Date

2014-12-06

Author

Öztüfekçi Önal, Ayten
Örgün Tutay, Yüksel
Önal, Ali
Aktağ, Alican
Çimen, Okay

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

116
views

0
downloads

Cite This

Tunceli, yılda yaklaşık 2.2 hm3 yeraltısuyu ve 3112 hm3 yüzey suyu rezervi, bazı metalik madenler ile endüstriyel hammadde yatakları bakımından önemli potansiyele sahiptir. İldeki cevherleşmelerin ve madencilik faaliyetlerinin çoğunluğu, ilin en önemli iki akarsuyunu oluşturan Munzur ve Pülümür çaylarının drenaj alanlarında yer almaktadır. Munzur çayı drenaj alanında henüz işletmeye açılmamış Au, Cu, Mo, Pb ve Ag ile Pülümür çayının drenaj alanında ise Cu yataklarının varlığı bilinmektedir. Munzur çayı drenaj alanında işletme faaliyetine ara verilmiş kömür, Pülümür çayı drenaj alanında ise işletilmekte olan alçıtaşı, tuzla, kireçtaşı, bazalt ve kum-çakıl ocakları bulunmaktadır. İldeki Cr yataklarının önemli bir bölümü ilin kuzeyinde yine Munzur ve Pülümür çaylarının drenaj alanında yer almaktadır. Bu yataklarda zaman zaman açık işletme yöntemiyle cevher alınmakta ve bazı yıllarda işletme faaliyetlerine ara verilmektedir. Sanayinin neden olabileceği kirletici etkinin yok denecek kadar az olduğu Pülümür ve Munzur çaylarından alınan sediman örneklerinde kirletici etkiye sahip bazı toksik elementlerde zenginleşmeler tespit edilmiştir. Yine her iki çayın sediman örneklerinde asbest grubu minerallerin varlığı da belirlenmiştir. Pasalardaki asbest grubu mineraller ve kromit, ilin kuzeyinde mevcut olan aktif ve terk edilmiş açık işletmelerden drene olan sular tarafından Munzur ve Pülümür çaylarına taşınmaktadır. Bu işletmelerden taşınan sedimanlar Birleşik Devletler Çevre Koruma Ajansının (EPA) belirlediği sediment kalite kriterlerine göre Cr ve Ni’ce kirletilmiştir. İlaveten bu alanlardan drene olan sular da Pb ve Zn bakımından “Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği”ne göre, kıta içi 1. kalite su olma özelliğini kaybetmiştir. Ancak, kirlenmiş bu drenaj suları Munzur ve Pülümür çaylarına karışınca, kirlilik seyrelmektedir. Henüz endüstriyel faaliyetlerce kirletilmemiş Tunceli ilinin doğal ortamını temsil etmesi açısından, bu sediman ve su analiz sonuçları önemli güncel kayıtlardır. Munzur ile Pülümür çaylarının drenaj alanlarında var olan ve henüz işletmeye açılmamış maden sahalarında yüzey, yeraltısuyu, toprak ve bitki sistemleri analiz edilerek kirletici elementlerin kaynağı belirlenmelidir. Sağlıklı çevre koşullarının sürdürülebilmesi ve mevcut ekosistemin korunması için, ildeki ilgili kurumların var olan veya faaliyete başlayacak maden işletmelerine gerekli tedbirleri aldırması büyük önem arz etmektedir.

URI

https://hdl.handle.net/11511/75541

Collections

Department of Geological Engineering, Conference / Seminar