User Evaluation In The Determination Of Quality: Building Components In Mass-Housing

Download
1999-1-1
Gültekin, Tanju
Alt ve orta gelir grubunun konul ihtiyacını karşılamada 1970'h" yıllarda üretilen toplu konutlar yoluyla sayısal olarak artışlar sağlanmışsa da, 199Ü'Iı yıllarda bu türden konutlarda oturan kullanıcı gruplar açısından, önemli bakım-onarım güçlükleri ve maliyet artışları ortaya çıkmıştır. Bunlara koşut olarak, kalitatif yaklaşımlar ve araştırmalar önem kazanmıştır. Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı İhtisas Komisyonları Raporlan'nda da belirtildiği gibi, toplu konutlarda kalitenin sağlanabilmesi için planlama, tasarım, yapım, bakım ve onarım evrelerinde kullanılabilecek teknik şartnamelere gereksinim vardır. Çünkü, Türkiye'de Bayındırlık Bakanlığı Teknik Şartnameleri'nin dışında genel teknik bir şartname bulunmamaktadır. Kalite (Qualites) Latince 'nasıl oluştuğu'nu sorma anlamına gelen 'qualis' kelimesinden türemiştir. Kalitenin pek çok tanımı yapılmaktadır. Kısaca 'müşterinin memnuniyeti', ya da 'kullanıma ve gereksinime uygunluk' olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla yapının gereksinimlere uygunluğunun sağlanmasında ve yapının elde edilme evrelerinin tümünde, 'kalite yönetimi' uygulamak gerekmektedir. Kalite uygulaması süreci, 'Kalite Planlama, Kalite Kontrol, Kalite Gelişimi' olmak üzere üç temel kalite yönelim aşamasını gerektirir. Müşteri ya da kullanıcı, sonuç ürün olan konut yapısı ile kullanım aşamasının ne kadar öncesinde ilişkilendirilirse, sonuç ürün o kadar 'uygun' ya da başarılı olacaktır. ISO 9000 kalite uygulamasında da belirlendiği gibi, bu süreç tasarım evresinin alt evre bileşenlerinde gerçekleşebilir. Kullanıcının öznel gereksinimleri toplu konut gibi kullanıcısının önceden belirlenmediği süreçlerde sorun olmaktadır. Diğer bir deyişle, kalite yönetim evrelerini uygulayabilmek için, kalitenin ölçülebilir olması gerekmektedir. Bu bağlamda, istatistik yöntemlerle elde edilen kullanıcı kalite değerlendirmeleri yeni üretim süreçlerine de girdi verecektir. Ancak, diğer süreç kararlarının 'doğru' olabilmesi için, bu veri girdilerinin de 'doğru' olması gerekir. Konut çevreleri için geliştirilmiş bir dizi kalite ölçütü ve ölçüt alanı bulunduğu literatürde izlenmektedir. Gazi Üniversitesi Araştırma Fonu tarafından desteklenen 'Eryaman IV. Etap Toplu Konutlarında Yapı Bileşenlerine Yönelik Kalite Değerlendirmesi Araştırma Projesi' Ocak 1997'de başlayıp, Mayıs 1998'de tamamlanmıştır. örneklem alan, 8 bölgede 55 ayrı plan tipinde 3195 konut içermektedir. Alanın yalnızca bir bölgesi (B8 Bölgesi) dışında kalan tüm bölgelerde, yapı üretiminde 'tünel kalıp teknolojisi' kullanılmıştır. Araştırma konusu olan yapı bileşenleri ise, kullanıcının doğrudan ilişkide olduğu (gördüğü, kullandığı vb.) elemanlar olarak belirlenmiştir. Bunlar, yapı bileşenleri, genel kullanım sorunları, mekanlar, bitiş malzemeleri, genel şikayetler, dış duvar yüzeylerinde gözlenenlere dayalı yakınmalar ve benzeridir. Araştırma sonucu elde edilen bulgular ve değerlendirmelere göre, tünel kalıp teknolojisinin uygun kullanılmaması, düşük kaliteli malzemenin kullanılması, üretim kalitesinin düşüklüğü, yanlış malzeme seçimi, mimari tasarım hataları, yalıtım yapılmaması başlıca yetersizlikler olarak özetlenebilir. Seçilen örneklem alanının tek dezavantajı, konutların yalnızca bir yıldır kullanılmakta oluşu nedeniyle, zamana bağlı deformasyonların yeterince ortaya çıkmamış olmasıdır. Ancak bu durum, elde edilen olumsuz bulguların etkinlik derecesini daha çok artırmaktadır. Konutta tüketici koruma amaçlı kurumlaşmaların giderek daha büyük bir gereksinme olduğu görülen ülkemizde, kalite göstergelerine dayalı değerlendirmeler de toplumda önemli bir yer tutmak üzere yaygınlaştırılmak zorundadır.

