Hermann Jansen Tarsus Planı, Korunan İzler ve Kentsel Süreklilikler

Date

2024

Author

Belge, Züleyha Sara

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

52
views

20
downloads

Cite This

Erken Cumhuriyet Dönemi’nde hazırladığı Ankara Planı ile tanınan Hermann Jansen, İzmit, Adana, Ceyhan, Tarsus, Mersin ve Gaziantep için de şehir planları hazırlamıştır (Ülkenli, 2017). Bu planlar üzerine, özellikle Ankara - Jansen Planı üzerine yapılan çalışmalar, Jansen’in planlama yaklaşımını ortaya koymuş ve yirminci yüzyılda kurulan başkent hakkında bilgi vermiştir (Tankut, 2000). Jansen planları üzerine yapılan çalışmalarda, planların temel ilkeleri incelendikten sonra, plan kararlarının mevcut kentsel formun gelişimine etkileri değerlendirilmektedir. Ancak önemli bir tarım, sanayi ve ticaret merkezi olan Tarsus için Jansen tarafından hazırlanan planlar ve kentsel tasarım çalışmaları üzerine kapsamlı bir değerlendirme ve çalışma bulunmamaktadır. Bu bağlamda, Tarsus Jansen Planının mekânsal değerlendirmesinden önce Jansen’in Ankara, Mersin, Adana, İzmit ve Gaziantep Planları incelenmiştir. Çalışmanın amacı, Jansen Planı çerçevesinde Tarsus kentinin kentsel dokusu, tarihsel izleri ve korunmuş unsurları üzerine bir değerlendirme yapmaktır. Jansen’in Planlarında tarihi dokuyu korumaya yönelik bir yaklaşım geliştirdiği bilinmektedir. Bu kapsamda yapılan değerlendirmelere ek olarak, plan altlıklarında görülebilen tarihi doku ve izler, kentin çok katmanlı yapısı dikkate alınarak incelenmiştir. Son olarak Jansen Planının Tarsus’ta korunan/yaratılan kamusal alanların ortaya çıkmasındaki etkisi değerlendirilmiştir. Yazıda kullanılan Jansen Planına ait görsel belgeler, Berlin Teknik Üniversitesi - Mimarlık Müzesi (Architekturmuseum der Technischen Universität Berlin) arşivlerinden yüksek çözünürlüklü dijital belgeler olarak temin edilmiştir. Görüntüler coğrafi referanslanarak Coğrafi Bilgi Sistemleri tabanlı güncel uydu görüntüsü, hali hazır harita ve kadastral sınırlar ile çakıştırılmıştır. Bu sayede günümüz dokusu ile plan kararları arasında karşılaştırmalı bir değerlendirme yapılabilmiştir. Bu çalışma ile Jansen tarafından hazırlanan Tarsus İmar Planında korunan ve/veya günümüze taşınan izler ile kentsel-kamusal alanlardaki değişim ve dönüşümün mekânsal yansımaları değerlendirilmiştir. Çalışma, Jansen Tarsus Planında öngörülen kamusal alanlar ve korunan izlerin kentin kimliğinin oluşturulmasında önemli bir role sahip olduğunu göstermiştir. Jansen tarafından hazırlanan Tarsus İmar Planı, günümüz Tarsus’unun gelişimine rehberlik etmiştir.

Subject Keywords

Tarsus, Hermann Jansen, Kent Tarihi, Kentsel Süreklilik, Planlama Tarihi, City in History, Urban Continuity, Planning History

URI

https://hdl.handle.net/11511/113365

Collections

Department of City and Regional Planning, Article