Show/Hide Menu
Hide/Show Apps
anonymousUser
Logout
Türkçe
Türkçe
Search
Search
Login
Login
OpenMETU
OpenMETU
About
About
Open Science Policy
Open Science Policy
Communities & Collections
Communities & Collections
Help
Help
Frequently Asked Questions
Frequently Asked Questions
Videos
Videos
Thesis submission
Thesis submission
Publication submission with DOI
Publication submission with DOI
Publication submission
Publication submission
Contact us
Contact us
Okul öncesi dönem alıcı ifade edici kelime bilgisinin yordayıcısı olarak ev-içi okuryazarlık ortamının incelenmesi
Date
2016-04-15
Author
Altun, Dilek
Erden, Feyza
Snow, Catherine
Metadata
Show full item record
Item Usage Stats
5
views
0
downloads
Cite This
Okul öncesi dönem kelime bilgisi, çocukların sözel dil gelişiminin göstergesi olmakla birlikte gelecek okuma başarılarının da güçlü yordayıcılarından biridir (De-Jong ve Leseman, 2001; Muter, Hulme, Snowling, ve Stevenson, 2004; NELP, 2008; Storch ve Whitehurst, 2002). Kelime bilgisi çocukların çevreleri ile iletişim kurma, algılama, anlamlandırma ve kendilerini ifade etme süreçlerinde kullandıkları önemli bir araçtır. Aynı zamanda yazılı dilden anlam kurma süreci olan okuma becerisi için de temel unsurlardan biridir. Çocuklar hem akademik başarıları hem de sosyal yaşamları için önem taşıyan kelime bilgisini, yaşamlarının ilk yıllarından itibaren çevreleri ile etkileşimleri sonucu kazanmaya başlamaktadırlar (Bee, 2000; Pancsfor ve ark. 2008; Pikulski ve Templeten, 2004; Snow, 1977). Kelime kazanım sürecinde çocukların ilk çevreleri olan ev ortamları ve ilk etkileşim kurdukları ebeveynleri büyük rol oynamaktadır (Leseman ve Jong, 1998; Quiroz, Snow ve Zhao, 2010; Weizman ve Snow, 2001). Uluslararası alanyazında birçok araştırma çocukların kelime kazanımlarını destekleyen çocuk-ebeveyn etkileşimlerini ve ev-içi dil deneyimlerini ortaya koymaya çalışmaktadır (Akhtar, Dunham ve Dunham, 1991; Duursma ve ark. 2007; Frijters, Barron ve Brunello, 2000; Hoff, 2003). Ulusal alanyazında ise sınırlı sayıda çalışmanın (örn: Erdoğan, Şimşek-Bekir ve Aras, 2005; Kayılı, Koçyiğit ve Erbay, 2009; Yıldırım-Doğru, Konuk-Er ve Demiray, 2010) okul öncesi dönem kelime bilgisini ele aldığı görülmekle birlikte ev-içi okuryazarlık ortamı ile alıcı-ifade edici kelime bilgisi arasındaki ilişkiyi inceleyen basılı bir çalışmaya rastlanamamıştır. Uluslararası Okuma. Becerilerinde Gelişim Projesi (PIRLS, 2001) araştırma sonuçlarına göre Türkiye, ev-içi okuryazarlık ortamı indeks sıralaması açısından uluslararası ortalamanın gerisinde yer almaktadır. Uluslararası veriler kullanarak yapılan karşılaştırmalı araştırmalar, ev-içi okuryazarlık ortamının sadece sosyo-ekonomik düzey ile ilgili olmadığına, aynı zamanda toplumların okuryazarlık kültürleri ile de ilişkili olduğuna dikkat çekmektedir (Evans, Kelley, Sikora ve Treiman, 2010; Kelley, Evans ve Sikora, 2006). Bu çalışma kapsamında öncelikle Türkiye bağlamında okul öncesi dönem ev-içi okuryazarlık ortamının özelliklerinin araştırılması hedeflenmiştir. Bununla birlikte, okul öncesi dönem alıcı-ifade edici kelime bilgisi ile ev-içi okuryazarlık ortamı arasındaki ilişkinin incelenmesi ve kelime bilgisinin yordayıcısı olan ev-içi okuryazarlık deneyimlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın verileri Türkçe için özgün geliştirilmiş ve norm çalışması yapılmış Türkçe İfade Edici ve Alıcı Dil (TİFALDİ) Testi (Kazak-Berument ve Gül-Güven, 2013), Ev-İçi Okuryazarlık Ortamı Ölçeği (Marjanovic Umek, Podlesek ve Fekonja, 2005) ve aile bilgi formu ile toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara’da okul öncesi eğitim kurumlarında öğrenim gören 5 yaş grubu 168 çocuk oluşturmaktadır. Araştırma verileri SPSS 22. istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Öncelikle, ev-içi okuryazarlık ortamı ve bazı demografik değişkenlere ilişkin betimsel analizler sunulmuştur. Çocukların cinsiyet, yaş ve kardeş sayısı gibi değişkenlere göre kelime bilgisi puanları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile test edilmiştir. Okul öncesi dönem alıcı-ifade edici kelime bilgisinin yordayıcısı olan değişkenler çoklu regresyon analizi ile incelenmiştir. Sonuçlar ilgili alan yazın ışığında tartışılacaktır
Subject Keywords
Ev-içi okuryazarlık ortamı
,
Okul öncesi dönem
,
Alıcı-ifade edici kelime bilgisi
URI
https://hdl.handle.net/11511/74873
Collections
Department of Educational Sciences, Conference / Seminar
Citation Formats
IEEE
ACM
APA
CHICAGO
MLA
BibTeX
D. Altun, F. Erden, and C. Snow, “Okul öncesi dönem alıcı ifade edici kelime bilgisinin yordayıcısı olarak ev-içi okuryazarlık ortamının incelenmesi,” Muğla, Türkiye, 2016, p. 358, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/74873.