Sovyet dış politikasında ilk yıllar ve devrimci diplomasi

Date

2017-11-29

Author

Somel, Gözde

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

302
views

0
downloads

Ekim Devrimi’nin ardından geçen birkaç yıl boyunca Rusya’da Sovyet iktidarının tutunup tutunamayacağı belirsizdi. Karşı devrimin emperyalist güçler tarafından desteklendiği iç savaş yıllarında Sovyet dış politikasının temel çizgileri belirginleşirken Sovyet diplomasi aygıtı da oluşum aşamasındaydı. Sovyet diplomasisi, Avrupa’daki kriz yeni devrimlerle taçlanana kadar Sovyet iktidarını ayakta tutacak dış destek ve mali kaynak yaratma görevini üstlenmişti. 1921’e gelindiğinde Yeni Ekonomi Politikasının (NEP) ilanına koşut olarak Sovyet diplomasisi Sovyetlere nefes aldıracak bir zamanı kazanmak adına formüle edilen “barış içinde bir arada yaşam” politikası uyarınca kurumsallaşıyordu. Bu kurumsallaşma biçimsel olarak “devrimci” bir tarzdan “geleneksel” bir tarza geçişi de beraberinde getirdi. Sunumda yukarıda sözü edilen tarihsel kesit bağlamında Sovyet dış politikasının ve diplomasisinin niteliği ele alınacaktır. Sovyetler Birliği’ne ilişkin Soğuk Savaş yıllarında batıda üretilen tezlerin önemli bir boyutu bu nitelikle ilgiliydi. 20. yüzyıl ürünü olan faşist ideolojiler ve devletlerle “Sovyet komünizmini” birlikte totalitarizm kavramıyla açıklayanlar Sovyet devletinin benzersizliğini, dış politikasının ise bütün dünyayı istila ederek komünizmi yayma gizli ajandasından ibaret olduğunu savunuyorlardı. Uluslararası ilişkiler disiplininin “realist” kanadı ise Sovyet devletinin de tüm diğer devletler gibi dünya üzerinde güç ve nüfuz arayışında bir devlet olduğu, bu anlamıyla dış politikasının Çarlık dönemiyle büyük oranda süreklilik gösterdiği kanısındaydı. İlki Marksist-Leninist doktrini bir grup sapkın politikacının uygulamaya koyduğu tehlikeli fikirler olarak görürken ikincisi bunu yalnızca standart devlet uygulamalarının ideolojik kılıfı olarak değerlendirme eğilimindeydi. Sovyet devletini üzerinde yükseldiği sosyoekonomik yapı, bu devletin sınıfsal niteliği ve bu anlamda kapitalizm ve sosyalizm arasındaki rekabetin sınıf mücadeleleri bakımından anlamı üzerine yapılan çalışmalar görece cılız kalmıştı. Bu bakış açısının cılız kalmış olması Sovyet dış politikası ve Sovyet diplomasisi üzerine çözümlemelerin de büyük oranda egemen soğuk savaş tezlerinin belirlenimi altında yapılmasına neden oldu. Sovyet dış politikasının ilk yıllarında Sovyetlerin “barış içinde bir arada yaşam politikası” ile dünya devrimi arayışı arasındaki gerilim, buna mukabil Sovyet Dışişleri Halk Komiserliği (Narkomindel)-Komünist Enternasyonal (Komintern) gerilimleri, Sovyetlerin doğu politikası ve nihayet Sovyet diplomasisinin hareket tarzı sınıfsal bir perspektiften yoksun biçimde tartışıldı. Bu sunumda Sovyet dış politikasının ilk yılları ve bu dönemdeki diplomasi pratiği “devrimci diplomasi” kavramı etrafında ele alınacaktır. Tarihsel ve konjonktürel bir dizi nedenle “geleneksel” ya da “konvansiyonel” yanlar taşısa da, bu politika ve pratiğin ayırt edici sınıfsal özü dönemin belli başlı meseleleri üzerinden incelenecektir.

URI

https://hdl.handle.net/11511/87353
http://tsbd.org.tr/wp-content/uploads/2018/01/1-197.pdf

Conference Name

15. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi, 29 Kasım - 1 Aralık 2017

Collections

Graduate School of Social Sciences, Conference / Seminar

Suggestions

OpenMETU
Core

The Evolution of National Identity and Nationalism in Azerbaijan (1900-2018) Guliyeva, Narmin; Ergun Özbolat, Ayça; Department of Sociology (2022-9-22) The de- and re-construction of national identity have been accelerated in Azerbaijan since the fall of the Soviet Union thanks to which Azerbaijan emerged as an independent nation-state. Azerbaijanism has been promulgated to be the main backbone of state official ideology since independence, except for a short time of Turkism. Though a quarter of a century has passed since the elites started formulating the national identity, it is still incomplete and there from time to time emerges questions about the pro...
ABD hegemonyası ve bölgesel modelleme politikası Ateş, Davut (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2011-12-1) 1990’lı yılların başında Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla uluslararası sistem tek kutuplu bir niteliğe dönüşmüştür. Tek kutuplu sistemin lider ülkesi ABD’nin yeni dünya düzenini sağlayabilmek için kullandığı birçok araçtan biri de ‘‘bölgesel modelleme’’dir. Belirli bir bölgedeki bir ülkenin siyasal, toplumsal, ekonomik ve kültürel göstergelerde model haline getirilerek; bölgedeki diğer ülkelerin toplumsal ve siyasal düzenlerinin buna göre yeniden düzenlenmeye, buna bağlı olarak hegemonik gücün dünya ölçeğ...
Kırgızistan da Parlamenter Sisteme Geçiş Genel Bir Değerlendirme Köksal, Pınar (2012-01-01) Bu çalışma Kırgızistan’da parlamenter sisteme geçişin ülkenin demokratikleşme- sine katkısı olup olmayacağını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, 1991-2010 arası dönemde yaşanan gelişmelerin betimlenmesinden çok bu geliş- melerin ülkenin demokratikleşmesi yönündeki etkileri incelenmektedir. İlk kı- sımda parlamenter sistemlerin genel özellikleri ve bu sistemlere özgü avantaj ve dezavantajlar anlatılmaktadır. İkinci kısımda 2010 anayasası ile çerçevesi çizilen parlamenter sistem, Kırgızistan’ın kend...
Minority policies in Bulgaria: countinuity and change Tahir, Tahir; Türkeş, Mustafa; Department of International Relations (2003) This thesis analyzes Bulgaria̕s minority policy followed by various governments during the Principality, the Kingdom, Peoples Republic and post-Communist Bulgaria. General discussion and assessment of minority rights standards within major international organizations is followed by analysis of minorities̕ status and treatment in Bulgaria since 1878. The thesis seeks answers to what have been the main features of minority policies in modern Bulgarian history, what has constituted its continuity and change.
Impact of Russia's Military Transformation on Black Sea Security Mevlütoğlu, Mehmet Arda; Bağcı, Hüseyin; Department of International Relations (2022-9) After the dissolution of the Soviet Union, Russian Federation struggled to keep its economy, society and military together, not to mention its borders throughout the 1990s. The bad shape of economy and rapidly decomposing capabilities of the armed forces weakened strategic posture and deterrent capability of Russia. Starting from early 2000s, Russia showed signs of recovery in economy, which in turn helped maintenance and upgrade of the armed forces. It was in this period that Russia showed more cooperation...

Citation Formats

G. Somel, “Sovyet dış politikasında ilk yıllar ve devrimci diplomasi,” presented at the 15. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi, 29 Kasım - 1 Aralık 2017, Ankara, Türkiye, 2017, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/87353.