Show/Hide Menu
Hide/Show Apps
Logout
Türkçe
Türkçe
Search
Search
Login
Login
OpenMETU
OpenMETU
About
About
Open Science Policy
Open Science Policy
Open Access Guideline
Open Access Guideline
Postgraduate Thesis Guideline
Postgraduate Thesis Guideline
Communities & Collections
Communities & Collections
Help
Help
Frequently Asked Questions
Frequently Asked Questions
Guides
Guides
Thesis submission
Thesis submission
MS without thesis term project submission
MS without thesis term project submission
Publication submission with DOI
Publication submission with DOI
Publication submission
Publication submission
Supporting Information
Supporting Information
General Information
General Information
Copyright, Embargo and License
Copyright, Embargo and License
Contact us
Contact us
Fly-By-Wire Hava Araçları için Uçuş Zarfı Koruma Sistemi Geliştirilmesi
Download
TVRjd05qRXg.pdf
Date
2016
Author
Yavrucuk, İlkay
Akmenek, Efe Bulut
Gürsoy, Gönenç
Metadata
Show full item record
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License
.
Item Usage Stats
894
views
775
downloads
Cite This
Bu projenin amacı, kontrol sistemi Fly-By-Wire sabit kanatlı uçak ve helikopterlerde, aracın uçuş limitlerini geçmemesi için kontrol lövyesinin maksimum hareket mesafesi tahmin ederek, pilota bunu aktif lövye kontrolleri ile geri bildirimde bulunarak, aracın uçuş zarfının içersinde kalmasını sağlayan uçuş zarfı koruma sisteminin algoritmalarının geliştirilmesidir. Kontrol lövyesinin izin verilen maksimum hareket mesafesi uçuş durumuna göre sürekli değiştiğinden, bunun bazı limit parametreleri ve uçuş durumları için kestirme algoritmalarının geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu hareket mesafe limitleri tespit edildikce, pilotun bu limitleri aşma eğilimi durumunda, bunun pilota aktif (yani ağırlaşabilen, titreşebilen, vs.) lövyeler ile bildirilmesi amaçlanmaktadır. Bütün uçuş manevralari çeşitli limitler ile sınırlıdır. Klasik uçak ve helikopterlerde bir pilot bunları öğrenir ve iş yükünün artması pahasına uçağın limitlere uzaklığını izler. Oysa, yeni nesil Uçuş Zarfı Koruma Sistemleri aktif pilot kontrol lövyesinin programlanmasıyla, pilota geri bildirim verir ve güvenli bir uçuşu garanti eder.Bu aynı zamanda, pilotun aracı maksimum performasında kullanmasını sağlar. Özellikle manevra kabiliyeti yüksek araçlarda, veya araçların emercensi durumlarında bu sistemlerin faydalı olduğu görülmüştür. Bu tür sistemler yeni nesil helikopter ve uçaklarda kısıtlı uçuş durumları için kullanılmaya başlanmıştır, ancak hala nisbeten yeni ve populer bir araştırma alanıdır. Kritik noktalar şunlardır: Uçuş limitlerine ulaşmamak için pilot lövyesinde izin verilen hareket mesafesi uçuş durumuna göre sürekli değişmektedir. Dolayısyla, pilot kontrol limiterinin sürekli tahmini için bir kestirim algoritması gerekmektedir. Bu, yapay sinir ağlarının ve lokal modellerin kullanıldığı algoritmaların geliştirilmesi bir süredir yüksek lisans çalışmalarımızda devam edilmektedir. Bu yöntemlerin geliştirilmesi, örneğin daha verimli adaptif algoritmalarının kullanımı araştırılmalıdır. Ayrıca, kontrol lövyesinin müsaade edilebilir limitinin hesaplanmasının ardından bu bilginin pilotun kontrol lövyesindeki limitlenme yöntemi bir araştırma