Date

1996-05-20

Author

Yetiş, Ülkü
Kılıç, Başak
Demirtaş, Kemal

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

11
views

0
downloads

Cite This

Bu proje çerçevesinde SEKA'ya bağlı üç müessese atıksularında organik klor ölçümleri yapılmış, atıksuların AT standarlarına uyumları araştırılmıştır. Bulgular, her üç müessesese atıksularının da AT tarafından öngörülenlen 1.5 kg AOX/Ton selüloz değerinin üzerinde seyrettiğini göstermiştir. Dalaman müessesinden ortalama 6 kg/ton AOX ortaya çıkarken Kastamonu müessesinden ortalama 2.15 kg/Ton; Afyon müessesinden ise 1.9 kg/ton AOX kaynaklandığı gösterilmiştir. Ham madde olarak lignini yüksek odun kullanan Dalaman müessesi klorlama Ünitesi atıksularındaki aromatik grupların H molekül ağırlıkları 30 000 g/mol'un Üzerinde seyrettiği halde; kamış ve saman gibi düşük ligninli yıllık bitkilerden selüloz üreten Afyon müessesinde sadece 1/4'ü 30 000 g/mol'un üzerindedir. Kendir selülozu Üreten Kastamonu müessesi atıksularının ise tamamı 30 000 g/mol altında, hatta 10 000 g/mol, altında kalmaktadır. Alkali ekstraksiyon aşaması atıksularına karakteristik koyu sarı rengi veren bileşiklerin ise 30 000 g/mol civarında molekül ağırlıklı, klorlu fenolik yapıda lignin türevleri oldukları belirlenmiştir. Dalaman müessesesi klorlama prosesinde bir değişikliğe gidilerek klor yerine %90 $ClO_2$ + %10 $Cl_2$ kullanıldığında ve bunu oksijen ve hidrojen operoksit destekli ekstraksiyon aşaması takip ettiğinde %76 oranında AOX'un azaltılabileceğigösterilmiştir. Bu uygulama sonucunda ortaya çıkan klorlu organiklerin aynı zamanda küçük moleküller (<30 000 g/mol) olacağı belirlenmiştir. Yüksek klorlu lignin içeriği nedeniyle sıradan mikroorganizmalar tarafından arıtılması güç olan selüloz atıksularındaki klorlu organiklerin bu proje çerçevesinde izole edilen bir Penicillium türü fungus tarafından arıtılabileceği anlaşılmıştır. Kesikli kaplarda yapılan deneyler sonucunda bu fungusun optimum üreme şartları olan 25°C, pH 5, ve statik kültür şartlarında 4 gün gibi kısa sürede % 55 oranında AOX arıttığı gözlenmiştir. Bu bulgulardan hareketle geliştirilen, yukarı akışlı cam elyafı dolgu kolonda fungusun 7 saat gibi kısa sürede %76 AOX arıtımını ve %50 Üzerinde renk arıtımını gerçekleştirdiği gösterilmiştir. Kolonun Kastamonu müessesi atıksularında da başarıyla çalıştığı ancak Afyon müessesesi atıksularında, başarılı olmadığı bulunmuştur.Diğer taraftan Afyon müessesi atıksuları ile bir pilot aktif çamur ünitesinde yapılan arıtım çalışmalarından 11 gün üzerindeki çamur yaşlarında % 21 oranında AOX arıtıldığı ve arıtımın hemen tamamiyle biyolojik mirierilizasyon seklinde olduğu anlaşılmıştır. Onbir günden kısa çamur yaşlarında ise AOX arıtımının son derece azaldığı ve arıtımının ağırlıkla sorpsiyona dönüşdüğü anlaşılmaktadır. Giriş ve çıkış atıksularının gc analizinden Afyon atıksularında tehlikeli bir madde olarak kabul edilen pentachlorophenol (PCP) tespit edilmiştir. Ancak, arıtım sonrasında PCP'nin de önemli oranda azaldığı görülmüştür. Buraya kadar sunulan sonuçlardan Dalaman müessesinde gerçekleştirilecek proses değişiklikleri ile bu müessese ağartma atıksularının fungus kolonundan geçirilerek arıtılması ile birlikte kuramsal olarak 6 Kg/Ton olan ortalama AOX deşarjının 0.34 kg/Ton'a düşmesi beklenmelidir. Bu ise AT standartlarının çok altında olduğu gibi İsveç tarafından 2004 yılı için hedeflenen 0.5 kg/Ton değerinin de ' altındadır. Afyon müessesinde de çamur yası 11 gün üzerine çıkartıldığı takdirde bu müessesede de AT standartlarının tutturulma olasılığı yüksektir.

URI

https://hdl.handle.net/11511/95514

Collections

Department of Environmental Engineering, Project and Design