Uluslararası Düzen ve Kemalist Kalkınma Stratejisi Üzerine Bazı Düşünceler (1923-1938)

Download
2023-10-28
Kemalist kalkınma stratejisi eski uluslararası düzenin yıkılıp yenisinin inşa edildiği zaman diliminde uygulamaya konmuştur. Siyaset bilimi ve iktisat tarihi disiplinlerinin ortak alanına giren Kemalist kalkınma stratejisi bağlamı bakımından uluslararası ilişkiler disiplininin de bir sorunsalıdır. Bu nedenle esas itibarıyla makale disiplinlerarası bir sorunsalı ele almaktadır. Kemalist kalkınma stratejisi uygulandığı dönemde olduğu gibi günümüzde de dikkatleri üzerine çeken bir konudur. Bu makale dört soruya yanıt vermeyi hedeflemektedir. İlki, uluslararası düzen değişimi ile Kemalist yönetimin iktidara yükselişi ve uyguladığı kalkınma stratejisi arasındaki ilişkiyi irdelemektir. Makale uluslararası düzen değişiminin neleri ihtiva ettiğini betimlemekte ve asker-sivil bürokratlardan oluşan Kemalist yönetimin iktidara yükselişini tarihsel bağlamı içinde irdelemektedir. İkincisi, Kemalist yönetimin 1923’ten 1938’e kadar uyguladığı iktisat politikalarının tarihsel bağlamı içinde zaman dilimlerine ayrılmasının gerekçelerini ve uygulanan stratejinin temel özelliklerini ana hatlarıyla ortaya koymaktır. Bu konuda yapılan çalışmaların büyük çoğunluğuna göndermeler yapan makale iki ana soruyu gündeme getirmektedir. Kemalistler ithal ikameci sanayileşmeyi öngören kalkınma planını ne zaman ve hangi kavşakta uygulamaya koydular, sorusuna net cevap vermeyi hedeflemektedir. Üçüncüsü, Kemalist kalkınma stratejinin ana omurgasını oluşturan ekonomiye devlet müdahalesinin nasıl gerçekleştiğini sergilemektir. Dördüncüsü, Kemalist liderlik içinde devletçilik konusunda ortaya çıkan ayrışmanın nasıl yorumlanabileceğini tartışmaktır. Makalede tarihî bilgiler güncel yorumlarla yeniden irdelenmektedir. Makalenin esas amacı bütüncül bir analiz yapmaktır. Makale Kemalist kalkınma stratejisinin üçüncü bir yol olmadığını, kapitalist sitem içinde alternatif bir kalkınma stratejisi olduğunu savunmaktadır.
Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Citation Formats
M. Türkeş, “Uluslararası Düzen ve Kemalist Kalkınma Stratejisi Üzerine Bazı Düşünceler (1923-1938),” Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol. 22, no. Cumhuriyet’in 100. Yılı Özel Sayısı, pp. 453–477, 2023, Accessed: 00, 2023. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/107592.