“Bir “Ara Çevre” Olarak Yayla Evi: Antalya, Gazipaşa Bağlamı

Date

2023-07-01

Author

Yilmaz Erkovan, Nisa
Özgenel, Lale

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

137
views

0
downloads

Cite This

İklimsel zorluklar, afet ve topografya gibi olumsuz fiziksel koşullar nedeniyle bir çevrede bir yapı yaparak elde edilen özelleşmiş korunaklı mekân/mekânların daha uygun fiziksel çevrelere taşınması veya yeni bir çevrede yeni bir mekânsal üretim gerçekleşmesi, bir başka deyişle bir “göç” ve “yer değiştirme” söz konusu olabilir. Bu tür bir göç aynı zamanda kültürel bir olgu olarak gelişebilir ve iki değişik bağlam arasında, düzenli veya düzensiz bir zamanlama döngüsünde, bir yer değiştirmeyi de kapsayabilir. Anadolu coğrafyasında iklimin seyri bu tür mekânsal yer değiştirmeleri gerekli kılacak ölçüde değişkendir; zorlayıcı koşullar kentsel ve kırsal bağlam arasında geçirgen bir yaşam sürekliliği getirir. Döngüsel göçün Anadolu’daki mekânsal karşılıklarından bir tanesi “yayla evi” dir. Yılın belirli bir döneminde kullanılan yayla evi doğal çevrenin bir bileşenidir ve bu çevreye ait yapı malzemelerinin kullanılmasıyla iç ve dış çevre arasında gerçekleştirilen bir uyumu temsil eder. Yayla evleri, geleneksel ve kırsal mimarlık kültüründe olduğu gibi beden ve hareketlerinin yapıma ölçek olarak kılavuzluk ettiği strüktürlerdir. Bu çalışma yayla evlerini, doğal çevre-bağlam, mekân ve bedenin karşılıklı etkileşimi çerçevesinde ele almakta, “mekânsal strüktür”, “ara çevre” ve “yer” kavramları üzerinden anlamlandırmaktadır. Bu bağlamda yayla evinin, yapısal eylemin çevresel boşluğu mekânsal bir strüktüre dönüştürerek yarattığı bir ara çevre olduğunu Antalya’nın Gazipaşa ilçesindeki örnekler kapsamında tartışmaktadır. Araştırma, Gazipaşa’nın Belbaşı, Maha, Çayıryakası, Buzvadi Yaylası, Yunt, Cimbiti ve Örüceoluk yaylalarında 2021- 2002 yıllarında yapılan arazi çalışmasını esas almaktadır.

Subject Keywords

Gazipaşa, Yayla Evleri, Mekânsal Strüktür, Yer

URI

https://hdl.handle.net/11511/104614

Collections

Department of Architecture, Article