Osmanlı Evleri Üzerine Yeniden Düşünmek: 18. Yüzyıldan Dahiliyeli-Hariciyeli Beş İstanbul Evi Örneği

Download

metujfa2018113.pdf

Date

2018-6-19

Author

Özkaya, Hatice Gökçen

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

382
views

239
downloads

Mimarlık alanında Osmanlı yazılı belgelerini kullanan araştırmacıların sayısındaki artışla birlikte, Osmanlı evleri eleştirel bir yaklaşımla yeniden değerlendirilmeye başlandı. Bu değerlendirmelerde belgeler, daha önce sıklıkla yapılan tipolojik çalışmaların aksine, konutların genelleme yapılamayacak kadar çeşitlendiğini ortaya koyuyor. Bu durumdan hareketle, bu makale, 1742-1765 yılları arasında Ahkâm defterlerindeki istibdal hükümlerinde karşılaşılan beş ev örneğine odaklanarak, bu alandaki çalışmalara bir katkı yapma amacındadır. Makalede, her ev, kullanıcısı, komşu arsaları, boyutları (arsa ve bina yüzölçümü ve kat sayıları) ve mekân bileşenleriyle bir bütün olarak ele alındı ve ayrı ayrı incelendi. Örnekler biri dahiliye, diğeri hariciye olarak adlandırılan iki bölümü bulunan evler arasından seçildi ki, böylece aynı tip evler üzerinden bu çeşitliliğin sorgulanması daha anlamlı olacaktı. Çünkü, her bir evin kullanıcısı, konumu, boyutlarıyla özel durumları vardı ve her biri farklı özellikleri ve bileşenleriyle çeşitlenen mekânsal ilişkilere sahipti. Bu çalışma, evler arasındaki bu çeşitliliğin gösterilmesini hedeflerken, her bir evin ayrı hikayesi ve tarihi olduğuna, her evde o eve özgü farklı durumlarla karşılaşılabileceğine de dikkat çekiyor. Zira, evler üzerine düşünmek ve tartışmak açısından bu alandaki literatüre farklılıklar, çeşitlenmeler ve istisnai durumlar da genel özellikler ve benzerlikler kadar önemli katkılar sunacaktır. Bunun yanı sıra, konuyla ilgili araştırmalar ve makalelerde dahiliyelihariciyeli evlerle sıklıkla karşılaşılıyor olsa da bu evlerle ilgili bilgimiz çok sınırlı ve gizemini koruyor. Bu makalenin diğer bir amacı da bu evlerle ilgili bilinenleri sorgulamak, dahiliye-hariciye bölümlerinin ayrışmasını ve bu bölümlerdeki mekânsal düzenlemelerin her bir evde nasıl farklılaştığını tartışmaya açmaktır.

Subject Keywords

Architecture, Ev, İstanbul, 18. yüzyıl, Dahiliye, Hariciye

URI

http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/articles/metujfa2018113.pdf
https://hdl.handle.net/11511/50665

Journal

ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi

DOI

https://doi.org/10.4305/metu.jfa.2018.1.13

Collections

Department of Architecture, Article

Suggestions

OpenMETU
Core

Transformation of the Ottoman built environment in the nineteenth century in Anatolia: the case of Tokat Kardaş, Ayşegül; Altan, Tomris Elvan; Department of History of Architecture (2011) In this study the Ottoman built environmet in the last period of the nineteenth century Anatolian city is examined. The study aims to explain the construction of new buildings as well as the transformation of earlier types during the process of contemporary modernization and centralization in the Empire. The main frame of the study is formed of the public and the private spaces that formed the urban built environment, and the transformation of these spaces. The city of Tokat has been chosen as the area of s...
Comparative study of the structure of traditional timber housing in Turkey and Japan Matsushıta, Satsukı; Balamir, Aydan; Department of Architecture (2004) The objective of this thesis was to examine the structural order of traditional timber houses in Turkey and Japan. A comparative analysis, based on literature and a case study was made toestablish differences of traditional timber structures in the two countries by examining their spatial organization, spans and pitches of the timber components. Four Houses were chosen for survey from Safranbolu, Turkey and Gokayama, Japan. Following two points were appeared as a conclusion: in Turkey, the structural order ...
Evaluation of restoration projects of traditional dwellings in outer citadel of Ankara which are given gastronomic functions Keskin, Irmak; Asatekin, Nafia Gül; Restoration in Department of Architecture (2008) Traditional Dwellings in Ankara Citadel have an important place among both Anatolian and Ankara Traditional Dwellings, reflecting certain characteristics of their own. Citadel Area, as one of the oldest settlements in Ankara, has been hosting both residential and commercial activities for a very long period of time. Today, the area has regained its popularity; as a commercial, cultural and tourism center with the potential of its remaining values from the past and conservation movements held in the area sta...
An investigation of strengthening of historical masonry constructions by steel skeleton Küçükdoğan, Bilge; Ünay, Ali İhsan; Department of Building Science in Architecture (2007) Historical masonry structures are important cultural assets which reveal the social, archaeological, aesthetic, economical, political, architectural and technical features of their times. Within the course of the time, the structures have been exposed to the destructive effects of the nature and the man. Some has been able to survive somehow and others were totally ruined. Most of the remained structures are in vulnerable condition to upcoming effects and for the continuity of their presence, structural str...
Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Dönemlerinde Antalya Kaleiçi Ve Çevresi Dayar, Evren (Middle East Technical University, Faculty of Architecture, 2020-12-30) Tanzimat Dönemi’nin arifesinde Antalya, surlarla kuşatılmış geleneksel bir Osmanlı kentiydi. Kentin ana yerleşim alanı, iki iç surla birbirinden ayrılan ve üç ayrı bölümden oluşan Kaleiçi idi. Tek bir dış kapı vasıtasıyla karaya açılan Kaleiçi, dış ve iç kapılardan merkeze uzanan büyük caddeler, merkezden ya da büyük caddelerden mahallelere açılan daha küçük caddeler tarafından bölünmüştü. Kaleiçi sokakları gayr-i muntazam ve kaldırımsız, evleri ise çoğunlukla ahşaptı. Surların haricinde kentin çarşısı, var...

Citation Formats

H. G. Özkaya, “Osmanlı Evleri Üzerine Yeniden Düşünmek: 18. Yüzyıldan Dahiliyeli-Hariciyeli Beş İstanbul Evi Örneği,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol. 35, no. 1, pp. 243–262, 2018, Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/articles/metujfa2018113.pdf.