Osmanlı İmparatorluğu’nda tarımsal üretkenlik üzerine tetkikat ve notlar

2017-06-01
Osmanlı tarihinde 16. yüzyıl tahrir defterlerine dayalı demografi k çalışmalarda hızlı bir nüfus artışı dönemi olarak tanımlanmaktadır. Tahrir defterlerinin sağladığı veriler, aynı dönem için tarımsal üretim ve üretkenlik hesaplamaları yapılmasını teşvik etmektedir. Böylece iktisat tarihçileri nüfus değişimleri ile tarımsal ekonomideki gelişmeleri ilişkilendirerek anlamaya gayret etmektedir. Elde edilen sonuçlar tarımsal üretimde nüfusun hayli gerisinde kalan bir artışa işaret etmektedir. Bu makale, önce Batı’da tarımsal üretkenlik üzerine yapılan çalışmaları daha sonra Osmanlı tarımsal tarihi üzerine çalışmaları ve yanıtı aranan sualleri gözden geçirerek arşiv malzemesi, hesaplama usulleri ve ulaşılan sonuçlara değinmekte, üretim ve üretkenlik hesaplarının zaaflarını vurgulamaktadır. Daha sonra, Osmanlı tarımında üretim ve üretkenlik hesaplamalarında üzerinde durulması gereken bazı hususlara değinmektedir. Osmanlı tarımsal tarihinin arşiv kaynakları tahrir defterleri ile sınırlı değildir. Vakıf defterleri içinde de tarımsal üretim ve üretkenliğe dair soruları yanıtlayabilecek ve iktisat tarihçilerinin dikkate alması lazım gelen kayıtlar bulunmaktadır. Bu makale, vakıf defterlerindeki kayıtları esas alarak bugüne değin üretim ve üretkenlik verilerinin elde edildiği malzeme ve usuller ile tüm hesaplamalar müddetince dayanılan kabullerin sağlam olmadıklarını iddia etmektedir. Tahrir defterlerindeki yetersiz ve sağlıksız veriler sebebiyle hesaplamalar sonucu elde edilen rakamların ve bunlara dayanan her türlü yanıtın isabeti hakkında şüphe duyulmaktadır.
Belleten

Suggestions

Reconsiderations and notes on agricultural productivity in the Ottoman empire Osmanli Imparatorluǧunda Tarimsal Üretkenlik Üzerine Tetkikat ve Notlar
Orbay, Kayhan (2017-12-01)
Ottoman historiography considers the survey registers as the primary source for demographic history and studies on these registers reveal the 16th century as a period of rapid population rise. The rich content of the registers encouraged the historians to estimate agricultural production and productivity for the 16th and 17th centuries. Thus, economic historians attempted to understand economic developments by linking changes in population and agricultural economy. Historians widely concluded that there was...
Filling the Gap in Demographic Research on the Ottoman Transformation Period: Waqf Account Books as Sources for Ottoman Demographic History (16th and 17th Centuries)
Orbay, Kayhan (Peeters Online Journals, 2018-11-01)
Ottoman demographic historians revealed a major growth in the population in the sixteenth century, which was mainly based on the survey registers. When the studies were extended to the seventeenth century, the survey registers became sparse and historians perforce resorted to other available sources. Thus, to follow the demographic trend in the seventeenth century, the poll tax and avârız registers replaced the survey registers. Research on the seventeenth century yielded a contrary result, depopulation and...
The role of the Young Ottomans in the transformation of mentality in the Ottoman Empire
Kaplan, Ferhat; Ertuğrul, Kürşad; Department of Political Science and Public Administration (2007)
The main topic of this study is determining the role of the Young Ottomans in mentality transformation in the Ottoman Empire from the traditional one to a modern one. Their proposals aim to change three patterns of the Ottoman state and society. The relation between state and the individual is the first issue. They tried to create an Ottoman citizenry, enhanced with freedom and political rights, from a reaya. In the second step they imagined a modern society. Their proposals, which imply a secular system, a...
The role of secularization within the Turkish nation-state building process
Sarı, Özgür; Okyayuz, Mehmet; Department of Political Science and Public Administration (2004)
The objective of this study is to analyze the role of secularization within the Turkish nation-state building process between the late 19th and the early 20th century; hereby an emphasis will also be on the relations between the state and religion. This study will consider the Religious Affairs Directory as the key institutional actor in this process. This institutional reflection of secularization will be studied as an interesting case of state controlled social change on and over religion in society. The ...
A Study on rural space, land and socio-agrarian structure in ottoman edirne (1613-1670)
Karagedikli, Gürer; Akgün, Saadet Seçil; Department of History (2017)
This study analyzes the Edirne region in the late seventeenth century, during which the city of Edirne witnessed a fascinating spatial and demographic enlargement due to the very fact that the Ottoman Sultans preferred to physically reside there. The demographic rise – and hence spatial dispersion of the city necessitated certain requirements that are imperative for us to better comprehend the city’s position in the seventeenth century. The increasing necessities of the city not only brought about the inter...
Citation Formats
K. Orbay, “Osmanlı İmparatorluğu’nda tarımsal üretkenlik üzerine tetkikat ve notlar,” Belleten, pp. 787–856, 2017, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/76700.