Travma Sonrası Stres Bozukluğunun Önlenmesine Yönelik Korku Belleği Üzerine Yapılan Müdahaleler

2023-9-30
İlhan, Çınar Furkan
Kışlal, Sezen
Klasik korku koşullaması, klinik öncesi çalışmalarda travma sonrası stres bozukluğunu (TSSB) modellemede kullanılmaktadır. Yeniden-bütünleştirme sürecinde anılar belleğe geri çağrıldığında, bellek değişime açık bir hale gelir ve müdahale edilmeye uygundur. Koşullu uyarana (KU’lu uyaran) maruz bırakma ile tetiklenen yeniden-bütünleştirme sürecindeki müdahalelerin sadece maruz bırakılan KU’lu uyaranın tetiklediği korku tepkisinde azalmaya neden olduğu, korku ile ilişkili diğer ipuçlarına genellenmediği gözlenmiştir. Ancak günlük yaşamda, birden çok KU, korku uyandıran olayla ilişkilendirilebilir. Bu nedenle, son çalışmalarda tüm korku belleğinin yeniden- bütünleştirme sürecine girmesine yol açtığı düşünülen, koşulsuz uyaran (KU’suz uyaran) ile geri çağırma prosedürüne odaklanılmıştır. KU’suz uyaran ile geri-çağırma ile tetiklenen yeniden-bütünleştirme sürecinde uygulanan müdahalelerin daha etkili olduğu düşünülmektedir. Bu derleme çalışmasında, KU’lu uyaran veya KU’suz uyaran ile aktive edilmiş korku belleği çalışmalara atıfta bulunularak, edinilmiş korkunun davranışsal ve farmakolojik müdahalelerle nasıl söndürülebileceğinden bahsedilmektedir. Ayrıca, korku belleğinde rol oynayan beyin bölgeleri ve cinsiyet farklılıklarının etkisi de ele alınmıştır. Bu derlemenin amacı, korku bozukluklarının daha etkili tedavi yaklaşımlarıyla nasıl çözülebileceğine yönelik alana katkıda bulunmaktır.
Citation Formats
Ç. F. İlhan and S. Kışlal, “Travma Sonrası Stres Bozukluğunun Önlenmesine Yönelik Korku Belleği Üzerine Yapılan Müdahaleler,” Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, vol. 10, no. 3, pp. 396–412, 2023, Accessed: 00, 2023. [Online]. Available: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayna/issue/80169/1348783.