle bugün büyük ölçüde tahrip olmuşlardır. Son dönemde ise Ankara merkezdeki tümülüsler tarihi hava fotoğrafları ve haritalardaki görünümleri üzerinden ortaya konmakta, bunun yanısıra daha önce varlığı bilinmeyen tümülüsler tespit edilmekte (Alanyalı Aral, 2017 ve ODTÜ BAP no: AGEP-201-2019-10265) ve çok yönlü olarak araştırılmaya devam edilmektedir (122K905 nolu TÜBİTAK 1001 projesi). Devam etmekte olan TÜBİTAK 1001 projesinde tümülüslerin oluşturdukları özgün değerler sistemine dayalı mekânsal kurgunun sürekliliği araştırılmakta, bu kurgunun Ankara çevresindeki ekolojik ve arkeolojik süreklilikleri tartışılmaktadır. Bu bağlamda İç Anadolu coğrafyasında kente nüfuz edebilecek, tümülüsleri de barındıran ekolojik koridorların saptanması, bu ögelerin kente katkı sunabilmesi ve kent kimliğinde tekrar yerini bulabilmesi açısından önemlidir. Proje, kent içinde tümülüslerin ve doğal peyzajın deneyimlenmesinin yaratacağı olanaklar yanında kent-kır ilişkisinin de yeniden irdelenerek doğa-kültür bütünlüğünün kentlilerin deneyimine ve kent belleğine yeniden katılmasını mümkün kılacak yaklaşımlar içerir. Bu bildiride, söz konusu projenin ilk dönem çalışmaları olan çok katmanlı haritaların oluşturulması ile tümülüslerin kentsel hafızadaki yerini ortaya koyacak anket ve derinlemesine mülâkatlar sonucunda elde edilen bulgular sunulmuş, sonraki adımlara dair bilgi verilmiştir.
TÜCAUM 2024 International Geography Symposium 8-10 October 2024 -PROCEEDINGS (202
Citation Formats
H. E. Aral, “Doğa-Kültür-İnsan Etkileşimleri Üzerinden Ankara Tümülüsleri / Ankara Tumuli Through the Lens of Nature-Culture-Human Interactions,” presented at the TÜCAUM 2024 International Geography Symposium 8-10 October 2024 -PROCEEDINGS (202, Ankara, Türkiye, 2024, Accessed: 00, 2025. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/113195.