OSMANLI PAMUKLU PAZARI, HİNDİSTAN VE İNGİLTERE : PAZAR REKABETİNDE EMEK MALİYETİNİN ROLÜ

1980
İnalcık, Halil
Pamuklu dokumaların ve pamuk-ipek karışımı kumaşların Osmanlı toplumunda giyim-kuşamda ve döşemelik olarak pek geniş bir kullanım alanı vardı· Saray eşya defterleri, ölmüş kimselerin mahkemece saptanan eşya listeleri ve gümrük ruznâmçe kayıtları bunu açıkça ortaya koymaktadır. Sarıklarda ve kadın başlıklarında kullanılan tül ve tülbent (dülbend) çeşitlerinden,şalvar, kaftan, iç-çamaşırı, yorgan, mendil ve yağlıklardan hamam peştemalı ve havlulara, yastık ve minderlerden duvar ve kapı askı ve perdelerine kadar pek çeşitli eşya pamuklu bez ve kumaşlardan yapılırdı. 1640 tarihli narh defterinde 24 çeşit dülbend sayılmıştır. Bu geniş talep, memleket içinde köylerde vekentlerde çok çeşitli ve çok yaygın bir el dokuma sanayii ile karşılanırdı.Anadolu'da pamuklu sanayiinde uzmanlaşmış belli bölgeler,iç talebi karşılar ve bir dereceye kadar dış pazarlar, özellikle pamuk yetişmeyen Kuzey memleketleri ve Avrupa için deüretim yapardı. Özetle, pamuk sanayii, üretim ve ticaret boyutlarıile, Türkiye ekonomisinin hububattan sonra en önemli sektörünü oluşturmakta idi. Pamuklu üretim ve ticaretinde uzunvadeli değişiklikleri, İmparatorluk ekonomisinde bazı yapısal değişikliklerin nedeni sayabiliriz. Özellikle, 1600 lerden başlayarak,İmparatorluğun dış ticaret dengesinde ithal olunan pamuklular, baharat, koloni ürünleri, madenler yanında belki hepsinden dahaönemli bir ticaret maddesi haline gelmiştir. 17· yüzyıldan beri Hindistan ve 19. yüzyılda Avrupa'dan pamuklu ithalâtı, imparatorluk ekonomisini en çok etkilemiş gelişimler olarak görünmektedir.Aşağıda bu sorunlar ele alınacaktır. Pamuk üretimi ve memleket içinde pamuklu el sanayii örgütü başka bir yazıda incelenecektir.
Citation Formats
H. İnalcık, “OSMANLI PAMUKLU PAZARI, HİNDİSTAN VE İNGİLTERE : PAZAR REKABETİNDE EMEK MALİYETİNİN ROLÜ,” ODTÜ Gelişme Dergisi, vol. 1979-1980-özel sayı, no. 1979-1980 özel sayı, pp. 1–65, 1980, Accessed: 00, 2024. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/109132.