Kızıl Viyana: Reumannhof Belediye Sosyal Konutlarında İdeoloji, Mimarlık Ve Sanat

Date

2024-6

Author

Pfeiffer Taş, Şule
Temel, Rabia

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

140
views

45
downloads

Cite This

Bu çalışma, Hubert Gessner (1871-1943) tarafından tasarlanan ve 1924 ile 1926 yılları arasında Viyana’da inşa edilen Reumannhof Sosyal Konut Binası’nın araştırılmasına odaklanmaktadır. Yapı, 1919-1923 yılları arasında Viyana Belediyesi Başkanı olan Jakob Reumann önderliğinde işçiler için geliştirilen belediye sosyal konut programı kapsamında inşa edilen öncü ve en büyük uygulamalardan biridir. Program, Viyana’da iktidarda olan sosyal demokrat ideoloji doğrultusunda, Kızıl Viyana dönemi (1919-1934) olarak bilinen kent yönetiminin, işçi sınıfının konut ihtiyaçlarını karşılamayı ve onlara daha iyi yaşam koşulları sağlamayı amaçlamıştır. Sanayi Devrimi sonrası kente işçi göçünün artması ve I. Dünya Savaşı sırasında kentin var olan konutlarının da tahrip olmasına bağlı olarak Viyana’da bir konut krizi ortaya çıkmış ve tek odalı evler veya birkaç saatliğine kiralanan yataklar gibi elverişsiz yaşam koşulları bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu makale, Reumannhof Binası’nın mimarisi ile Kızıl Viyana ideolojisiyle ilişkisini, sosyal demokrat görüşün işçi sınıfına vaat ettiği refahın temsiliyeti doğrultusunda incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, “işçi sınıfının sarayı” olarak bilinen ve Barok dönem yapısı Schönbrunn Sarayı’na göndermeler içeren yapı detaylı bir şekilde analiz edilirken, “Proletaryanın Bulvarı” olarak adlandırılan Margaretengürtel üzerinde ve yakın çevresindeki Metzleinstalerhof gibi benzer sosyal konut binalarına da değinilmiştir. Ayrıca, sosyal konut programı bağlamında öngörülen standartlaşma kriterleri incelenerek, Reumannhof’ta bu kriterlere yönelik uygulamaların (veya iyileştirmelerin/değişikliklerin) bulunup bulunmadığı araştırılmıştır. Dönemin politik ve sosyo-ekonomik koşulları bağlamında, refah düzeyini iyileştirecek çözümler sunan mimari tasarım, anaokulu, çamaşırhane vb. ortak kullanım alanları, avlular ve yapının önünde düzenlenen Haydnpark gibi yeşil alanlarla ilgili özgün yazılı ve görsel arşiv belgeleri, saha araştırması sırasında çekilen güncel fotoğraflarla birlikte değerlendirilerek karşılaştırmalı analizi yapılmıştır. Gessner tarafından çizilen genel kat planı esas alınarak, konutların mutfak, oturma odası+mutfak, oda sayısı ve işlevi gibi özellikleri incelenerek konutların tipolojisi oluşturulmuş, böylece sosyal demokrat ideolojinin vaat ettiği yaşam konforunun yansımaları sorgulanmıştır. Sonuç olarak, konutların içerdiği mekânlar doğrultusunda üç ana konut tipi belirlenmiş, doğal ışık ve temiz havaya ulaşım sağlayan balkon, teras veya çıkma kullanımına göre alt gruplar oluşturulmuştur. Sosyal demokrat ideolojinin ilkeleri ve refah düzeyini artırmayı hedefleyen standartların, Reumannhof konutları ve teraslar, anaokulu, çamaşırhaneler gibi ortak tesislerinde çoğunlukla uygulandığı tespit edilmiştir. Yapıda, zanaatkârları ve farklı meslek gruplarını temsil eden seramik paneller, motifler ve heykeller gibi mimari ve sanatsal unsurların yalnızca sosyal demokrat ideolojiyi ve simgelerini yansıtmakla kalmayıp, aynı zamanda mimari tasarımı yeşil alanlarla bütünleştirerek işçi sınıfı için yeni yaşam ortamları yarattığı ortaya konulmuştur. Yapının hâlâ işçi sınıfı için ekonomik konut işlevini yerine getirmesi ve sosyal demokrat ideolojinin bir sembolü olarak önemini koruması çalışmada elde edilen bulguları desteklemektedir.

Subject Keywords

Reumannhof, Sosyal konut, Kızıl Viyana, Mimarlık, Reumannhof, Social housing, Red Vienna, Architecture, Ideology

URI

https://hdl.handle.net/11511/110457

Collections

Department of Architecture, Article