Video Oyunlarında Cinsiyetçilik Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik Güvenirlik

Date

2024-02-25

Author

Çakar, Gökşin Özge
Coşgun, Yunus Emre
Şahin, Seda Merve
Türkırkı, Meleksima
Sayılan, Gülden

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

60
views

0
downloads

Cite This

Çevrimiçi oyunlar, her gün daha fazla kullanıcı kazanan popüler bir boş zaman aktivitesidir. 2020 itibariyle dünyada 2.69 milyar oyuncu bulunmaktadır. Oyun oynayan kişilerin cinsiyet dağılımları dünyada olduğu gibi Türkiye’de de eşit kabul edilebilir. Buna rağmen oyunların erkeklerin dünyası olduğuna dair inanış hala varlığını sürdürmektedir. Bu inanış doğrultusunda erkek oyuncular oyuna “ait olmadığını” düşündükleri kadın oyunculara karşı düşmanca tavırlar içinde olabilmektedir. 2014 yılında Fox ve Tang tarafından geliştirilen video oyunlarında cinsiyetçilik ölçeği bu yaygın sorunu ölçmek için geliştirilmiş ilk standardize ölçüm aracıdır. Türkiye’de hali hazırda var olan geniş çevrimiçi oyuncu kitlesi ve kadınların bu kitledeki oranı göz önüne alındığında, çevrimiçi oyunlarda cinsiyetçilik ve ayrımcılığın Türkiye örnekleminde incelenmesi önemlidir. Bu doğrultuda, bir pilot çalışma ile iki çalışmadan oluşan bu araştırmanın amacı, Video Oyunlarında Cinsiyetçilik Ölçeğinin Türkiye örnekleminde geçerlik güvenirlik çalışmasının yapılması ve ölçeğin Türkçe alan yazına kazandırılmasıdır. Araştırma kapsamında ölçeğin dil, anlam ve kapsam geçerlilikleri sağlanmıştır. Pilot uygulama kapsamında ölçek Türkçeye uyarlanmış, sonrasında birinci çalışmada ölçeğin faktör yapısı 580 kişilik bir örneklemde açımlayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Analiz sonuçları ölçeğin toplam varyansın %55’ini açıklayan 3 faktörden (Sosyal Oyuncu α =.84, Aidiyet α =.84, Alınganlık α =.82) oluştuğunu göstermiştir. İkinci çalışmada ise Türkçe formun faktör yapısı doğrulayıcı faktör analizi ile 373 kişilik farklı bir örneklemde test edilmiş ve faktörlerin yapısal uyum gösterdiği görülmüştür. Ölçeğin yapı geçerliliğini test etmek için geçerlilik analizleri kapsamında yakınsak ve ayırt edici geçerliliği incelenmiştir. Beklendiği üzere video oyunlarında cinsiyetçilik sosyal baskınlık, toplumsal cinsiyetle ilgili sistemi meşrulaştırma, femfobi ve erkeklik ideolojisi ölçekleri ile pozitif korelasyon gösterirken sosyal beğenirlik ile ilişkisizdir. Ölçeğin Cronbach iç tutarlılık yöntemiyle hesaplanan iç tutarlılık katsayısı ilk çalışmada α = .91, ikinci çalışmada α = .92 olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmalar 16 maddeli ölçeğin bireylerin video oyunlarında sergiledikleri cinsiyetçi eğilimleri ölçme konusunda güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğunu göstermektedir.

URI

https://hdl.handle.net/11511/112200

Collections

Graduate School of Social Sciences, Conference / Seminar