Yaşamda Anlam Bulma, Stresle Başa Çıkma ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkide Narsisizm Nasıl Bir Rol Üstlenir?: Transaksiyonel Stres ve Başa Çıkma Modeli Açısından Bir İnceleme

2025-5-31
Çakıcı , Damla
Temeloğlu Şen , Esin
Bu çalışmanın temel amacı, Transaksiyonel Stres ve Başa Çıkma Modeli (TSBÇM) zemininde yaşamda anlam, stresle başa çıkma ve yaşam kalitesi ilişkilerinde narsisizmin büyüklenmeci ve kırılgan boyutlarının görüngülerini incelemektir. Bu amaçla normal popülasyondan seçilen, farklı psikososyodemografik özelliklerde 18-77 yaş arası 607 yetişkin (265 erkek, 342 kadın) katılımcı, araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Katılımcılara, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ), SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği (SF-36), Yaşamın Anlamı Ölçeği (YAÖ) ve Patolojik Narsisizm Envanteri (PNE-52) uygulanmıştır. Araştırmanın bulgularında değişkenler arası ilişkilerde narsisizm analize dahil edilmeden yapılmış olan korelasyon ve regresyon analizi sonuçlarının, narsisizm analize dahil edildiğindeki sonuçlardan istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı saptanmıştır. Buna ek olarak farklı narsisizm özellikleri gösteren katılımcıların araştırmada yer alan ölçeklerin puanları açısından istatistiksel olarak anlamlı ölçüde farklılaştığı bulgulanmıştır. Bulgular genel olarak değerlendirildiğinde narsisizmin büyüklenmeci boyutunun, kırılgan boyuta kıyasla sağlık sonuçları açısından daha işlevsel olduğu görülmüştür. Buna ek olarak duygu odaklı başa çıkmanın, narsisizm türü fark etmeksizin her koşulda yaşam kalitesiyle negatif yönde ilişkide olduğu saptanmıştır. Araştırma sonuçları neticesinde TSBÇM'nin sağlık sonuçlarını açıklamada kullanılabilecek bir model olduğu tekrar doğrulanmış ve narsisizmin bu ilişkiyi açıklamada etkili bir değişken olduğu görülmüştür. Ancak, çalışmada yer alan öngörülerin farklı örneklemlerle de tekrar test edilmesinin gerektiği düşünülmüştür. Ayrıca, çalışmanın bulguları gelecekteki çalışmalara ışık tutması açısından ilgili literatür doğrultusunda tartışılmıştır.
Citation Formats
D. Çakıcı and E. Temeloğlu Şen, “Yaşamda Anlam Bulma, Stresle Başa Çıkma ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkide Narsisizm Nasıl Bir Rol Üstlenir?: Transaksiyonel Stres ve Başa Çıkma Modeli Açısından Bir İnceleme,” Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, vol. 12, no. 2, pp. 329–357, 2025, Accessed: 00, 2025. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/115050.