Kadir Mısıroğlu’nun İki Tarz-ı Siyaseti: Millet ile Ümmet Arasında Bir Denge?

2022-10-18
Bu çalışma, Kadir Mısıroğlu’nun düşüncesinde millet-ümmet ilişkisini incelemektedir. Araştırma, Mısıroğlu’nun fikirlerinin iki önemli platformu olan Sebil dergisindeki ve yazılarının ve 2000’lerdeki video kayıtlarının içerik analizine dayanmaktadır. Buna göre Kadir Mısıroğlu’nun düşüncesinin millet ile ümmet arasında -her zaman mükemmelen olmasa bile- bir denge kurma çabasında olduğu iddia edilecektir. Mısıroğlu’nun bu çabası aynı zamanda milliyetçilik ile İslamcılığı uzlaştırma/barıştırma girişimidir; bu anlamda, içerisinden geldiği mukaddesatçı geleneğin önemli bir aktarıcısı ve yaygınlaştırıcısıdır. Mısıroğlu, bir yandan, “sosyolojik bir gerçeklik” olarak milletin ret ve inkâr edilemeyeceğini savunurken; diğer yandan, bir “zaruret” olarak ittihad-ı İslam’a yaslanır. Mısıroğlu’nun millete yaklaşımı sadece milletin ampirik kaçınılmazlığıyla sınırlanmaz, aynı zamanda ümmetin maslahatı için Türkiye’ye/Türklere biçtiği istisnai rol ve kimliğe dayanır. Her halükarda millet ile ümmet arasındaki arasındaki “müspet” etkileşimi, birbiriyle alakalı üç şablon üzerinden kurar: neo-Osmanlıcılık, hilafetçilik, mezhepçilik. Mısıroğlu’na göre, İslam dünyası olarak tabir edilen bölgeye bakmak, Osmanlı tarihinden tevarüs edilmiş bir liderlik vasfı ve sorumluluğuyla bakmaktır. Bu liderlik, İstanbul’u merkez kılacak ve saltanatla idare olunacak bir hilafeti de gerektirir. Öte yandan, Mısıroğlu’nun ümmetçiliği, Sünni olmayan Müslüman toplulukları dışarıda bırakır ve bu dışlamayı hem neo-Osmanlıcı hem tarihsel/teolojik gerekçelere dayandırır. Netice itibariyle Mısıroğlu, uzlaştırma yoluyla millet ile ümmet arasındaki gerilimi aşmaya çalışır.
Siyasi İlimler Türk Derneği I. Ulusal Siyaset Bilimi Kongresi
Citation Formats
T. Yıldız, “Kadir Mısıroğlu’nun İki Tarz-ı Siyaseti: Millet ile Ümmet Arasında Bir Denge?,” presented at the Siyasi İlimler Türk Derneği I. Ulusal Siyaset Bilimi Kongresi, İstanbul, Türkiye, 2022, Accessed: 00, 2023. [Online]. Available: https://www.siyasiilimler.org.tr/i-ulusal-siyaset-bilimi-kongresinin-ozet-kitapcigi-yayinlandi/.