DERİN SİSMİK YANSIMA VERİLERİ IŞIĞINDA KARADENİZ HAVZASININ JEOLOJİSİ VE TEKTONİĞİ

2015-04-10
Karadeniz Batı ve Doğu Karadeniz olmak üzere iki alt havzadan oluşmaktadır. Bunlardan Batı Karadeniz Havzası Erken Kretasede, Doğu Karadeniz ise Geç Kretase sonunda, yaklaşık olarak 60 My önce, yelpaze şeklinde dönerek açılmışlardır. Her iki alt havza Andrusov ve Archangelsy sırtları boyunca bir birlerinden ayrılırlar. Batı Karadeniz havzası İstanbul Bloğunun Moezyadan ve onunla bitişik olan Sakarya Bloğunun bir kısmının Scythia platformundan kopması ve güneye saat yönünde dönmesi sonucu açılmıştır. Açılmaya neden olan hareket vektörünün dönme kutbu bu günkü coğrafik pozisyona göre Selanik civarındaki bir noktaya karşılık gelmektedir. Doğu Karadeniz havzası ise Andrusov sırtının Shatski bloğundan kopup, Kırımın batısındaki bir noktaya göre saat yönünde dönerek açılmıştır. Batı Karadeniz havzası tipik magma fakir kıta kenarı özellikleri gösterirken, Doğu Karadeniz havzası magma-zengin kıta kenarı özellikleri gösterir. Günümüzde Doğu Karadeniz havzası hemen hemen tüm doğu ve kuzey kısımlarında Büyük Kafkaslar havzasının terselmesine bağlı olarak sıkışma ve buna bağlı bindirme-kıvrım kuşakları ve ilgili önülke havzaları ile çevrilidir. İç kesimlerde, Batı Karadeniz Havzası güneyde kısmen gerilme ve doğrultu atımlı faylanma ile kuzey ve kuzeybatıda ise Tuna, Dinyeper ve Dinyester nehirleri ile ilgili hızlı sedimantasyona bağlı gravite yapıları ile karakterizedir. Derin sismik yansıma verilerinde Batı Karadeniz fayı, Trabzon, Rize fayları bariz olarak görülmektedir. Ayrıca Karadeniz ortası yükseliminin altına doğru dalma başlangıcına veya terk edilmiş dalma batma zonu işaretleri görülmektedir. Sıkışma yapılarının havzanın Kuzey kesimlerinde ve ince kabuk deformasyonu şeklinde gelişmesi yanında havzanın iç kısımlarda benzeri sıkışma yapılarının gelişmemiş olmaması, Karadeniz kabuğunun onu çevreleyen kıtasal kabuktan daha güçlü olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, Karadeniz rijit blok olarak davranıp Arap Bloğunun çarpması ve kuzeye olan hareketi nedeniyle yarattığı güncel K-G sıkışma ve deformasyon havzanın kenarlarına yansıtılmış olup havza iç deformasyondan korunmuştur.

Suggestions

Trabzon Bölgesi Kırsal Camileri: Yer-Yapı İlişkisi Üzerine Morfolojik Bir Değerlendirme
Kazaz, Emriye; Tuluk, Ömer İskender (Middle East Technical University Faculty of Architecture, 2021-12-01)
Doğu Karadeniz bölgesi, birbiri ardına sıralanan kıyıya dik derin vadileriyle kendine özgü bir coğrafik yapıya sahiptir. 20. yüzyılın ortalarına dek bölgenin kıyıya yakın düzlükleri iskele-pazar nitelikleriyle bölgenin ticari merkezlerini oluştururken, kırsal yaşamın sürdüğü yerleşim havzaları ise bu vadilerin derinliklerinde yer almışlardır. Birinden diğerine geçmenin oldukça zor olduğu bu vadiler, içinde barındırdığı halklar için izole bir ortam yaratırken; sosyal, kültürel yapı yanında mimari pratikler i...
Karadeniz Bölgesini Yeniden Tanımlamak: Bölgeye İlişkin İmkânlar, Tehditler ve Gelecek
Ayata, Ayşe; Özdemir, Zelal; Doğangün, Huriye Gökten; Özpolat, Ayça Ergun(2020-05-15)
Sovyetler Birliği?nin dağılmasından sonra Karadeniz bölgesi köklü değişimler geçirmiştir. Karadeniz bölgesinin önemi sahip olduğu zengin enerji kaynakları, Avrupa ile Ortadoğu ve Asya arasındaki transit konumu ve küresel dünya pazarına eklemlenen yeni ekonomiler, çevresel kirlilik, göç, terör ve insan ticareti gibi küresel sorunlar nedeniyle artmıştır. Bu bağlam, ilk olarak Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütünün (KEİ) kurulması ile somutlaşan ve 2000?li yıllardan itibaren bölge dışı aktörlerin (AB ve A...
Karadeniz’in Yüzey Suyu Sıcaklığı’ndaki Yakın Zamanlı Isınma Eğilimlerinin Uzaktan Algılama İle Çıkarımı
Akpınar, Anıl; Fach, Bettina A; Arkın, Şadi Sinan; Oğuz, Temel; Salihoğlu, Barış (2016-01-01)
Birçok çalışma, Karadeniz’de dahil olmak üzere, bütün dünyada Deniz Yüzey Sıcaklıklarının (DYS) arttığını göstermektedir. DYS’lerin soğuk su oluşumu, karışım olayları ve Karadeniz’in genel akıntı sistemi üzerinde kritik bir rolü vardır. Dolayısıyla da ekosistemin işleyişi ve biojeokimyasal döngüler üzerinde de muhtemel etki oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Karadeniz’in ısınma trendleri (eğilimleri) DYS verileri kullanılarak incelenmiştir.1982-2012 zaman aralığı için günlük olarak DYS veri...
IMPACT OF NUTRIENT CONTENT AND ZOOPLANKTON COMMUNITY STRUCTURE ON METHANE EMISSION FROM URBAN PONDS IN ANKARA
Avcı, Feride; Beklioğlu, Meryem; Department of Biology (2023-1-25)
Ponds are globally the most numerous yet neglected freshwaters because of their small size and shallowness. Ponds are important freshwater bodies as they largely contribute to aquatic biodiversity. They can also act as a sink or source of greenhouse gas (GHG) emissions, depending on their condition. Many studies show that CO2 and CH4 emissions from shallow freshwater bodies such as ponds are significant. In freshwaters, respiration produces CO2 when there is oxygen; when there is no oxygen respiration produ...
FORM AND MEANING OF THE NEOLITHIC ROUND STRUCTURES IN THE NEAR EAST AND EUROPE
Çelik, Sümeyye; Peker, Ali Uzay; Department of History of Architecture (2023-1-20)
Working on similar evidence, architectural history and archaeology are two fields that have much in common. This thesis analyses Near Eastern and European Neolithic round structures to explore further this commonality. Avoiding the diffusionist and narrativist approaches, the study does not pursue establishing continuity or connection between the Neolithic round structures in the Near East and Europe. Instead, it focuses on the form, structure, spatial arrangements, and symbolism relationships of the buildi...
Citation Formats
N. Kaymakcı, “DERİN SİSMİK YANSIMA VERİLERİ IŞIĞINDA KARADENİZ HAVZASININ JEOLOJİSİ VE TEKTONİĞİ,” 2015, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/79558.