İklim Adaleti ve Konut: Adil Uyum Evden Başlar

Date

2023-04-01

Author

Şenol Balaban, Meltem
Balaban, Osman

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

78
views

0
downloads

Cite This

Konut Hakkı Raportörü Rajagopal gibi Meltem Şenol Balaban ve Osman Balaban da İklim Adaleti ve Ko- nut: Adil Uyum Evden Başlar başlıklı makalelerinde yoksullar, marjinalleştirilmiş topluluklar, göçmenler, mülteciler, azınlıklar, kadınlar, çocuklar , engelliler vb. dezavantajlı toplum kesimlerini odağa alıyorlar. Bu kez konu iklim adaleti olsa da, kapsamlı etki alanıyla konut ve konut alanları burada da ön plana çıkıyor. Yazarlara göre, adalet tartışmasının merkezinde yer alan konut, iklim adaleti tartışmasının da ana bileşen- lerinden biridir çünkü iklim değişikliğinin toplumsal gruplar üzerindeki etkileri o grupların konutlarının ne kadar “yaşanabilir” (Bu bağlamda 4 Numaralı Genel Yorum “Oturmaya Elverişli” Kriteri) olduğuyla yakından ilişkilidir. Bu ilişkiyi “Barınma Mekanı Olarak Konut” ve “Harcama Kalemi Olarak Konut” alt başlıklarında dünyadan ve Türkiye’den örnekler ve verilerle açan yazarlar, iklim adaleti kavramını konut ile ilişkilendirerek tartışıyorlar. İklim değişikliği göz önüne alındığında, konut, sakinleri için bir koruma ve korunma ortamı olabileceği gibi, yaşamaya elverişsiz konut ise, tam aksine, sakinlerinin zarar görme ihtimalini arttıran bir risk ve kırılganlık unsuru olabilmektedir. Barınma mekanı olarak konutu inceleyen yazarlara göre konutun bulunduğu yer, fiziksel niteliği ve sahip olduğu donanımlar konutun emniyet un- suru mu yoksa risk unsuru mu olacağını tayin etmektedir. Burada 4 Numaralı Genel Yorum’un çekirdek kriterlerinden ikisi (Bknz. sayfa 28. “Konutun mevkii” ve “Hizmet, tesis ve altyapının kullanılabilirliği”) öne çıkmaktadır. Harcama Kalemi Olarak Konut bölümünde ise konuta ekonomik erişimin güçleşmesi ve artan konut maliyetleri karşısında hane halklarının niteliksiz ve riskli konutlara mecbur kalmalarının iklim deği- şikliği bağlamında kırılganlıklarını arttırdığı anlatılmaktadır. Bu bölümde de 4 Numaralı Genel Yorum’un “Ekonomik/Ödenebilir” kriterini görmekteyiz. Konutun finansallaşmasının etkileri burada da karşımıza çı- kıyor. Makale, “adil bir iklim politikasının ve uyum sürecinin, sağlıklı ve nitelikli konuta erişme hakkının güvence altına alınmasıyla sıkı biçimde ilişkili olduğu(nu)” göstermektedir. Aksi takdirde, bugün dünya üzerinde ve ülkemizde şahit olduğumuz üzere giderek ayrışan distopik bir gelecek bizi beklemektedir. Bir yanda, üst gelir grupları ve küresel zenginlerin beş yıldızlı kapalı sitelerde ya da gezegen boyu mantar gibi 7konut biten 5-yıldızlı anklav kentlerde, homojen adacıklarına/kalelerine çekilip afetler ve krizlere karşı emniyetli yaşamlar sürdüğü, diğer yanda alt gelir grupları ve kent yoksullarının -kentlerin gözden çıkartılan “artık” nüfuslarının- yaşamaya elverişsiz, emniyetsiz barınaklarda afetler ve krizler karşısında savunmasız bırakıl- dığı bir gelecek !

URI

http://mimarlarodasiankara.org/dosya/dosya52.pdf
https://hdl.handle.net/11511/108118

Collections

Department of City and Regional Planning, Article