A Comparative Study of Indicative Planning in Turkey and Planning in Socialist Countries

1981
Porokhovsky, Anatoly
TÜRKİYE'DEKİ YOL GÖSTERİCİ PLANLAMA İLE SOSYALİST ÜLKELERDEKİ PLANLAMA ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME Türkiye'de "planlı gelişme" Atatürk'ün adından ve onun devletçilik po litikasından ayrı düşünülemez. Devletçilik ilkesinin Anayasa'ya girdiği 1934 yılında Türkiye, Birinci Sanayi Planı'nı uygulamaya başlamış, İkinci Beş Yıllık Sanayi Plam'nm uygulanması ise, İkinci Dünya Savaşı nedeniyle ya rıda kalmıştır. Planlı gelişmenin ikinci aşaması 1960'larda başlar. Ulusal planlamanın yardımı ile Türkiye, üretim yapısını kayda değer ölçüde değiştirebilmiş, ancak ekonomisinin içten ve dıştan gelen "şok'lara karşı duyarlılığını azal tamamıştır. Türkiye'nin deneyleri, gelecekte planlama süreçlerinin ve plan uygulama mekanizmalarının iyileştirilmesi gerektiğini göstermektedir. Türkiye'de ve Sovyetler Birîiği'nde planlama süreçlerinin oluşturulma sında bazı benzerlikler vardır. Sektör düzeyinde planlama çabaları Türkiye' de demiryolu ve bayındırlık işleri programı (1924) ile, Sovyetler Birliğinde "Bilimsel ve Teknik İşler Programı Taslağı" (1918) ve daha sonra elektrik lendirme planı (GOELRO, 1920) ile başlamış, şümullü planlar (Türkiye'de Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı, 1934-1938; Sovyetler Birliği'nde Birinci Beş Yıllık Plan, 1928-1932) daha sonra yapılmıştır. Ancak, sosyalist planlamanın işlevleri ve ilkeleri, yol gösterici planla rmkinden farklıdır, çünkü bunlar sosyalist sistemin niteliği ve sistemin ge lişmesini yönlendiren nesnel yasalarla belirlenir. Sovyet ekonomik gelişme stratejileri tutarlı bir biçimde uygulanmakla birlikte, eksiklikler ve çözüle memiş sorunlar vardır. Bunun temel nedeni, nicel unsurların nitel unsur lardan daha ağır bastığı dönemlerden kalma usul ve alışkanlıkların doğur duğu atalettir.
Citation Formats
A. Porokhovsky, “A Comparative Study of Indicative Planning in Turkey and Planning in Socialist Countries,” ODTÜ Gelişme Dergisi, vol. 8, no. özel sayı, pp. 133–143, 1981, Accessed: 00, 2024. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/109812.