Türkiye ekonomisinde dış ticaret, cari denge ve yapısal dönüşüm

Date

2023-6

Author

Taymaz, Erol
Voyvoda, Ebru

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

583
views

287
downloads

Cite This

Son dönem Türkiye ekonomisinin en önemli kırılganlık göstergeleri arasında sayılan cari açık, 2022 yılında 48.4 milyar dolara ulaşmış ve gayri safi yurtiçi hasılanın %5.3’u olarak kaydedilmiştir. Türkiye ekonomisi için “dış kaynak bağımlılığı” uzun dönemli bir sorun olarak kabul edilmiş olsa da, özellikle 2000’li yıllardan sonra dış sermaye akımları ve cari denge arasındaki ilişki önemli bir yapısal kırılma geçirmiştir. Böylece ekonomide geleneksel olarak büyüme (talep artışı) kaynaklı ithalat talebi ile ortaya çıkan cari açık ve dış kaynak gereksinimi döngüsünden daha çok, otonom sermaye hareketlerinin belirlediği çevrimlerin tetiklediği bir büyüme ve cari açık döngüsüne geçilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye ekonomisi için kabaca son altmış yılda büyüme, dış ticaret ve cari denge ilişkilerini değerlendirmek ve bugün varılan noktada ekonomide cari denge (açık) sorununun ciddi boyutlara ulaşması ve kronikleşmesinin ardında yatan temel yapısal nedenleri tartışmaktır. Kuşkusuz bu tartışma makroekonomik politikalardan sanayi/teknoloji ve yenilik politikalarına, küresel enerji arzı döngülerinden yine küresel üretim ağlarına kadar uzanan pek çok faktörden etkilenebilecek bir tartışmadır. Biz bu çalışmamızda özetlenen çerçeve içerisinde uzun dönemde cari açığın bu derece ciddi bir sorun haline gelmesinde rol oynayan yapısal faktörlerden dış ticaret yapısında dönüşüm, yatırım dinamikleri ve “erken sanayisizleşme” dinamiklerini ele alıyoruz.

Subject Keywords

Cari denge, Sermaye hareketleri, Yapısal dönüşüm, Erken sanayisizleşme, Current account balance, Capital flows, Structural change, Premature deindustrialization, JEL codes: F32, F43, F10, O11

URI

http://www2.feas.metu.edu.tr/metusd/ojs/index.php/metusd/article/view/1288
https://hdl.handle.net/11511/104473

Collections

Department of Economics, Article