Psikoterapide Kültürel Yetkinlikler ve Toplumsal Cinsiyet: Erkek Psikoterapistlerin Mesleki Deneyimleri Üzerine Nitel bir Araştırma

Date

2025-5-31

Author

Siper, Yaşar Tunç
Üstünel , Anıl Özge

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

33
views

7
downloads

Cite This

Psikoterapistlerin mesleki gelişim süreçleri alan yazında ilgi çeken ancak özellikle Türkiye’de görece az çalışılan bir konu olmuştur. Bu süreçlerdeki en önemli gelişim alanlarından biri psikoterapistin kültürel yetkinliği ve bunun bir unsuru olan toplumsal cinsiyet farkındalığıdır. Konuyla ilgili yapılan az sayıda çalışma, özellikle geleneksel erkeklik normlarının psikoterapistlerin mesleki deneyimleri üzerindeki etkilerine işaret etmekte, erkek psikoterapistlerin duygular, otorite, sınırlar gibi konularda yaşadıkları çatışmaları ortaya koymaktadır. Türkiye’deki çalışmalarda erkekliğin gelişimsel ve toplumsal boyutları detaylı olarak incelense de psikoterapi ve mesleki gelişim bağlamındaki etkilerini inceleyen araştırmalar sınırlı sayıdadır. Bu çalışma, erkek psikoterapistlerin mesleki deneyimlerini toplumsal cinsiyet perspektifinden incelemeyi, mesleki gelişimlerini destekleyen ve zorlaştıran faktörleri anlamayı, geleneksel erkeklik normlarının mesleki süreçleri nasıl şekillendirdiğini araştırmayı hedeflemiştir. Bu amaçla, yaşları 27-52 arasında ve deneyimleri 3-20 yıl arasında değişen 11 erkek psikoterapistle bireysel ve yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Verilerin tematik analiz yöntemiyle derinlemesine incelenmesi sonucunda üç ana tema oluşturulmuştur: a) Psikoterapistlik ve erkeklik rollerini dönüştürme, b) Psikoterapi ilişkisindeki zorluklar, c) Meslekten kaynaklı gerilim ve şüpheler. Bulgular, psikoterapistlerin geleneksel erkeklikten uzaklaşarak alternatif bir rol tanımlamaya çalıştığını, bu süreçte ise erkeklikle ilgili yaygın kalıp yargılar ve maddi kaygılar nedeniyle mesleki şüphe ve yetersizlik duyduğunu göstermektedir. Bulgular, aynı zamanda, psikoterapistlerin özellikle erkek danışanlarla duygularla çalışma konusunda, kadın danışanlarla ise güven ilişkisi kurma ve cinsel tacizle suçlanma korkusu konularında zorluk yaşadığına işaret etmektedir. Araştırmanın sonuçları, Türkiye’de erkek psikoterapistlerin yaşadıkları toplumsal cinsiyete dayalı çatışmalara dikkat çekmektedir. Bulgular ışığında psikoterapistlerin eğitim ve mesleki süreçlerine ilişkin öneriler paylaşılmış, kültürel yetkinlik ve etik uygulamalar kapsamında tartışılmıştır. Araştırmanın sınırlılıkları gözden geçirilmiş, sonraki araştırmalar için öneriler paylaşılmıştır.

Subject Keywords

mesleki gelişim, psikoterapi, erkeklik, toplumsal cinsiyet, kültürel yetkinlik, professional development, psychotherapy, mascunility, gender, cultural competence

URI

https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayna/issue/92195/1507423
https://hdl.handle.net/11511/115045

Collections

Department of Psychology, Article