konusudur. Örneğin, pilot lövyesini titreştirmek, yavaş yavaş ağırlaştırmak, durdurmak, vs. gibi yöntemler vardır ve bunları programlanabilir aktif pilot kontrol lövyelerinde yapılabilmektedir. Ancak bu subjektif geri bildirimin pilotlar ile araştırılması gerekmektedir ve daha ziyade insan algısının uçuş sırasındaki davranışı ile ilgilidir. Fly-By-Wire araçlar bu aktif kontrol lövyelerini kullandıklarından bu programlar doğrudan bu araçlarda kullanılabilir. Bu proje ile tahmin yöntemleri geliştirilecek, uçak ve helikopterler için kritik manevralar seçilecek, gerçek bir aktif kontrol lövyesi ile denenecektir. Tahmin algoritmaları özgün yazılım ve yöntemler olacak, uygulama manevraları ve emercensi durumları özgün senaryolar olacak, pilot geri bildirim yöntemleri için en iyi yöntem belirlenecek ve bu da yine özgün bir çalışma olacaktır. Bu çalışma hem Fly-By-Wire’a dönüştürülecek eski uçan araçlarda hem de yeni tasarımlanan Fly-By-Wire uçan araçlar için kullanılabilecektir. Kontrol lövyesinin hareket limitlerinin hesabı için yapay sinir ağlarının desteklediği lokal modeller kullanılmaktadır. Yöntem bir süredir geliştirilmekte olup yapay sinir ağının uçuş esnasında hızlı ve doğru değerleri üretebilmesi için yeni yöntemler denenecektir.Bu yöntemler birkaç kritik senaryo ile denenecektir. Projede sabit kanat uçak ve helikopter için yüksek g-manevrası, helikopter için motor TGT emrecensi durumu ve otorotasyon senaryosu kullanılacaktır. Ayrıca, laboratuvarda var olan yazılım altyapısı ile iki eksenli aktif kontrolün kullanıldığı basit bir simulatör ortamı yaratılacaktır. Bu senaryolarda programlanabilir aktif kontrol sayesinde limitler pilota çeşitli yöntemler ile geri bildirilecektir. Proje çıktısı, Fly-By-Wire uçan sabit kanat ve helikopterler için kullanılmaya müsait, aktif kontrol limit tahmin algoritmaları ve yöntemleri olacaktır. Yapay sinir ağının kullanıldığı bu yöntemler ilk defa denenecek ve bununla alakalı geri bildirim yöntemleri belirlenecektir. Türkiye’de de Fly-By-Wire olacağı bilinen TX/FX savaş uçağı ve Özgün Helikopter Projelerinde doğrudan kullanılabilecek yöntemler olacaktır. Ayrıca, dünya da birçok uçan araç Fly-By-Wire araçlara dönüştürülmektedir. Bu sırada bu uçuş zarfı koruma yöntemlerinin uygulanması sözkonusudur. Dünya da yeni başlayan bu trendin gittikce yaygınlaşması beklenmelidir.
Subject Keywords
Mühendislik
,
Hava ve Uzay
URI
https://app.trdizin.gov.tr/publication/project/detail/TVRjd05qRXg
https://hdl.handle.net/11511/50536
Collections
Department of Aerospace Engineering, Project and Design
Suggestions
OpenMETU
Core
İyonosfersel uzaktan iletişim dizgeleri planlama ve işletim dizgelerinde nitelik yükseltilmesi
Tulunay, Yurdanur; Bilge, H. Ayşe; Arıkan, Feza; Tulunay, Ersin(2000)
COST 251 içinde yürütülen çalışmalar, çoğunlukla, Eylem çerçevesinde kurulan veri tabanlanndan alınan, iyonosfersel ölçüm verileri kullamlarak yapılan kuramsal ve istatistiksel incelemelerdir. Özel ek ölçümler de yapılmıştır. Yapılan deneylerle dikey ve eğik gelişli sonda, elektron yoğunluk profili, TEC ve HF görünge kullanım (spectrum occupancy) ölçümleri yapılmıştır. İyonosfersel parametrelerin kestirim (prediction) ve öngörü (forecast) benzekleri (model) üretilmeştir. Kanal Benzetimi (simulation) için yö...
