Türkiye'de illere göre konut üretiminin farklılaşmasının nedenlerinin belirlenmesi

Date

2007-12-01

Author

Türel, Ali
KOÇ, Hülya
DOĞAN, Derya

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

29
views

139
downloads

Cite This

Türkiye’de 1985–2000 döneminde artan hanehalkı başına yapımına başlanan konut sayısının iller arasında 2.32 ile 0.25 arasında değiştiği belirlenmiştir. Bu farklılık, önce tüm illeri kapsayan bir makro araştırmayla incelenmiş, makro bir yaklaşımla açıklanamayan etmenlerin yerel düzeyde araştırmalarla belirlenmesi amacıyla bu proje oluşturulmuştur. Yerel çalışmalar için örnek seçilen Antalya, Aydın, Bursa, Denizli, Gaziantep, Malatya, Samsun ve Van illerinde önce inşaat ruhsatı verilen konut sayısının il bütününde ve ilde belediye teşkilatı bulunan yerleşmelerde yıllara göre dağılımı, sunum biçimlerine göre de ayrıntılandırılarak incelenmiştir. Daha sonra araştırmanın “üretilen arsa miktarı ve arsanın sunum biçiminin üretilen konut miktarının başta gelen belirleyicileri olduğu” hipotezi esas alınarak yürütülen yerel çalışmalarda, il merkezlerindeki belediyelerinin imar ve parselasyon planları ve altyapı sunumu konusundaki etkinliklerini içeren arsa üretimi konusundaki faaliyetleri araştırılmış ve konut üretimi ile konut kullanımının niceliksel özelliklerindeki ve mülkiyet yapısındaki değişmeler 1985 ve 2000 yılı Nüfus Sayımlarının sonuçlarından değerlendirilmiştir. Sekiz il merkezinde örnek seçilen konut üreticilerine anket uygulanarak konut üretim ve satışını gerçekleştirilme biçimleri, emlak komisyoncularına uygulanan anketle de önceden tanımlanan konut tiplerinin ve arsaların fiyatları belirlenmiştir. İllerin ekonomik yapıları tanımlanmış ve yer aldıkları NUTS-2 bölgelerinin yüzde 5 gelir grupları için hesaplanan tasarruflara göre, fiyatları anket sonuçlarından elde edilen tipteki konutlar için kaç yıl birikim yapmaları gerektiği bulunurken bazı gelir gruplarının tasarruflarının bulunmadığı belirlenmiştir. Araştırmanın bulguları temel hipotezi desteklemektedir. Her il merkezinde geniş arazileri kapsayan imar planları yapılmış olmasına karşın artan hanehalkı başına en az sayıda konutun yapımına başlanan Gaziantep ve Van kentlerinde belediyeler tarafından parselasyon planı yapılmadığı belirlenmiştir. Ancak kooperatiflerin payının büyük olduğu 1985-1989 döneminde oldukça yüksek düzeyde konut üretimi gerçekleşirken, eldeki veriler bu dönemde geniş araziler için parselasyon planları yapıldığını göstermemektedir. Kooperatiflerin genellikle kendi parselasyonlarını yaptırmaları nedeniyle, konut üretim düzeyinin arsanın üretim biçimiyle ilişkili olduğu ortaya çıkmaktadır. Van ve Gaziantep’te küçük sermayeli konut üreticilerinin oranının küçüklüğü, belediyelerce parselasyon planları yapılarak çok sayıda imar parselinin oluşturulmadığı koşullarda bu tür üreticilerin sektöre girişinin kısıtlı olduğunu göstermektedir. İl merkezinde artan hanehalkı başına yapımına başlanan konut sayısı ile hem ilin işsiz oranı arasında yüksek korelasyon oranlı negatif ilişki hem de belirli tipte konutun fiyatı arasında pozitif ilişkinin bulunması, konut üretiminde talep özelliklerinin belirleyiciliğini ve ülke bütününde konut arz eğrisinin yukarı doğru eğimli olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bulgular gereksinime göre yeterli miktarda konut üretilebilmesi için hem arz hem de talep yönünü kapsayan politikaların geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir.

URI

https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/609241/turkiyede-illere-gore-konut-uretiminin-farklilasmasinin-nedenlerinin-belirlenmesi
https://hdl.handle.net/11511/114047

Collections

Department of City and Regional Planning, Project and Design