Zanaat ve El Sanatlarının Sürdürülebilirlik Bağlamlı Tasarım Değerleri

2016
Şatır, Seçil
Uygarlık zanaatla başlamıştır denebilir. Zanaat en eski zamandan beri maddi kültürün temel taşıdır; maddi kültürü meydana getiren çeşitli ihtiyaçların karşılanmasını sağlayan yapabilme becerilerinin en temel alanıdır. Becerileri ortaya koyan bireyler, zanaatkarlar, öncelikle kendi iyilikleri için, kendilerine ait maddi ve manevi ihtiyaçlarını gidermek adına çalışırlar. Maddi ihtiyaçları için para kazanmak, manevi ihtiyaçları için ise becerilerini sergilemek, geliştirmek, kendi yaptıklarından hoşnut olmak, tutkuları ve bağlanmışlıkları ile yaşamaktan haz almak isterler. Beceri hem zanaatta, hem sanatta ve hem de tasarımda var olan üstün bir niteliktir. Burada, zanaat ve sanat arasındaki farkı kısaca belirtmek gerekirse; zanaatta kullanım önceliklidir. Buna karşı sanatta hayal gücü önceliklidir. Tasarım ise kullanım ve kullanıcı önceliğine ve buna bağlı olarak maddi ve manevi değer içeriklerine, sanatsal niteliklerin entegre olmuş halidir. Bununla da kalmayıp, kavramsal boyutu aşarak üretim aşamalarının bir süreç içinde yaşanmış olgusudur. Tasarımın zanaat ve özellikle zanaat becerisi ile örtüşen tarafı, tasarlama süreci ve hatta üretim boyutu ile bağdaşır. Bu bağlamda, tasarım değeri kavramı sorgulanmakta, gelecek öngörüleri üzerinde durulmakta ve zanaat üretiminin geleceğe yönelik olarak tasarım kavramı kapsamında nasıl gelişebileceği tartışılmaktadır.

Suggestions

Zanaat, Üretim ve Tasarım Dahilinde Kültürün Dönüşümü: Kahramanmaraş Yemenileri
Arıkan, Hatice Kübra; Akbulut, Dilek (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Kültürler arası en önemli etkileşim araçlarından birisi geleneksel zanaat ürünleridir. Köşkerlik, zengin Anadolu zanaat geleneğinin bir parçasıdır. Ancak geleneksel olarak ayağı koruma amaçlı yapılan yemeniler, günümüzde özgünlük kavramı dahilinde yeniden üretilmekte ve gerek turistik mekanlarda gerek büyükşehirlerde alıcılarına ulaşmaktadır. Bu bağlamda turistik potansiyeli sınırlı ancak yerleşmiş bir sanayiye sahip Kahramanmaraş’ta üretilen yemenilerin gündelik hayat içinde değişen anlamı, değişen biçimse...
Toplumsal Sorunlara Odaklanan Ana Tasarım Yaklaşımlarının Derlenmesi
Akdur, Selin Gürdere (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2016)
Tasarımın sosyal sorumluluk boyutuna olan ilginin kökleri derin olmakla birlikte, kavram özellikle son on yılda artan bir ilgiyle daha fazla öne çıkmaya başlamıştır. Buna paralel olarak, alanı kapsayan tartışmalar da artış göstermiş, özellikle kavramın adlandırılması ve kapsamı konusundaki fikirler çeşitlenmiştir. Tasarımın toplumları ve sistemleri dönüştürücü gücüne olan ortak inançla, tasarımcıların sosyal sorumluluklarını hatırlatarak konuyu vurgulayan öncülerin, kavramı benzer amaçlarla fakat farklı yak...
Zanaatın İnovasyonla Sınavı: Kapalıçarşı Kuyumculuğunun İnovasyon Potansiyelinin Tespitine Yönelik Bir Tasarım Araştırması
Coşkun Orlandi, Ayşe; Kösebay Erkan, Yonca (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2014)
Türkiye, mücevher endüstrisi 2000’li yıllarla birlikte dünyada altın işleyip mücevher olarak satan ülkeler arasında birinci konumdaki İtalya’nın ardından gelerek önemli bir liderlik yakalamış, düşük işçilik, düşük fiyat avantajıyla rekabet eder konuma gelmiştir. Ancak küresel pazarlarda tedarikçi olarak konum alabilmiştir. Lüks tüketim dinamiklerini karşılar nitelikli, farklılaşma avantajı sağlayabilen, rekabetçi bir tasarım kimliği ortaya koyamamıştır. Türkiye kuyumculuk sektörünün yakaladığı başarının sür...
Tıbbi cihaz tasarımında aktörler arası ilişkiler
Kaygan, Harun(2018-12-31)
Sağlığın ve sağlık teknolojilerinin küresel düzeyde önemi artarak sürmekte, tasarım mesleklerinin de bu alanla ilişkileri yoğunlaşarak özelleşmektedir. Türkiye özelinde çok sayıda sektör raporu, sağlık teknolojilerinde ar-ge ve tasarıma olan ihtiyaca işaret ederken Ankara'da tıbbi cihaz sektörü endüstri ürünleri tasarımcılarının önemli bir müşterisidir. Ar-ge ve tasarım yatırımları, teknoloji ve ürün geliştirme amaçlı üniversite sanayi işbirlikleri ve kümelenmeler gibi tıbbi cihaz sektöründeki güncel dönüşü...
Ürün Tasarımında Sağlarlık Yönetimi ve Sağlarlığın Eleştirel Analizi
Kaygan, Harun; Çelikkaya, Esma Burcu(2016-12-31)
Araştırmanın amacı, örnek ürünlerin vaka çalışmaları üzerinden, tasarlanmış ürünlerde sağlarlığın (affordance) tespitine ve eleştirel analizine imkan veren teorik bir çerçeve geliştirmektir.Aslen çevresel psikoloji alanına ait olan sağlarlık kavramına, tasarım araştırmalarında son dönemde başvurulmakta. Ancak kavramın mevcut yorumlarında ürünün ve kullanım ortamının toplumsal bağlamından kopuk ve olası ya da mevcut politik etkilerinden azade analiz yöntem ve araçları öneriliyor. Aksine, sağlarlık kavramı, t...
Citation Formats
S. Şatır, “Zanaat ve El Sanatlarının Sürdürülebilirlik Bağlamlı Tasarım Değerleri,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi, Ankara, 2016, p. 109, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://utak.metu.edu.tr/utak-2016/.