İkili Açmaz çerçevesinden Türkiye’de yakın dönem Merkez Bankacılığı ve kur krizlerini anlamak

Date

2023-6

Author

Cömert, Hasan
Öncü, T. Sabri

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

1793
views

757
downloads

Cite This

Bu makalenin temel amacı Türkiye finansal piyasaları ve merkez bankacılığında özellikle son dönemde ortaya çıkan gelişmeleri teorik bir çerçeveden anlamaya çalışmaktır. Türkiye’de merkez bankacılığı, dünyadaki gelişmelere paralel olarak, özellikle Küresel Kriz sonrası ciddi değişim yaşadı. Bu bağlamda, finansal akımların olumsuz makro etkilerini araç setini genişleterek ve de kurumsal çerçeveyi değiştirerek dengelemeye çalıştı. 2010`lu yılların başında merkez bankası karar yapıcıları yeni geliştirilen politikaların etkinliğinden fazlasıyla emin gözükmekteydi. Ancak birikmiş makro kırılganlıkların bir takım yurt içi siyasal ve jeopolitik gelişmelere paralel olarak daha fazla görünür hale gelmesi ve hükümetin merkez bankası üzerinde artan gölgesinin de etkisiyle, gecelik faizler işlevini yitirirken banka ortaya çıkan problemlere giderek daha doğrudan araçlarla cevap vermek zorunda kaldı. Ayrıca BDDK ile eşgüdümlü olarak, finansal piyasalarda dolaylı sermaye kontrolleri denilebilecek politikalar geliştirdi. Bu değişimleri finansal bütünleşmenin arttığı ve iç finansal piyasaların da dinamikleştiği bir ortamda dalgalı kur rejiminin bağımsız para politikası uygulamak için yeterli olmadığının giderek farkına varılması olarak da okumak mümkündür. Türkiye örneğinin geleneksel makroekonomik Üçlü Açmaz (impossible trinity/trilemma) savının geçerli olmadığı yönündeki görüşleri desteklemektedir. GOÜ neredeyse tam bir parasal İkili Açmaz’la (dilemma) karşı karşıyadır; çünkü finansal akımların serbest olduğu ortamda, bu ülkelerin merkezbankaları dalgalı döviz kuru rejimi altında bile gecelik faiz oranlarına dayanarak etkili para politikası uygulayamazlar. Ayrıca Türkiye örneği, kurumsal yapının ve yerleşiklerin döviz talebinin ikilemin bağlayıcılığını ve nasıl işlediğini anlamakta ne kadar önemli olduğunu da göstermektedir.

Subject Keywords

Merkez Bankası Politikaları, Türkiye Ekonomisi, Finansal Entegrasyon, Döviz Kuru, Central Banking, Turkish Economy, Financial Integration, Exchange Rates, JEL codes: E44, E58, F31 F36, F41

URI

http://www2.feas.metu.edu.tr/metusd/ojs/index.php/metusd/article/view/1283
https://hdl.handle.net/11511/104478

Collections

Department of Economics, Article