Kosova’da Murad Hüdavendigâr Türbesi Ve Ek Yapıları

Date

2012-12-1

Author

Şenyurt, Oya

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

7
views

0
downloads

Hudavendigar Gazi", "Gazi Hunkar" adlariyla da anilan I. Murad, Orhan Bey'in Nilufer Hatun'dan olan ogludur. Sirp despotu Lazar, Bosna Krali Tvrtko, Hirvat ve Arnavut prensleri 1388'de ittifak olusturarak baslattiklari Hiristiyan harekati sonucunda, I. Murad'in saltanatinin ve yasaminin butun Osmanli sultanlarindan farkli ve trajik bir bicimde sona ermesine neden olmustur. 1389 yilinda Osmanli tarihinin ilk buyuk meydan savasinin yasandigi Kosova (Karatavuk) sahrasinda sultanin -buyuk olasilikla- savas bitmeden suikaste ugramasi ile yasami sona ermistir (Sakaoglu, 2011, 48-50). Gazaname'ye gore I. Murad, birkac hasekisiyle gelip cesetler arasinda dolasirken, kendisini cesetler arasina saklamis bulunan Milos Kobilovic tarafindan hancerle yaralandi ve az sonra oldu. Ic organlari cikarildiktan sonra sehit dustugu yerde gomuldu; daha sonra, tahta cikan oglu Yildirim Beyazid'in idam ettirdigi kardesi Yakub Bey'in naasiyla Bursa'ya goturulup, Cekirge'deki turbesine defnedildi. Yaralandigi ve oldugu yere Hudavendigar Meshedi denilen bir turbe yapildi (Inalcik, 2010, 104-5). "Kuffarla" savasirken gaza meydaninda sehit olmasi, Turkler arasinda ve Islam dunyasinda Murad Hudavendigar'a kutsallik duzeyinde saygi beslenmesinin gerekcesi olurken, Kosova'da oldugu yere daha sonra yapilan Meshed-i Hudavendigar ile Bursa'daki turbesi de birer ziyaretgah olmustur (Sakaoglu, 2011, 48-50). Bu makalede, Osmanogullari'ndan benzeri bir yazgiyi yasayan baska bir sultanin olmadigi ifade edilen I. Murad'in, Kosova'daki meshedine dair bazi tespitler degerlendirilecektir. Belgelerde, turbe ile birlikte anilmaktan vazgecilmeyen ve turbe kadar onem verilen, ek yapilardan sikca sozedilmektedir. Dolayisiyla, gunumuze kadar pek fazla degisiklik yapilmadan kalan turbenin ek yapilari uzerinde daha fazla yogunlasarak, bilinmeyen mimarileri ve konumlari hakkinda fikir sahibi olmaya calisilacaktir. Kosova'daki turbe ve ekyapilarina dair insaat isleri icin cesitli tarihlere ait yazilmis bazi kararlarin ve emirlerin bulundugu evraklar derlenerek, yapilan tadilatlarin detaylari ve orgutlenmesine dair bilgilerin derli toplu bir bicimde sunulmasi hedeflenmektedir. Tamirlerin sadece bir kronolojik siralama olmasinin disinda, yazismalarin detaylari da arastirmacilarla paylasilacaktir. Simdiye kadar yayimlanan yazili kaynaklarda yapinin yapildigi doneme ait arsivlenmis projelerine rastlanmamakla birlikte, Osmanli'nin gec donemlerindeki onarimlar nedeniyle hazirlanmis projelerin yayimlanmadigi da saptanmaktadir. Yapilan cizimlerin yakin doneme ait roloveler oldugu gorulmektedir. Bu amacla, I. Murad'in Kosova'da bulunan meshedi ve ek yapilarina ait arsivde bulunan proje ve fotograflar uzerine yeni tespitlerin bugun var olmayan ek yapilarina ve konumlarina dair bilinmeyenleri ortaya cikarmasinda katki saglayacagi umulmaktadir.

Subject Keywords

Architecture, Murat Hüdavendigâr Türbesi ve ek yapıları, Erken dönem Osmanlı Türbeleri, Kosova

URI

http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/2012/cilt29/sayi_2/285-311.pdf
https://hdl.handle.net/11511/50837

Collections

Department of Architecture, Article