Granitik Buzul Çakıllarında Zirkon Tipolojisi Çalışması: Toridler’den Örnek Bir Çalışma (Türkiye)

2020-11-01
Gondwana’nın kuzey kenarına ait Geç Ordovisiyen buzul kayaçlarına, Torid’lerde ve Güneydoğu Anadolu Otokton Kuşağı’nda rastlanmaktadır. Bu çalışmada; Doğu Toridler’de Feke-Saimbeyli-Ceralan (Adana) (DPK-30), Feke-Gökmenler (Adana) (DPK-44) ve Orta Toridler’de Silifke-Ovacık (Mersin) (DPK-72) bölgelerinden alınmış olan granitik buzul çakıllarından ayrılmış zirkon mineralleri üzerinde zirkon tipolojisi ve zirkon doygunluk sıcaklığı araştırmaları yapılmıştır. Zirkon tipolojisi metoduna dayanarak; çalışılan örneklerden DPK-30 örneği kalk-alkalen özellik gösteren, mafik anklavlar içeren hibrit granitoyidler, DPK-44 örneği tamamıyla veya kısmen kıtasal kabuktan oluşan, eser miktarda mafik mikrogranüler ksenolit içeriği ve düşük manto katkısı sunan granitoyidler ve DPK-72 örneği ise alkalen serisi granitoyidler olarak tanımlanan, genellikle sub-volkanik ve anorojenik komplekslerde rastlanan sıcak ve susuz magma kaynağına işaret eden manto kaynaklı kayaçlar olarak tanımlanmıştır. Bu tanımlamalar, bu kayaçlar üzerindeki izotopik verileri de kapsayan öncel jeokimyasal değerlendirmelerle genel olarak uyumludur. Çalışılan granitik kayaçların oluşum sıcaklıkları; sırasıyla zirkon tipolojisi metodu ve zirkon doygunluk sıcaklığı hesabına dayanarak, DPK-30 için 750°C ve 789°C; DPK-44 için 700°C ve 845°C, DPK-72 için 650°C ve 790°C olarak önerilmiştir. Bu sıcaklık aralıkları kaynak alan olarak önerilen Sina Yarımadası ve Mısır Doğu Çölü civarındaki Neoproterozoyik yaşlı granitoyidlerin literatürdeki mevcut sıcaklık verileriyle benzerlik göstermektedir. Sonuç olarak; zirkon tipolojisi metodu ve zirkon doygunluk sıcaklığı çalışmalarının; diğer analitik verilerle birlikte değerlendirildiğinde, granitik buzul çakıllarının kaynak alanlarının saptanmasında faydalı olabileceği düşünülmektedir.
Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi

Suggestions

Zircon ages from the Beypazari granitoid pluton (north central Turkey): tectonic implications
Speciale, Pamela A.; Catlos, Elizabeth J.; Yildiz, G. Okan; Shin, Timothy A.; Black, Karen N. (Informa UK Limited, 2012-09-01)
The Beypazari granitoid is emplaced in a Late Cretaceous volcanic arc in north central Turkey and provides evidence for processes that occurred during the closure of the Neo-Tethys Ocean. Zircons from its northern granodiorite and quartz monzonite exposure are dated in rock thin section and display characteristic igneous zoning in cathodoluminescence (CL). Its oldest Late Cretaceous ages (95.4 +/- 4.2-91.3 +/- 6.5 Ma, U-238/Pb-206, +/- 1 sigma) time early crystallization from rising melts, but inspection of...
Neritization of the plankton fauna in the Mediterranean basin
Kovalev, Av; Mg, Mazzocchi; Kıdeyş, Ahmet Erkan; Skryabin, Va (2006-01-01)
The plankton fauna neritization in the Mediterranean Seas basin is discussed. Neritization is an increase of the neritic species percentage in zooplankton composition from the Mediterranean to the Black and Sea of Azov; It has been shown that the percentage of oceanic species decreases considerably in the Mediterranean Sea, adjacent to Gibraltar strait if compared with the Atlantic region, and the share of neritic – oceanic and neritic species increases correspondingly. Some of these species were observed i...
Middle-Late Triassic radiolarian cherts from the Arkotdag m lange in northern Turkey: implications for the life span of the northern Neotethyan branch
TEKİN, UĞUR KAĞAN; Göncüoğlu, Mehmet Cemal; Pandolfi, Luca; Marroni, Michele (2012-09-01)
Moderately to well-preserved, relatively diverse Middle and Late Triassic radiolarian assemblages have been obtained from the chert slide-blocks within the Late Cretaceous melange of the IntraPontide Suture Zone at the Pelitoren village to the NE of Kastamonu-Arac in northern Central Anatolia. In this locality, chert slide-blocks are tectonically overlain by metamorphic sole of the serpentinized peridotites belonging to the IntraPontide ophiolites. The oldest radiolarian assemblages, with the middle Late An...
Diabase dykes from Bogazkale (Corum), Central Anatolia: Geochemical insights into the geodynamical evolution of the northern branch of Neotethys
Balc, Ugur; Sayıt, Kaan (Elsevier BV, 2020-05-01)
In the Bogazkale region (Corum, Central Anatolia), pieces of Neotethyan oceanic lithosphere are found in an ophiolitic melange. Within the melange, there are occurrences of isolated diabase dykes that intrude serpentinized and carbonatized ultramafics. The diabases are phaneritic, holocrystalline and equigranular, and consist of plagioclase and hornblende as the main primary mineral phases. They have all undergone low-grade alteration, to varying extents, as reflected by the presence of secondary minerals, ...
Age and kinematics of the Burdur Basin: Inferences for the existence of the Fethiye Burdur Fault Zone in SW Anatolia (Turkey)
ÖZKAPTAN, MURAT; Kaymakcı, Nuretdin; Langereis, Cor G.; Gulyuz, Erhan; Özacar, Atilla Arda; UZEL, BORA; SÖZBİLİR, HASAN (Elsevier BV, 2018-10-02)
The Burdur Basin is a late Miocene to Pliocene fluvio-lacustrine basin in SW Anatolia. It is developed within the postulated Fethiye-Burdur Fault Zone, which was argued to be a sinistral strike-slip fault zone developed in response to propagation of the Pliny-Strabo STEP fault into SW Anatolia (Turkey). In order to assess the presence and tectonic characteristics of the fault zone, we conducted a paleomagnetic study in the Burdur basin that involved rock magnetic experiments, Anisotropy of Magnetic Suscepti...
Citation Formats
S. Köksal, “Granitik Buzul Çakıllarında Zirkon Tipolojisi Çalışması: Toridler’den Örnek Bir Çalışma (Türkiye),” Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, pp. 917–930, 2020, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/70225.