Akademide değişen araştırma konuları: Fırsatçılık veya kehanet

2022-11-24
Aydınoğlu, Arsev Umur
Gökalp, İskender
Akademik araştırma çok dinamik bir ortamdır. Araştırma konuları, özellikle araştırma alanıeğer oldukça rekabetçi konularla veya güçlü bir uygulama veya toplumsal konu ayağı olanlarlailgiliyse hızla değişir. Araştırmacılar, özellikle doktora dönemlerinde, belirli bir disiplindeveya bu disiplinin bir alt alanında kariyerlerine başlayabilirler ve ilerleyen zamanda olgunveya özerk araştırma dönemlerinde farklı şekilde gelişebilirler. Şematik olarak, bu evrimin ikisınırlayıcı rejimi olabilir. Olgun araştırmacı kendi ana disiplininde kalabilir ancak farklı bir altalana geçebilir. Bu bir tür zayıf yeterlilik transferidir. Örneğin, bir araştırmacı erken kariyerinigenel aerodinamik alanında gerçekleştirmiş ve aynı disiplinde süpersonik aerodinamik veyaseyreltilmiş gaz dinamiği gibi daha kısıtlı bir alana kaymış olabilir. Diğer sınırlayıcı rejimde,olgun araştırmacı ilk disiplinini bırakıp başka bir disiplinin alt alanına geçebilir. Bu bir tür güçlüyetkinlik transferidir. Örnekler çoktur; örneğin, ilk kariyerinde akışkanlar mekaniğinde türbülanskonusunda uzman bir araştırmacı, uluslararası finansta istatistiksel matematiğin uygulanmasınageçebilir. Bu tür yeterlilik transfer mekanizmaları, örneğin biyoinformatik gibi yeni disiplinlerarası alanların başlatılmasını da tetikleyebilir. Bireysel araştırmacıların bu tür hareketleri haklıçıkarma sebepleri çok farklı ama mantıklı olabilir, fakat muhtemelen STS çalışmaları açısındanpek ilginç değildir, çünkü bu tür araştırma konuları değişiklikleri gerçekleştiren bireylerin sayısıkadar sebep bulunabilir.Nispeten kısa bir süre içerisinde araştırma konusu değişimlerinin dinamiklerinde belirli birdisiplinin aynı alt alanı içinde veya bir disiplinden diğerine bir tür kitle hareketi gözlemlenirse,STS çalışmaları açısından daha anlamlı bir araştırma sorusu ortaya çıkabilir. Önemli sayıda bireysel araştırmacının bu tür kitlesel hareketleri, genel olarak toplumda ve küresel bilim-teknoloji-toplum ilişkilerinde derin değişikliklerin göstergesi olabilir. Bu çalışma, araştırmakonusu değişikliklerindeki ilk kitle hareketi rejimiyle, yani bir disiplinin aynı alt alanındagözlemlenenle ilgilidir. Araştırmayı, orijinal araştırma alanı veya konusu ile yeni araştırmaalanı arasındaki daha kısa bilişsel mesafelerle sınırlamanın, bireysel araştırmacıların bilimseluzmanlık alanları ile küresel toplumsal değişimler arasındaki güçlü etkileşimleri daha iyivurgulayabileceğini düşünüyoruz. Bu sunumun başlığının da işaret ettiği gibi, akademikaraştırmadaki güncel değişikliklerdeki bu tür kitlesel hareketler, bireysel bir araştırmacının veyabir grup araştırmacının tüm kariyerleri boyunca ortaya koyduğu fırsatçılık ve kehanet boyutlarınada açıklık getirebilir.Bu incelemedeki gözlem alanımız, enerji bilimlerinin bir alt alanı olan yanma alanıdır. Yanma,çeşitli yakıtlar ve oksitleyiciler arasındaki kimyasal reaksiyonlarla enerji dönüşümü anlamınagelir. Karbondioksit emisyonları ve bunların atmosferde birikmesi nedeniyle günümüzde küreselısınma olarak adlandırdığımız sorun, esas olarak karbon içeren fosil yakıtların ulaşım ve enerjiüretiminden endüstriyel işlemlere ve ev ısıtma ve pişirme ihtiyaçlarına kadar çeşitli uygulamaalanlarında yakılmasından kaynaklanmaktadır. Yanma bilimi, yaklaşık 200 yıllık bir geçmişesahip olgun bir araştırma alanıdır ve her zaman toplumsal ihtiyaçlarla ama ortaya çıkardığı çeşitlikirlilikler gibi istenmeyen sorunların yanı sıra fosil yakıtlara erişim eşitsizliklerinin tetiklediğijeopolitik sorunlarla çok güçlü bir şekilde bağlantılıdır.Uluslararası yanma araştırmalarının iki alt bölümündeki yeni gelişmeler, bu araştırmanıngözlem alanını oluşturmaktadır. Her ikisi de hem doğal gaza alternatif bir yakıt olarak hem dekesintili yenilenebilir enerjiler için bir enerji depolama ortamı olarak hidrojen teknolojilerininbir an önce devreye girmeleri beklentisiyle ilgilidir. Çalışmanın veri temeli, uluslararasıhidrojen yanma araştırmaları üzerine bir bibliyometrik araştırma ve bu veri tabanının amonyak(NH3) yanmasına ilişkin bir alt kümesi tarafından sağlanmaktadır. Amonyak molekülü azot vehidrojenden sentezlenir ve hidrojene kıyasla uzun mesafelere daha kolay taşınır. Uluslararasıyanma topluluğunun hidrojen yanması ve amonyak yanması konularına kayması, birincisi içinyaklaşık 20 yıl, ikincisi için yaklaşık 6 yıl içinde hızlı ve kitlesel bir şekilde gerçekleşti. Yanmaalanındaki bu iki araştırma alanı değişikliğinin dinamikleri (NH3 yanması, H2 yanmasına kıyasla,ikinci dereceden bir değişikliktir), bibliyometrik veriler kullanılarak ve ayrıca yanma alanı içindenbir araştırmacının uzmanlığına dayanarak çeşitli perspektiflerden analiz edilecektir.Anahtar Kelimeler: Akademik kariyer, disiplinlerarası, yanma, bilişsel mesafe
STS TURKEY Toplum için Bilim ve Teknoloji Çalışmaları Konferansı
Citation Formats
A. U. Aydınoğlu and İ. Gökalp, “Akademide değişen araştırma konuları: Fırsatçılık veya kehanet,” presented at the STS TURKEY Toplum için Bilim ve Teknoloji Çalışmaları Konferansı, İstanbul, Türkiye, 2022, Accessed: 00, 2023. [Online]. Available: http://ststurkey.net/tr/ststurkey2022/.