Psikolojide yapılan etik ihlallerin sinemada yansıtılması bağlamında “Deney” filminin değerlendirilmesi

2017-3-1
Özgü, Gülşen
Topaç, Hicran
Sinema toplumun her parçasını etkileyen görsel ve kültürel bir alandır (Sönmez ve Bilge, 2014). Geçmişten günümüze kadar sinema ve psikoloji iç içe yer almıştır, fakat filmlerde ruh sağlığı alanındaki uzmanların uygulamaları çoğu zaman etik açıdan olumsuz aktarılmaktadır. (Cannon, 2008). Etik, bir kişinin herhangi bir olayla karşılaştığı sırada nasıl davranması gerektiğini bildiren ve doğru davranışın ne olduğunu anlatan genel bir kavram olarak tanımlanabilir (Behnke, 2001). Araştırma katılımcılarının haklarını ve güvenliğini koruyan birçok etik kuralın ihlal edildiğini ve bunun da nelere mâl olabileceğini açık biçimde gösteren “Deney” (The Experiment, 2010) filminin de, bu açıdan değerli bir film olduğu düşünülmektedir. “ Deney” (Das Experiment) filmi ilk olarak 2001 tarihinde yayınlanmıştır ve bunun üzerine psikolojik yönden birçok analiz yapılmıştır. Fakat 2010 tarih inde yayınlanan “Deney” filmi üzerine detaylı değerlendirmeye rastlanmamıştır. Film, Paul Scheuring tarafından yazılıp yönetilen psikolojik gerilim denemesi ve 1971 yılında Philip Zimbardo tarafından yapılan “Stanford Hapishane Deneyinin” uyarlamasıdır. Film içinde yer alan etik ihlaller, TPD (2004), APA (2002) ve EFPA Etik Yönetmeliği’ne (2005) göre tartışılmıştır. Film içerisinde ihlal edilen etik kurallar arasında zarar vermekten kaçınmak, kendi yararları doğrultusunda araştırma katılımcılarını sömürmemek, doğru bilgilendirme sorumluluğu, insan haklarına saygı ve ayrımcılık yapmamak vardır. Ayrıca, araştırmacılardan yeterince bilgilendirilmiş onam almak, kayıtlar için izin almak, araştırma katılımcılarını uygun bir şekilde teşvik etmek ve araştırmalarda yanıltmalardan kaçınma kurallarının ihlal edildiği tartışılmıştır.

Suggestions

Planning: A Continiuum Of Utopian And Non-Utopian Sensibilities
Barlas, M.Adnan (1992-1-1)
The identification of the origins of the intellectual history as well as the professional practice of planning, either in terms of its conceptual foundations or the chronology of events, takes one back to industrializing Europe and United States of the nineteenth century. In this period one can find both ‘utopian’ and ‘anti-’ or ‘non-’ utopian precursors of professional planning practice and planning theory of the twentieth century. This implies that neither set of precursors is the exclusive impetus behind...
Discursive and Spatial Anatomy Of Alternative Living Models: Architectural Utopias Within Housing Discourse
Dülgeroğlu, Özüm; Basa, İnci; Department of Architecture (2022-2-3)
The concept of housing, as more than just being a shelter, means a lot about lifestyle understanding of individuals and it is generally shaped through the social structure of society. However, social structure of the community continues to change in time, and therefore alternative living models come into existence. Architectural expressions and spatial demands of these new emerging socio cultural generations are also different, and conventional dwelling types cannot fulfill all habitants’ expectations. Thus...
Psikanalitik Yönelimli Psikoterapi Seanslarındaki Sessizliğin Konuşma Analizi ile İncelenmesi
Bulut, Burcu Pınar (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2019-2-25)
Sessizliğin her konuşmanın ayrılmaz bir parçası olduğunu kabul etmek, bu sessizliklerin ne zaman ortaya çıktıklarını, bir anlamları olup olmadığını çalışmak konusunda bir alan açmıştır. Bu çalışmada, sessizliğin terapi seansı içerisinde hasta tarafından nasıl kullanıldığı ve işlevinin ne olduğu, terapist-hasta diyalogunda nasıl ortaya çıktığı, herhangi bir örüntüsünün olup olmadığı ve konuşmaya etkilerinin neler olduğunun anlaşılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda S. Hanım ile araştırmacının psikanalitik yöneli...
Romanization of urban spaces in Ephesus
Topal, Hidayet Volkan; Güven, Suna Naziyet; Department of History of Architecture (2020-9)
Expansion of the Roman sphere of influence over various societies and heterogeneous cultures prompted a unique acculturation in the provinces that is referred to as Romanization. The imperial cult, in general, is considered to be both an indicator of this cultural change and an agent that took an effective role in the process of acculturation. The imperial cult in the provincial context of Asia provides a remarkable case to grasp the acculturation under Roman rule, as a catalyst of defining individuals’ and...
Psikanalitik yönelimli psikoterapi seanslarındaki sessizliğin konuşma analizi ile incelenmesi
Bulut, Burcu Pınar (Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Ankara, Turkey), 2019)
Sessizliğin her konuşmanın ayrılmaz bir parçası olduğunu kabul etmek, bu sessizliklerin ne zaman ortaya çıktıklarını, bir anlamları olup olmadığını çalışmak konusunda bir alan açmıştır. Bu çalışmada, sessizliğin terapi seansı içerisinde hasta tarafından nasıl kullanıldığı ve işlevinin ne olduğu, terapist-hasta diyalogunda nasıl ortaya çıktığı, herhangi bir örüntüsünün olup olmadığı ve konuşmaya etkilerinin neler olduğunun anlaşılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda S. Hanım ile araştırmacının psikanalitik yöneli...
Citation Formats
G. Özgü and H. Topaç, “Psikolojide yapılan etik ihlallerin sinemada yansıtılması bağlamında “Deney” filminin değerlendirilmesi,” Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, vol. 4, no. 1, pp. 39–51, 2017, Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/49390.