Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve sistem simülasyon modelleri (SSM) kullanılarak katı atık deponi sahası tasarımlarının değerlendirilmesi

2004-09-15
Ünlü, Kahraman
Türker, Mustafa
Tarhan, Başak
Türkiye'de katı atık yönetimi sorunu kentlerimizin karşılaştığı öncelikli sorunların başında gelmektedir. Deponi sahası yatırım maliyetlerinin yüksekliği ve finans kaynaklarının kıtlığı sorunun çözümünde karşılaşılan önemli güçlüklerdir. Bu güçlükler kısmen mevcut Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (KAKY)'nde şart koşulan tasarım yaklaşımından da kaynaklanmaktadır. Bu projede CBS ve SSM gibi modern bilimsel araçları entegre biçimde kullanabilen, çevresel risklerin kabul edilebilir düzeyde tutulmasını mümkün kılan ve aynı zamanda yatırım maliyetlerini gereksiz yere yükseltmeyen, atık ve saha koşullarına en uygun tasarım bileşenlerinin sistematik bir şekilde seçimini ve deponi tesisi tasarımının performans bazında değerlendirilmesini mümkün kılan bir yöntemin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada geliştirilen söz konusu yöntemin kavramsal ana hatları ve mevcut koşullara uygun deponi sahası tasarım bileşenlerinin belirlenmesine yönelik örnek uygulamalar sunulmaktadır. Projede CBS'nin verıtabanı oluşturma ve veri işleme yeteneklerinden yararlanılmıştır. Tasarımların simülasyonları Visual HELP deponi sahası sızıntı suyu oluşum modeli ve VADSAT yer altı suyu (YAS) kalitesi simülasyon modelleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Tasarlanacak deponi sahasının alanı, kazı ve dolgu hacmi ise CBSnin veri işleme yeteneklerinden yararlanılarak hesaplanabilmiştir. VADSAT simülasyon modelinin ArcGIS altında CBS-SSM entegrasyon işlemi ArcGIS eklentisi oluşturularak gerçekleştirilmiştir. Alman sonuçlar, aynı tasarım özelliklerine sahip deponi sahalarının farklı iklim ve saha koşullarında farklı performans gösterdiklerini; dolayısıyla, çevresel riski ve maliyeti düşük bir deponi sahası tasarımının, KAKY'de benimsenen esnek olmayan "tek-tip"çi bir anlayışın aksine, atık özellikleri, deponi sahasının boyutları ve sahanın iklim, hidrojeolojik vb. özelliklerine göre ortaya koyacağı performans bazında değerlendirilmesi gerektiğini göstermektedir.

Suggestions

Assessment of social vulnerability using geographic information systems : Pendik, İstanbul case study
Haki, Zeynep Güngör; Akyürek, Sevda Zuhal; Düzgün, Şebnem; Department of Geodetic and Geographical Information Technologies (2003)
Natural hazards are the reality of today̕s world, which considerably affect people̕s living conditions. As they cannot be prevented, the basic precautions should be taken before the occurrence to protect people. At this point, the preparedness for any threat is really important, which does decrease destructive effects of the hazard for communities and shorten recovery interventions. In terms of preparedness, identification of vulnerable people in the community gives an important contribution for better plan...
Data driven landslide hazard assessment using geographical information systems and remote sensing
Süzen, Mehmet Lütfi; Doyuran, Vedat; Department of Geological Engineering (2002)
The purpose of this thesis is to generate and evaluate a concise system of data driven landslide hazard assessment procedure. The Asarsuyu catchment area and Bolu Mountain highway pass are selected for this purpose In this study, three data domains, which are remote sensing products, geological maps and topographical maps are used. The landslides of four different historical periods are interpreted using aerial photographs. Land cover is extracted from satellite images. Thirteen sets of parameter maps are p...
Çoklu Exsiton Üretebilen ve Tekli Fisyona Duyarlı Hibrit Güneş Pili Geliştirilmesi
Asil Alptekin, Demet(2017-12-31)
Yenilenebilir enerji kaynakları alanlarında son yıllarda hızla artmakta olan çalışmalar umut vaat edici sonuçlar vermekte ve bu durum Avrupa ve Amerika gibi ülkelerin yanı sıra gelişmekte olan ülkeler için de büyük önem taşımaktadır. Kristal silikon teknolojisinin teorik limitine ulaşmasıyla birlikte gelecekte fosil yakıtlarına alternatif olarak gösterilen birincil enerji kaynağı olan güneş enerjisinden daha etkin bir biçimde faydalanmak amacıyla yeni nesil hibrit güneş pili teknolojileri geliştirilmektedir...
Child Abuse/Neglect and Depressive Symptomatology: The Mediating Roles of Early Maladaptive Schemas
Ünal Elif ; Gençöz, Tülin (2019-01-01)
Recently, there has been a growing interest in identifying the mechanisms of how child abuse/neglect predicts the development of psychopathology in adulthood. In that respect, schema therapy explains the origin of psychopathology with early maladaptive schemas. This study aimed to explore the mediator roles of five different schema domains between child abuse/neglect and depressive symptomatology relationship in a university student sample. The sample of this study consisted of 414 undergraduate and graduat...
Çocuklar için Tasarlarken Birbirinden Öğrenmek: Tasarımda Disiplinler Arası İş Birliği
Can, Nilay Nida; Öztürk, İpek; Kaygan, Pınar (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi; 2018)
Teknolojinin gelişmesi ve tasarım problemlerinin karmaşıklaşması, tasarım ve ürün geliştirmeyi çeşitli disiplinlerden uzmanların bir araya gelerek çalıştığı süreçler olmaya yöneltmektedir. Eğitim alanında da buna paralel şekilde disiplinler arası çalışma yaygınlaşmaktadır. Özellikle çocuklar için yapılan ürün ve eğitim materyallerini göz önüne aldığımızda, birden fazla disiplinin katkısı oldukça önemlidir. Bu makalenin amacı hem tasarım hem de eğitim alanındaki bu ortak eğilimi dikkate alan, disiplin...
Citation Formats
K. Ünlü, M. Türker, and B. Tarhan, “Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve sistem simülasyon modelleri (SSM) kullanılarak katı atık deponi sahası tasarımlarının değerlendirilmesi,” 2004. Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/95735.