Yüksek sıcaklıkta çalışabilen proton değişim zarlı yakıt hücresi geliştirilmesi

Date

2008

Author

Eroğlu, İnci
Baç, Nurcan
Akay, Gültekin R.
Bayrakçeken, Ayşe
Erkan, Serdar
Şengül, Erce
Gür, Nadiye
Yurdakul, Özgür A.
Ergün, Dilek
Devrim, Yılser
Fıçıcılar, Berker

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Hidrojenin yakıt olarak kullanıldığı ve kimyasal enerjinin doğrudan elektrik enerjisine dönüştürüldüğü sistemler yakıt hücreleri olarak adlandırılmaktadır. Halen polimer elektrolit zarlı yakıt hücrelerinde kullanılan Nafion zar yüksek maliyetlidir ve verimi 80oC’nin üstündeki sıcaklıklarda hızla düşmektedir. Bu da proton değişim zarlı yakıt pillerinin yaygın kullanılmasına ve ticarileşmesine önemli bir kısıtlama getirmektedir. Bu projede, florsuz aromatik hidrokarbon temelli polimerler ön işlemden geçirilerek, karışımları hazırlanarak veya inorganik doldurucularla uygun oranlarda karıştırılarak kompozit zarlar hazırlanması ve bunların yüksek sıcaklıkta çalışabilen proton değişim zarlı (PEM) yakıt hücrelerinde kullanım imkanı araştırılmıştır. Bu proje kapsamında çalışılan başlıca poliaromatik hidrokarbon polimerler polieter‐ eterketon, polisülfon ve polietersülfondur. Bu polimerlerin yeterli proton iletkenliğine ulaşabilmesi için post sülfonasyon yöntemleri geliştirilmiştir. Sülfolanmış polimer karışımları ile hazırlanan zarların mekanik ve termal dayanımları artmıştır. Bu polimerlere zeolit beta, titanyum oksit gibi inorganik doldurucular eklenerek hazırlanan kompozit zarların ise proton iletkenliğinin Nafion zarın değerine ulaştığı görülmüştür. Bu polimerler ile zar‐ elekrot ataçları hazırlama yöntemleri geliştirilmiştir ve yakıt hücresinde farklı işletme koşullarında test edilmiştir. Yüksek sıcaklıkta çalışılabilen proton değişim zarlı yakıt hücrelerinde kullanılan polibenzimidazol polimeri bu proje kapsamında çözelti polimerizasyonu yöntemiyle sentezlenmiştir. Polimer karakterize edilmiş ve bu polimerle zar hazırlama tekniği geliştirilmiştir. Bu zarlara fosforik asit yüklemesi yapılarak proton iletme özelliği kazandırılmış ve zar‐ elektrot ataçları hazırlanmıştır. Polibenzimidazolün proton değişim zarlı yakıt hücrelerinde elektrolit olarak kullanılmasıyla yakıt hücresi işletim sıcaklığının 150oC’ye çıkması mümkün olmuştur. Bu yakıt hücresi ile 150oC sıcaklıkta 0.91V açık devre voltajı ve 0.4V’ta 0.09 W/cm2 güç yoğunluğuna ulaşılmıştır. Bu değerler literatürle uyumludur.

Subject Keywords

Yakıt hücresi, Polimer elektrolit zar, Hidrojen, Proton iletkenliği, Zar elektrot atacı

URI

https://app.trdizin.gov.tr/publication/project/detail/T0RNeU5qWT0
https://hdl.handle.net/11511/49416

Collections

Department of Chemical Engineering, Project and Design