Gaziantep Tarihi Su Sistemi Ve Su Yapıları

Download

metujfa2016204.pdf

Date

2016-8-10

Author

Uçar, Meltem

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

434
views

566
downloads

Yerleşik düzene geçen her toplumda, su en önemli problemlerden biri olmuştur. Suyun kaynağından alınması, taşınması, dağıtılması ve kullanılması, her zaman özel bir su yapısının inşa edilmesini gerektirmiştir. Bu gereklilikle oluşan su yapıları, mimari biçimlenmeleri, teknolojik özellikleri ve kültürel anlamları ile insanlık tarihinin önemli belgeleri arasında yer almaktadır. Gaziantep’in tarihi su yapıları; yerel dilde livas adı verilen su kanalları ile bu kanallarla taşınan suyun kullanıldığı gane, kuyu, hamam ve kastel adı verilen yapılardan oluşmaktadır. Livas sistemi insan emeğiyle oyulmuş yer altı su kanallarıdır. Gane, kuyu ve hamamlar ise livas sisteminin bir parçası olarak tasarlanmışlardır. Su sistemi, suyun kullanıma açıldığı kamusal bir yapı olan ve yerel dilde kastel adı verilen yapıları da içermektedir. Kasteller, livasların kotuna bağlı olarak zemin kotunun altında yer almaktadır. Farklı işlevlere yönelik kullanımlar sunabilen kasteller; havuz, kuyu, oturma sekisi, mescit, helâ, çimeceklik gibi farklı mekân ve elemanları içerebilmektedir. Gaziantep’in tarihi su sistemi, Anadolu’daki diğer su sistemlerinden farklı özellikler göstermekte ve yere özgü su yapıları barındırmaktadır. Yapım dönemi ve kökeni hakkında kesin bilgi olmamakla birlikte, livas sisteminin Gaziantep tarihi yerleşiminin altında büyük bir ağ oluşturduğu ve ilk defa Persler tarafından kullanıldığı düşünülen, sonra dünya üzerinde geniş bir coğrafyaya yayılan qanât sisteminin yapım teknolojisiyle benzerlikler taşıdığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, Gaziantep’in tarihi su sisteminin özgün değerlerini tespit etmek ve insanlık tarihinin ortak değerlerini taşıyan qanât sisteminin dünya üzerinde yayılımında Anadolu’daki yansımasının belirlenmesine katkı koymaktır. Çalışma kapsamında, Gaziantep’in tarihi su sistemi içinde yer alan su yapıları, genel hatlarıyla açıklanırken, livas ve kastel yapıları özelinde yapılmış araştırmalar sonucu elde edilen bilgiler de sunulmaktadır.

Subject Keywords

Su taşıma sistemleri, Su yapıları, Livas, Kastel, Gaziantep

URI

http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/articles/metujfa2016204.pdf
https://hdl.handle.net/11511/50668

Journal

ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi

DOI

https://doi.org/10.4305/METU.JFA.2016.2.4

Collections

Department of Architecture, Article

Suggestions

OpenMETU
Core

Hierarchical approach to semi-distributed hydrological model calibration Özdemir, Ayfer; Leloğlu, Uğur Murat; Abbaspour, Karim; Department of Geodetic and Geographical Information Technologies (2016) In recent years, water resources were negatively affected from uncontrolled agricultural, industrial activities and settlements on river basins. Hydrologists and water resource managers have widely used hydrologic models as tools for water resources development, water environment preservation, water resources allocation and understanding utilization. In order to apply hydrological models successfully in practical water resources investigations, careful calibration and uncertainty analysis are needed. Hydrol...
Management of disalination brine in Qatar and the GCC countries Sezer, Nurettin; Evis, Zafer; Koç, Muammer (null; 2017-06-30) Reliance on desalinated water has been ever-increasing due to increase in population and over-exploitation of natural fresh water resources. Desalination process produces fresh water at the expense of natural environment. Desalination waste, known as brine, is the major pollutant of seawater. However, there has not been a unique brine management technology that could work effectively everywhere. Therefore, effective processes are required to treat and manage the brine specific to the desalination plants. In...
Evaluation of eutrophication control strategies for the Keban Dam reservoir Soyupak, S; Mukhallalati, L; Yemisen, D; Bayar, A; Yurteri, C (1997-04-15) The reservoir of the Keban Dam in eastern Anatolia is a very deep and large water body subject to significant seasonal water level fluctuations within a given hydrological year. At the present time, different sections of the reservoir have different trophic status and the upper portion of the reservoir, in particular, is eutrophic. In this regard, there is a need for the assessment of alternative strategies to be implemented for phosphorus and thus eutrophication control in this segment of the reservoir. In...
Evaluation of the best management practices in a semi-arid region with high agricultural activity Özcan, Zeynep; Kentel Erdoğan, Elçin; Alp, Emre (Elsevier BV, 2017-12) The arid and semi-arid regions with water scarcity are vulnerable to several stressors such as urbanization, high water demand created by agricultural and industrial activities, point and non-point pollution sources, and climate change. Hence, proactive policies and sustainable water management strategies that are based on decision support systems are crucial in arid and semi-arid regions. Because of large expenses and implementation difficulties associated with the diffuse pollution abatement plans, many a...
A Multi-Scale Approach for Improved Characterization of Surface Water-Groundwater Interactions: Integrating Thermal Remote Sensing and in-Stream Measurements VARLI, Dilge; Yılmaz, Koray Kamil (2018-07-01) The interaction between surface water and groundwater is recognized as a key process for effective management of water resources. However, scale dependency and spatial heterogeneity of the processes at the interface are limiting factors in the characterization of this process. A hierarchical, multi scale methodology has been devised and demonstrated to effectively and efficiently characterize the surface water-groundwater interaction along a 2-km reach in Kirmir stream, Turkey. Our methodology starts with i...

Citation Formats

M. Uçar, “Gaziantep Tarihi Su Sistemi Ve Su Yapıları,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol. 33, no. 2, pp. 73–100, 2016, Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/articles/metujfa2016204.pdf.