İran’da Tarihi Şehir Merkezlerinde İki Meydan: Semnan’da Tirandaz Meydanı ve Hamadan’da İmam Meydanı Üzerine Kentsel Morfoloji ve Mekân Dizilimi Yöntemleriyle Karşılaştırmalı Bir İnceleme

2021-05-03
Meydanlar, geleneksel İran şehrinde farklı fiziksel ve işlevsel özelliklere sahip önemli kentsel unsurlardır. Başkentlerdeki ana meydan idari öneme sahipken, diğer şehirlerde genellikle ticari faaliyetlerin olduğu bir kamusal alan olmuştur. 20. yüzyılın başlarından itibaren, İran şehirlerinin geleneksel kent yapısı üzerine modern sokak ağı uygulanarak dönüştürülmeye başlatıldı. Şehirlerin morfolojik mantığı pervasız müdahalelerle değişti ve geleneksel kent unsurları birbirleriyle olan ilişkilerini kaybettiler. Bu çalışma, İran’ın geleneksel iki şehri olan Semnan ve Hamadan’daki iki meydanı analiz ederek eski ve yeninin karşılıklı etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Kentsel morfoloji, bir yöntem olarak, kentlerin geçmiş ve şimdiki mekânsal yapısını ve meydanların bu yapılarda durumunu belirlemek için kullanılacaktır. Semnan’da bulunan Tirandaz Meydan, eskiden iç içe geçmiş çok sayıda açık ve kapalı alan içeren kentsel kompleksin bir parçasıydı. Kentsel modernizasyonundan sonra, Tirandaz Meydan’ın morfolojik karakteri tamamen değişti. Öte yandan, Hamadan’ın tarihi merkezinde, kentin yeni kamusal odak noktası olması için modern bir meydan yayalaştırılmıştır. Hamadan’ın İmam meydanı, araba trafiğini kolaylaştırmak için ilk modernizasyon hareketi tarafından 20. yüzyılın başlarında inşa edildi. Mekan dizimi analiz yöntemi, geleneksel bir meydanın mekânsal özelliklerinin modern kentte nasıl değiştiğini, ve işlevsel olarak değiştirilmiş modern bir meydanın şehrin tarihi çekirdeğini nasıl etkilediğini anlamak için kullanılacaktır. Eksenel Harita analizi, modernleşme sürecinde geleneksel kentlerin entegrasyon modelinin nasıl değiştiğini incelemek için yapılacaktır. Hamadan için, İmam Meydanı’ndaki araç trafiği sınırlamalarından önceki ve sonraki durumları arasında “Choice” ve “Integration HH” analiz metodları ile karşılaştırma yapılmıştır. Modeller, İmam meydanının trafik yükünü artırarak tarihi dokuya olumsuz bir etki yaptığını göstermektedir. Görsel Grafik analizi, modern kentte, Semnan’daki Tirandaz Meydanının mekansal özelliklerinin nasıl değiştiğini anlamak için yapılmıştır. “Visual Integration” ve “Visual Clustering Coefficient” ölçümleri, görünürlüğünü ve kamu faaliyetleri potansiyelini değerlendirmek için kullanılmıştır. Başarılı bir kamusal alan için bu niteliklerin her ikisi de gerekli olduğundan, bunların korelasyonu “scatter plot” diyagramı ile yapılacaktır. Sonuçlar, geleneksel Tirandaz Meydan’ın çağdaş Semnan’da merkeziyetini ve kamusal alan olma potansiyelini kaybettiğini ortaya koyuyor. Modern sokaklar, şehrin yeni ticari aksları olmak için kapalı çarşı gibi geleneksel kentsel unsurlarla yakın rekabet içindedir. Semnan’ın tarihi kapalı çarşıdan bağımsız Tirandaz Meydan’ı modern caddeye bağlanmış ve tarihi sosyo-ekonomik rolü tamamen otopark yerine dönüşmüştür. Meydanda yaya akışı azaldığından, geleneksel perakendecilerin yerini toptan satış mağazaları almıştır. Hamadan’da modern caddelerin sosyal aktiviteler açısından yüksek potansiyeli, geleneksel mahalleler dikkate alınmadan yeni bir meydan yapmak için kullanıldı. Araştırmanın sonuclarına göre, kalan tarihi evlerin yarı özel alanı, artan araba trafiği tarafından ihlal edilmektedir.
III. Kentsel Morfoloji Sempozyumu-Kent Morfolojleri: Kentsel Form Araştırmalarında Çok Boyutlu Yaklaşımlar

