Üniversite Öğrencileri İçin Bedensel Okuryazarlık Dersi Tasarımı: Algılanan Bedensel Okuryazarlık ve Öğrenci Algılarının İncelenmesi

2024-11-21
Giriş ve amaç: Bedensel okuryazarlık, küresel anlamda fiziksel aktivitedeki düşüşe karşı koymak için gelecek vaat eden bir yaklaşım olarak ortaya konulmuştur (Jurbala, 2015). Bedensel okuryazarlık kavramı sadece fiziksel becerileri değil aynı zamanda yaşam boyu fiziksel aktiviteye katılımı sürdürmek için gereken motivasyon, güven, fiziksel yeterlilik, bilgi ve anlayışı da içerir (Whitehead, 2010). Araştırmalar, bedensel okuryazarlık kavramının fiziksel aktivite (Kwan ve ark., 2020), fiziksel uygunluk (Caldwell ve ark., 2020), zihinsel sağlık ve genel iyilik hali (Jefferies ve ark., 2019; Ma ve ark., 2021) ile olumlu yönde ilişkili olduğunu göstermektedir. Literatürde bedensel okuryazarlık ile ilgili çalışmalar olmasına rağmen, üniversite öğrencilerinin bütünsel gelişimine odaklanan sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu nedenle, bu çalışma Whitehead'in (2010) çerçevesini temel alan bir bedensel okuryazarlık dersinin üniversite öğrencilerinin algılarını nasıl etkilediğini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Bu çalışmada karma araştırma yöntemiyle deneysel bir tasarım kullanılmıştır (örn., Creswell & Clark, 2017). Bedensel okuryazarlık dersine toplam 52 lisans öğrencisi katılmıştır. Veriler PLAYself ölçüm aracı (CS4L, 2022) ve nitel anket (bkz. Braun & Clark, 2013) kullanılarak toplanmıştır. Bedensel okuryazarlık programı, fiziksel aktiviteye dayalı çeşitli egzersizler yoluyla yeni beceriler kazandırmak için özel olarak tasarlanmış haftalık dört saatlik derslerle, birbirini izleyen yedi hafta boyunca yürütülmüştür. Çalışmada ‘Helsinki Bildirgesi Protokolüne’ bağlı kalınmıştır. Nicel analiz için tanımlayıcı istatistikler ve t-test kullanılırken, nitel veriler yansıtıcı tematik analiz kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Nicel sonuçlara göre, üniversite öğrencileri oyun alanındaki çevre puanlarını istatistiksel olarak anlamlı geliştirmişlerdir; t (51) = -2.197, p < .05). Açık havada, spor salonunda ve kendilerini tanımlama puanlarını geliştirmelerine rağmen bu skorlar istatistiksel olarak anlamlı değildir. Buna ek olarak, öğrenciler çalışmanın başına kıyasla üniversitede aktif olmaya ve fiziksel aktivite yapmaya daha fazla değer vermektedir; t (51) =-2.27, p < .05. Yansıtıcı tematik analiz yaklaşıma dayalı olarak bir tema ve beş kod ortaya çıkmıştır. 'Bedensel Okuryazarlığın Bütünsel Gelişimi' teması altındaki kodlar, 'Sosyal Katılım ve Eğlence', 'Artan Öz-farkındalık', 'Bilgi ve Eylemin Entegrasyonu', 'Rutinin Oluşturulması' ve 'Üniversite Ortamıyla Bağlantı' şeklindedir. Hem nitel hem de nicel veriler göz önüne alındığında, sonuçların yakınsak bulgular içerdiği gözlemlenmiştir. Örneğin, öğrenciler farklı fiziksel aktivite ortamlarında katılım puanlarını artırmış ve nitel veride bu görüşlerini desteklemişlerdir. Sonuç: Bu çalışma, üniversite öğrencilerine yönelik bir bedensel okuryazarlık dersinin nasıl tasarlanması gerektiğine katkıda bulunabilir. Üniversite eğitimindeki bedensel okuryazarlık programlarının, öğrencilerin bütünsel gelişimini ve fiziksel aktivite katılımlarını teşvik eden etkinliklere öncelik vermesi önerilir.
22. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi
Citation Formats
Y. Bulca, H. Taş, and I. Hürmeriç Altunsöz, “Üniversite Öğrencileri İçin Bedensel Okuryazarlık Dersi Tasarımı: Algılanan Bedensel Okuryazarlık ve Öğrenci Algılarının İncelenmesi,” presented at the 22. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Ankara, Türkiye, 2024, Accessed: 00, 2025. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/113150.