Radyojenik İzotop Jeokimyasının Arkeolojide Uygulanması: Faydaları ve Handikapları

2023-04-10
Köksal, Serhat
Pişkin, Evangelia
Durdu, Gamze
Süer, Selin
Küçük, Aynur
ÖzYerbilimleri ve diğer birçok disiplin gibi arkeoloji alanında daradyojenik izotop jeokimyasından yararlanılmaktadır. Radyojenikizotop jeokimyası verileri, eski uygarlıkların yaşam şekilleri vekoşulları ile farklı bölgelerle ilişkileri konularında önemli verilersağlayabilmektedir. Bu verilerin değerlendirilmesi, temel olarakarkeolojik malzemelerin radyojenik izotop oranlarının farklı kaynakalanlarıyla veya farklı malzeme gruplarıyla karşılaştırılmasınadayanır.Bu kapsamda; kurşun izotop analizleri eski uygarlıkların kullandığıaraç ve malzemelerin izotopik karakterinin ortaya konulmasıyla,bazen muhtemel kaynaklar saptanırken bazen de ticari yollarailişkin bilgiler elde edilmesini sağlayabilmektedir. Bununyanısıra, stronsiyum izotop oranları insan ve hayvan diş ve kemikörneklerinde de ölçülebildiğinden insan-doğa ilişkisinin ortayakonulmasında güçlü bir araç olabilmektedir.Ancak radyojenik izotop jeokimyası verilerinin arkeolojikçalışmalara doğru yönde destek verebilmesi için önemlinoktalar vardır. Bunlar başlıca; örnekleme stratejisi, radyojenikizotop analizleri öncesindeki çalışmaların (saha jeolojisi velaboratuvar çalışmaları vb.) planlanması ve amaca uygunbir şekilde gerçekleştirilmesi, elde edilen radyojenik izotopjeokimyası verilerinin, mevcutsa duraylı izotop analiz verileri iledeneştirilmesi ve tüm analitik verilerin arkeolojik bulgularla birliktedeğerlendirilerek arkeolojik çerçevenin ortaya konulabilmesidir.Sunum kapsamındaki verilerin bir kısmı 117K382 numaralıTÜBİTAK Projesi kapsamında elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Arkeoloji, radyojenik izotop jeokimyası,kurşun, stronsiyum
Uluslararası Katılımlı 75. Türkiye Jeoloji Kurultayı
Citation Formats
S. Köksal, E. Pişkin, G. Durdu, S. Süer, and A. Küçük, “Radyojenik İzotop Jeokimyasının Arkeolojide Uygulanması: Faydaları ve Handikapları,” presented at the Uluslararası Katılımlı 75. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, Türkiye, 2023, Accessed: 00, 2024. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/112203.