Trabzon Bölgesi Kırsal Camileri: Yer-Yapı İlişkisi Üzerine Morfolojik Bir Değerlendirme

Download

metujfa2021204.pdf

Date

2021-12-01

Author

Kazaz, Emriye
Tuluk, Ömer İskender

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

271
views

436
downloads

Doğu Karadeniz bölgesi, birbiri ardına sıralanan kıyıya dik derin vadileriyle kendine özgü bir coğrafik yapıya sahiptir. 20. yüzyılın ortalarına dek bölgenin kıyıya yakın düzlükleri iskele-pazar nitelikleriyle bölgenin ticari merkezlerini oluştururken, kırsal yaşamın sürdüğü yerleşim havzaları ise bu vadilerin derinliklerinde yer almışlardır. Birinden diğerine geçmenin oldukça zor olduğu bu vadiler, içinde barındırdığı halklar için izole bir ortam yaratırken; sosyal, kültürel yapı yanında mimari pratikler için de birer bariyer görevi görmüşlerdir. Kırsal barınma kültürü üzerine oluşmuş modern araştırmalar bunu açıkça ortaya koymuştur. Yüzeysel bir gözlem dahi bugünkü idari taksimata göre Trabzon’un en batısındaki ile en doğusundaki vadiler arasında, vadi içlerine dağılmış cami/mescitler için de bu durumun geçerli olduğunu ortaya koyar. Nitekim araştırma kapsamında varlıkları tespit edilen 14 vadi içine yayılmış 155 cami/mescit incelendiğinde vadi içlerinden geçen tarihi kervan yollarının, çarşı-pazar yerlerinin bu camilerin konumlarıyla sıkı bir ilişki kurduğu anlaşılmıştır. Cami/mescitlerin mimari biçimlenişinin de özellikle uzak vadiler arasında belirgin farklılıklar gösterdiği anlaşılır. Ve bu çeşitlilik içerisindeki kimi son derece akılcı uygulamaların, vadi içlerinde ya da yakın vadiler arasında dolaşımda olan yerel ustalarca gerçekleştirildiği de açıktır. Çalışmanın temel amacı, vadi sınırlarıyla da paralellik gösteren bugünkü idari taksimata göre Trabzon ilinin en batısındaki Ağasar Deresi Vadisi ile en doğusundaki Baltacı Deresi Vadisi arasında, vadi içlerine dağılmış kırsal camilerin mimari karakterleri arasındaki benzeşim ve ayrışmaları birer bariyer görevi gören vadiler bağlamında okumak ve ortaya koymaktır.

Subject Keywords

Doğu Karadeniz, Trabzon, vadiler, kırsal camiler

URI

http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/articles/metujfa2021204.pdf
https://hdl.handle.net/11511/96745

Journal

ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi

DOI

https://doi.org/10.4305/METU.JFA.2021.2.4

Collections

Department of Architecture, Article

Suggestions

OpenMETU
Core

Plio-Quaternary extensional tectonics of the Central Anatolian Plateau: a case study from the Tuz Golu Basin, Turkey ÖZSAYIN, ERMAN; Ciner, T. Attila; Rojay, Fuat Bora; DİRİK, RAMAZAN KADİR; Melnick, Daniel; Fernandez-Blanco, David; Bertotti, Giovanni; Schildgen, Taylor F.; Garcin, Yannick; Strecker, Manfred R.; Sudo, Masafumi (2013-01-01) The Tuz Golu Basin is the largest sedimentary depression located at the center of the Central Anatolian Plateau, an extensive, low-relief region with elevations of ca. 1 km located between the Pontide and Tauride mountains. Presently, the basin morphology and sedimentation processes are mainly controlled by the extensional Tuz Golu Fault Zone in the east and the transtensional Inonu-Eskisehir Fault System in the west. The purpose of this study is to contribute to the understanding of the Plio-Quaternary def...
The Genesis of early state formation in the Aegean Prehistoric Cultures : Liman Tepe and Bakla Tepe as a case study Durğun, Pınar; Tuna, Numan; Department of Settlement Archaeology (2012) The Izmir Region is located in the heart of the Western Anatolian coastline and forms a natural bridge between the Anatolian mainland and the Western Aegean. The region is connected to Central Anatolia through deep valleys and is linked to the Aegean Sea via many harbor sites along the coast. The architectural features and the other remains (such as pottery, metal objects etc.) found in and around those architectural context can provide the information about the genesis of the urbanization. With reference t...
Elemental composition of seston and nutrient dynamics in the Sea of Marmara POLAT, ÇOLPAN; Tuğrul, Süleyman; ÇOBAN, YEŞİM; SALİHOĞLU, İLKAY (1997-01-01) The Sea of Marmara, an intercontinental basin with shallow and narrow straits, connects the Black and Mediterranean Seas. Data obtained during 1991-1996 have permitted the determination of the elemental composition of seston in the euphotic zone and the N:P ratio of the subhalocline waters of the Marmara Sea. Since primary production is always limited to the less saline upper layer (15-20 m), of the Marmara Sea, the subhalocline waters of Mediteranean origin are always rich in nutrients (NO3 + NO2 = 8-10 mu...
Late Cretaceous Volcaniclastics in NW Turkey Boehm, Katharina; Wolfgring, Eric; Yılmaz, İsmail Ömer; Tüysüz, Okan; Wagreich, Michael (null; 2015-04-17) On the southwestern coast of the Black Sea, in the western Pontides Upper Cretaceous tuff layers are present. The tuffs are intercalated with limestones, marls and turbidites and were investigated with focus on their geochemistry, to get new insights to the arrangement of terranes and ocean basins at this time. In the region two Upper Cretaceous volcanic units can be distinguished, separated by distinct red pelagic limestone successions, belonging to the Unaz Formation. The lower volcanic unit is named Dere...
Active tectonics and kinematics of Fethiye-Göcek Bay, SW Turkey Tosun, Levent; Kaymakcı, Nuretdin; Department of Geological Engineering (2018) Tomographic studies conducted in Eastern Mediterranean region reveal that Pliny-Strabo Trench corresponds to a tear known as "STEP" (Subduction Transform Edge Propagator) fault connecting the Aegean and Cyprean trenches along the northern edge of the northward subducting African lithosphere. Recently, it is claimed that Fethiye-Burdur Fault Zone, which interpreted as a sinistral transtensional shear zone, is the northeaster continuation of this fault. In order to test this hypothesis, a rigorous study aimin...

Citation Formats

E. Kazaz and Ö. İ. Tuluk, “Trabzon Bölgesi Kırsal Camileri: Yer-Yapı İlişkisi Üzerine Morfolojik Bir Değerlendirme,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol. 38, no. 2, pp. 207–240, 2021, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/articles/metujfa2021204.pdf.