İnsanmerkezcilik Sonrasi Mimari Bir İnşa: Birlikte-Yürüme

Date

2024

Author

Uysal, Hatice Işıl
Pulat Gökmen, Gülçin

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

27
views

9
downloads

Cite This

Dünyadaki ekolojik kriz yanı başımızda gerçekleşmektedir ve uzaktaki bir doğa kavramıyla ilgili değildir. Ekolojinin her şeyin birbirine bağlı oluşu olduğu düşünüldüğünde, mevcut konumda kurulan ilişkilerin bir ağ oluşturduğu imgelemi belirginleşmektedir: Krizde olan şeyin bağlar olduğu görülebilmektedir. Yeni maddecilik “bir” ve “canlı” maddenin ağında yer aldığımız düşüncesiyle görünür olanla aramızdaki bağların geniş, dostane ve kendiliğinden bir düzleme ait olarak tartışıldığı etik- ontolojik bir zemin oluşturmakta; krizdeki bağları, kopuklukları onarmak için düşünsel ve pratik bir alan açmaktadır. Bu zeminin yarattığı genişleyen sorumluluk alanıyla birlikte, ihtiyaç duyulan şey, görüleni yeniden tartışarak bağların bakım, yapım ve sağaltımı için yeni görme biçimlerinin inşası olmaktadır. Sorunsallaştırılan görme biçimlerinden biri, kavramsal ve pratik olarak kültürün, yani insani üretimlerin ayrıcalıklı konumunu ve doğanın ikincilliğini yaratan insanmerkezci kültür-doğa ikiliğidir. Kültür- doğa ikiliğinin bir öznesi olan algılayan-insan doğayla özdeşleşmekte, anlamlar üretmekte, deneyimleri üzerinden düzenler inşa etmekte ve bu düzenleri mimari olarak deneyimlemektedir. Makalenin genel amacı mimarlık kuramındaki kültür-doğa ikiliğini kuran madde-anlam yaklaşımlarının kuramcılarını çapraz okumalarla tartışmak ve algılayan-öznenin deneyiminde gömülü maddiliğe yakından bakmaktır. Makalenin özelleşen amacı ise yürüme inşalarının maddi ve dolaşık yapısının irdelenmesidir. Yürüme, mimarlık kuramında mimariyi inşa eden pratiklerden birisi olarak ele alınmış, ancak insanmerkezcilik sonrası bir olgu, yakın temas ve derin ilişki kuran bir yapı olarak tartışılmamıştır. Bu makalede mimari bir inşa olarak yürüyüşten, insanmerkezcilik sonrası birlikte-yürümeye doğru ilerleyerek öznellik ilişkilerini sorgulayan bir izlek oluşturulmaktadır. Bu izlekte, yürüyen özne deneyimi içerisinde maddilikler barındırmakta; yakından bakılan bu deneyim, maddi bağları ve ilişkiselliği görebilmek için bir alan oluşturmaktadır. Makalede yürüme patikası mimari bir inşa olarak ele alınırken, birlikte-yürüme vurgusu ile yürümenin insanmerkezcilik sonrası yaklaşım içindeki konumu irdelenmektedir. Bu irdelemeye bağlı olarak görünür olanda ve mimari inşadaki değişim tartışılmaktadır. Makalede canlı ve bağlı maddi dünyada ekolojik kopukluk yaratan kavrayış ve pratiğe mimarlık kuramı üzerinden eleştirel bir bakış getirilmeye çalışılmaktadır. Mimari, dünyadaki tüm etkileşimler içerisinde bir anlam seti olarak tartışılmakta ve bu etkileşimler içinde yürüyüş ilişkiselliğin belirginleşmesini sağlayan bir birliktelik figürasyonu olarak değerlendirilmektedir.

Subject Keywords

Yeni Materyalizm, Mimari Algı, Madde-anlam, Yürüyüş, Bakım, New Materialism, Architectural Perception, Matter-meaning, Walking, Care

URI

https://hdl.handle.net/11511/113328

Collections

Department of Architecture, Article