DOĞU AKDENİZ'DE DOLAŞIM DESENLERİ VE SU KÜTLESİ OLUŞUMUNDA DEĞİŞKENLİK

Date

2023-09-01

Author

Başdurak, Nüvit Berkay
Fach Salihoğlu, Bettina Andrea
Salihoğlu, Barış
Örek, Hasan
Özhan, Koray
Mantıkcı, Asım Mustafa

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

10
views

0
downloads

Cite This

Akdeniz bir buharlaşma basenidir ve su açığı Atlantik Okyanusu'ndan CebelitarıkBoğazı yoluyla giren ve Doğu Akdeniz'in tamamına ulaşan görece taze su girdisiile karşılanır. Özellikle Kilikya Baseni'nde (kuzeydoğu Akdeniz), yüzey suyusoğuyup eşyoğunluk yüzeyleri boyunca çökerek oksijeni ve besin zengini sularıorta derinliklere hapseder ve yavaşça Atlantik Okyanusu'na taşınır. Bu su kütleleriLevant Orta Su Kütlesi olarak tanınır ve Akdeniz baseni genelinde yerelgözlemlenir. Bu oluşum, Kilikya Baseni'ni su kütlesi dinamiklerinin araştırılmasıaçısından önemli bir bölge kılar. Doğu Akdeniz'deki sirkülasyon desenleri ortaölçekli girdaplardan etkilenir. Basendeki yüksek buharlaşma oranı ve düşük nehirdeşarjları, girdap dinamiklerini mevsimsel ve yıllık değişimlere hassas hale getirir.Bu tarz değişimler, açık denizde ve kıyısal sahanlık boyunca dalgaları da değişimeuğratarak kıyı-açık deniz etkileşiminde değişikliklere sebep olur. Bu çalışmanınamacı Kilikya Baseni'ndeki su kütlesi özelliklerinin zamansal ve bölgeseldeğişimlerini, ve oşinografik durumdaki değişikliklerin kıyı-açık denizdinamiklerini nasıl etkilediğini araştırmaktadır. Bu ise, Birleşik Deniz Kirliliğiİzleme Programı kapsamında 2014-2022 yılları arasında Akdeniz kıyısında yaz vekış ayları boyunca yaklaşık 80 istasyonda toplanan geniş CTD verisi analizedilmiştir. Bu in-situ veriler, deniz yüzeyi sıcaklığı ve deniz yüzeyi yüksekliğiverisi ile bağlantılı olarak analiz edilmiştir. Kışın açık denizdeki dolaşıma Rodosgirdabı, Antalya Körfezi ve Kıbrıs kuzeydoğu kıyısı açığındaki girdaplar gibibüyük girdaplar hakim olmaktadır. Bu girdaplar kışın tabakalaşmanın bozulması,kıyı ve açık deniz arasındaki alışverişin güçlü olması yolu ile daha etkin halegelmektedir. Yazın, görece zayıf rüzgarların eşlik ettiği güçlü termal tabakalaşmakıyısal sularla açık denizdeki etkileşimi büyük ölçüde düşürmektedir. Ek olarak,mevsimsel değişimler Kilikya Baseni'ndeki Küçük Asya Akıntısı'nı etkiler. Bölge,2014-2022 döneminde sıcaklık ve akıntı dinamikleri açısından yıllar arası yüksekdeğişkenlik sergilemiştir.

URI

https://hdl.handle.net/11511/112451

Collections

Graduate School of Marine Sciences, Conference / Seminar