Akış Kaynaklı Rüzgar Türbini Gürültüsü Hesaplamaları İçin Yüksek Çözünürlüklü 2 ve 3 Boyutlu Navier-Stokes Çözücülerinin Geliştirilmesi ve Uygulanması
Cengiz, Kenan; Yalçın, Özgür; Özyörük, Yusuf(2016)
Projenin amacı, rüzgar türbini aerodinamik gürültü kaynaklarının ve bu kaynaklardanyayılan gürültünün seviye ve yayılma dogrultularının sayısal benzetimi için, tecimsel yazılımlarda olmayan yüksek dogruluk yetenekli (çözünürlüklü) ve verimli bir hesaplama teknolojisini geli¸stirmek, geli¸stirilen yazılımları kanat profillerine ve örnek bir türbine uygulamak ve sonuçlarını irdelemektir. Rüzgar türbinlerinde aerodinamik gürültü üretimi türbülanslı akı¸s alanı ile ilgili oldugundan, problemin çözümüne yakla¸sı...
Rüzgar Türbinlerinin Mikro Düzeyde Yer Seçimi için Navier- Stokes Akış Çözücüsünün Topografik Yapısız Çözüm Ağlarında Geliştirilmesi ve Kullanılması
Ahmet, Gökhan; Tuncer, İsmail Hakkı; Leblebici, Engin; Ünlü, Tezcan; Sevine, Tansu(2015)
Bu çalışmada türbülanslı atmosferik akış çözümlerinin elde edilmesi amacıyla ODTÜ Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümünde geliştirilmekte olan, paralel hesaplama ortamında çalışabilen 3 boyutlu Navier-Stokes çözücü HYP3D, Mezo ölçekli meteorolojik tahmin yazılımı WRF ile akuple edilerek yüksek çözünürlüklü topografya üzerinde uzun dönemli rüzgar akış alanları ve rüzgar enerji potansiyeli hesaplanmıştır. Numerik çalışmalar bir rüzgar santralinin ve uzun dönemli atmosferik gözlem verilerinin olduğu Mersin-Mu...
Kapalı hacımda türbülant damlacıklı yanmanın nümerik incelenmesi
Göğüş, A. Yalçın; Kavsaoğlu, Ş. Mehmet; Tarhan, Erhan; Aydın, Ahmet; Champıon, Michel(1996)
Bu araştırmada sıkışabilir viskoz akım için geliştirilmiş bir bilgisayar programının (LANS3D) yanmalı akışın sayısal benzetişimi için kullanılması üzerinde çalışılmıştır. LANS3D üç hız bileşenine ilaveten yoğunluk ve enerjiyi bilinmiyen olarak kabul etmektedir. Beş denklem ise süreklilik denklemi, üç momentum denklemi ve enerji denklemidir. Bu beş bileşenli bilinmiyen vektörü üç boyutlu uzayda ADI (Alternating Direction Implicite) yöntemle çözülmektedir. Yakınsaklaşmada (convergence) başarılı olan bu progr...
Yatay Eksenli Rüzgar Türbinlerinde Uç Enjeksiyonu Kullanılarak Aktif Uç Girdabı Kontrolü Yönteminin Deneysel İncelenmesi
Uzol, Oğuz(2015)
Kaldırma kuvvetinin oluşmasını sağlayan kanat alt ve üst yüzeyleri arasındaki basınç farkı, kanat uçlarında havanın alt yüzeyden üst yüzeye doğru sızmasına sebep olur. Bu sızma, kanat üzerine gelen ana akışla birleştiği zaman kanat ucunda konsantre bir şekilde dönen girdaplara dönüşür. Bu girdap yapıları yatay eksenli rüzgar türbinlerinde performans kayıplarına, gürültü problemlerine yol açmakta ve rüzgar çiftliklerinde art arda dizilen türbinlerde girdap-türbin etkileşimlerinin yol açtığı ciddi yapısal ve ...
Citation Formats
IEEE
ACM
APA
CHICAGO
MLA
BibTeX
İ. Yavrucuk, E. B. Akmenek, and G. Gürsoy, “Fly-By-Wire Hava Araçları için Uçuş Zarfı Koruma Sistemi Geliştirilmesi,” 2016. Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: https://app.trdizin.gov.tr/publication/project/detail/TVRjd05qRXg.