Suggestions

Urban-spatial analysis of mass housing environments: mapping Batıkent in search of alternatives to generic housing
Küreli Gülpınar, Ece; Balamir, Aydan; Department of Architecture (2021-3)
Living environments in Turkey are shaped with generic housing blocks implemented by public and private actors operating in the mass housing production. Despite the relative diversification and pluralism that started in the 1980s, mainstream housing practice has given rise to the spread of stereotypical patterns and types forming the morphology of cities over time. Nevertheless, alternative searches for the architecture and planning of mass housing have managed to find little gaps for realization. Batıkent ...
Legal Frameworks and Housing Environments in North Cyprus
Önal Hoşkara , Şebnem; Öngül, Zehra; Tevfikler Çavuşoğlu , Banu (Middle East Technical University, Faculty of Architecture, 2009)
This article aims to explore the effects of laws and regulations on the development of housing environments in North Cyprus, with the aim of opening up some discussions on their future design and planning. Accordingly, the article consists of seven main sections. In the first two, the main and the general concepts of the article are defined, the research field is explained and the problem is specified. In the third section, the issue of housing in North Cyprus, concentrating on its historical development, s...
Communicative Ethics In Housing
Conan, Michel (1994-1-1)
Son otuz yıl içindeki toplu konut uygulamaları ile kimi konut yerleşkelerinde farklı kültür kökenli insanlar bir araya getirildi. Bu gruplar her türlü zorlukları aşarak toplumla bütünleşme çabalarında, giderek derinleşen bir toplumsal anomi etkisi altındadırlar. Söz konusu yerleşkelerin fiziki ve toplumsal sorunlarını çözmeyi amaçlayan sosyal politikalar, daha üstün fiziki konfor düzeyleri sağlayabildi ise de, komşular arasında toplumsal güvensizlik, korku ve duygusal tepkilerin ve anomi etkilerinin gideril...
Housing Layout Reconsidered In Societal Context: A Case Study In Switzerland
Lawrence, Roderick J. (Middle East Technical University, Faculty of Architecture, 1996-1-01)
Housing units are material products of society that define and delimit domestic space for households. They provide shelter and protection for daily activities. The fact that housing units in the same society have quite different shapes and sizes, and that they are built with a range of construction materials suggests that, beyond pragmatic factors, others are of at least equal importance in determining their layout, construction, and meaning. Therefore, it is necessary to develop an understanding of those c...
HOUSING AND LIVING ENVIRONMENT DEPRIVATION IN TURKEY
Güven, Aydan Ege; Özdemir Sarı, Özgül Burcu; Department of City Planning (2023-1-20)
Housing and living environment deprivation, although being a concept that cannot be agreed upon in its definition and measurement, is generally considered the accumulation of fundamental deficiencies in housing and the living environment. This thesis states that the housing supply in Turkey does not serve the needs of the households that diversify in terms of quality, therefore it is necessary to determine the deprivation levels of housing and living environment experienced by households in varying ways. Re...
Citation Formats
T. Gültekin, “User Evaluation In The Determination Of Quality: Building Components In Mass-Housing,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol. 19, no. 1-2, pp. 57–70, 1999, Accessed: 00, 2020. [Online]. Available: http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/1999/cilt19/sayi_1_2/57-70.pdf.