Suggestions

Emancipation Discourses of National Minorities in Iran : Analyzing the Discourse of Iranian Azerbaijanis As a Minority Group from a Critical Perspective
Mirzaei, Sina; Kahveci, Hayriye; Political Science and International Relations (2021-10-6)
This thesis analyzes the main discourses of the Azerbaijanis for political representation, liberation, and right to self-determination from a critical perspective in post-revolutionary Iran. The main aim of this research is to evaluate the capability of these discourses in reaching their aims. Various social movements erupted in Ardabil, West and East Azerbaijan, and surrounding provinces in reaction to minority and racial discrimination in the previous years. However, the blockage of the democratic path fo...
An Overview Of Iranian Ice Repositories, An Example Of Traditional Indigenous Architecture
Namazian, Ali; Hosseini, Bahareh (Middle East Technical University, Faculty of Architecture, 2012-12-1)
Bu makale İran yöresel mimarisindeki bazı antik buz depolarının yerinin keşfedilmesi yönünde bir çabadır. İran yöresel mimarisinin en temel özelliklerinden biri sert çevresel etkenlerle baş etmek için basit ama ustaca tekniklerin kullanılmasıdır. İran’ın sıcak ve kurak ikliminde dayanıksız yiyecek maddelerinin korunması ve sıcak havalarda buzun depolanması, yaşamın sürdürülebilmesi için önemli bir konuydu. Atalarımız bu konuyu yaratıcı bir çözümle ele almışlardı; buz deposu ya da yöresel adıyla Yakçal, İran...
Comparision of information and communication technologies of Ireland and Turkey
Terzi, Filiz; Geray, Haluk; Department of Science and Technology Policy Studies (2007)
This thesis analysis the policies of information and communication technologies (ICTs) of Ireland and Turkey. The thesis will also trace the history of developments of ICT in both contries and also gives information what Turkey should do to be a leader country in ICTs.
A synchronic and diachronic analysis of gender representation in English textbooks used in Iranian high schools
Miri, Seyed Shahab; Selvi, Ali Fuad; Department of English Language Teaching (2019-1)
The recent vision statement for the year 2025 (The 20-Year Vision Plan) outlining the future direction of Iran in economy, science, and technology in the region and around the world in the next two decades brought a series of changes in the education system. Consequently, Iranian Ministry of Education took concrete steps in revamping its structure and instructional materials, including English Language Teaching textbooks. These textbooks have a critical role in the local education system, since, in a countr...
De-nationalising Nationalism in Iran: An Account on the Interaction between Domestic and International Dynamics
Ergun Özbolat, Ayça (Uluslararasi Iliskiler Dergisi, 2020-12-01)
The discipline of International Relations is increasingly paying attention to nationalism, although this attention is mostly limited with the role of nationalism on international system. By presenting an approach born out of the intersection of Historical Sociology in International Relations (HSIR) and the Modernist School of Nationalism, this paper aims at expanding the terrain of nationalism studies in International Relations (IR). Using Iran as an example, it demonstrates that three basic premises of HSI...
Citation Formats
F. C. Bilsel, “İran’da Tarihi Şehir Merkezlerinde İki Meydan: Semnan’da Tirandaz Meydanı ve Hamadan’da İmam Meydanı Üzerine Kentsel Morfoloji ve Mekân Dizilimi Yöntemleriyle Karşılaştırmalı Bir İnceleme,” presented at the III. Kentsel Morfoloji Sempozyumu-Kent Morfolojleri: Kentsel Form Araştırmalarında Çok Boyutlu Yaklaşımlar, Ankara, Türkiye, 2021, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://kentselmorfolojisempozyumu2021.files.wordpress.com/2021/05/isuf_bildiri_occ88zetleri-program.pdf.