Kent tarihi araştırmalarında mekânbilimsel bir yaklaşım olarak kentsel morfoloji

Date

2015-10-23

Author

Bilsel, Fatma Cânâ

Metadata

Show full item record

Item Usage Stats

519
views

0
downloads

Kent tarihi yazımında toplumsal, kültürel ve ekonomik olguları kent mekânıylailişkilendiren çalışmaların göreli olarak yeni olduğu görülür. Buna karşılık, kentlerin mekân boyutuyla çalışılmaya başlanması 19. yüzyıldan itibaren Coğrafya disiplini içerisindegerçekleşmiş, bu bağlamda kentlerin makroformu ve biçimlenmelerinin oluşum vedönüşümü üzerinde karşılaştırmalı çalışmalar Kentsel Coğrafya alanının konularınıoluşturmuştur. Aynı dönemde Arkeolojinin gelişmesiyle, tarih öncesinden bu yanakendiliğinden oluşmuş insan yerleşmeleri yanında planlı yerleşmelerin varlığının gün ışığaçıkması kent formuna yönelik araştırmaların gelişmesine önemli bir ivme kazandırmıştır.Mimarlık tarihi yazımında bu gelişmenin etkileri belirgin biçimde ortaya çıkar. Yüzyıldönümünde Şehircilik ve/veya Şehir Planlama’nın bir disiplin olarak oluşumu aşamasında,kent makroformu ve kentsel biçimlenme sorunsalına odaklanan kent tarihi araştırmaları,yeni disiplinin epistemolojisinin oluşumunda kaynaklık etmiştir. Poëte, Lavedan, Geddesve Mumford’un çalışmaları bu kapsamda düşünülebilir. 20. Yüzyılın ikinci yarısında iseBenovolo, Kostoff vd. kent formu ve kentsel ve kamusal mekânlarının biçimlenmesineodaklanan yapıtlarıyla öne çıkarlar. Bu dönemde, kentsel morfoloji ve mimari tipoloji – tipo-morfoloji- araştırmaları “operasyonel tarih” yaklaşımıyla mimarlık ve kentsel tasarımalanlarında, uygulamayı da yönlendirecek olan bir kuram ve araştırma alanı olarak ortayaçıkmış ve gelişmiştir. Türkiye’de ise kent formu ve kentsel mekân odaklı çalışmalarınözellikle Şehircilik ve Mimarlık Tarihi alanında geliştiği söylenebilir. Fransız mimar vesanat tarihçi Albert Gabriel, tarihi kentler üzerinde gerçekleştirdiği çalışmalarla Türkiye’dekentsel morfoloji çalışmalarında öncü olmuştur. Kemal Ahmet Arû, Doğan Kuban, GönülTankut ve Sevgi Aktüre ise yakın dönemde kent ve şehircilik tarihine, her zaman adıkonmasa da kentsel morfoloji yaklaşımıyla önemli katkılarda bulunmuşlardır.Bu bildiride, uluslararası bağlam içerisinde, geçmişten bugüne Türkiye’de kent tarihiyazımında kentsel morfoloji çalışmalarının katkıları ve yeri örnekler üzerinden tartışılacaktır.

URI

https://hdl.handle.net/11511/83994

Conference Name

Türkiye Kentsel Morfoloji Sempozyumu: temel yaklaşımlar ve teknikler (2015)

Collections

Department of Architecture, Conference / Seminar

Suggestions

OpenMETU
Core

Urban obsolescence: an evaluation of observed and perceived criteria in the context of Ulus historic city center in Ankara Hatiçoğlu, Mervenur; Büyükcivelek, Ahmet Burak; Department of Urban Policy Planning and Local Governments (2021-11-10) Ulus, the historic city center of Ankara, has been experiencing a steady urban obsolescence process, which threatens the cultural values inherited from prehistoric civilizations to the early republican period and the ongoing urban life in the quarter. Although there are many concepts in the literature that defines urban depression in cities, such as urban decline, blight, and shrinkage, they all have nuances in their theoretical background in terms of causes and effects. In the case of Ankara city and Ulus ...
Urban form, public life and urbanity: A study on Sakarya Pedestrian Area in Ankara Coşkuner, Utku; Bilsel, Fatma Cânâ; Department of Architecture (2021-9) Decision-making processes related with the physical arrangements and the urban form affect the city's social structure at a certain extent. In return, social transformations most obviously take the stage on the public spaces of cities that are open-to-all spaces of urban culture and are the main reason why cities define spaces of freedom. Besides the direct relationship it establishes with the public spaces of the city, the public realm is an intangible concept shaped by how the urbanites develop their comm...
A Study on Visibility Analysis of Urban Landmarks: The Case of Hagia Sophia (Ayasofya) In Trabzon Kalın, Arzu; Yılmaz, Demet (Middle East Technical University, Faculty of Architecture, 2012-6-1) Nüfus artışını kaldırabilecek fiziksel mekânları, fiziksel altyapıları aynı hızla ve düzenle büyütemeyen kentler için doğa ile bütünleşmenin kaybolduğu ve toplumsal yaşam biçimlendirme birlikteliğinin koptuğu plansız, kimliksiz, estetikten uzak, yaşanabilirliği zayıf mekânlara dönüşmek, kaçınılmazdır. Bu değişim kendini en çarpıcı biçimde insankent ilişkisinde göstermektedir. İnsanlar kolay anlaşılır, kimlikli, okunabilir kentler yerine çarpık yapılaşmanın olduğu kalitesiz çevrelerde yaşamlarını sürdürmek z...
Kent Kimliği ve Estetiği, Sürdürülebilir Kentleşme ve Yaşam Kalitesi Akkar Ercan, Zübeyde Müge (2020-10-09) Dünyanın en çok ilgi gören kentleri, tarihi, doğal ve kültürel değerlere, ilgi çekici kimliğe ve yüksek düzeyde estetik niteliklere sahiptir. Eşsiz doğal, tarihi ve kültürel zenginlikleri, yüksek estetik nitelikleri, özgün mimarisi, anıtları, kamusal alanları ve zihinlerde kalan özel imgeleriyle bu şehirler herkes tarafından beğenilir ve tercih edilir. Kentlerin beğenilmesi ve tercih edilmesini sağlayan kimlik ve estetik özellikleri, aynı zamanda, kentlerde yaşayanları mutlu eder ve yaşadıkları yerlere...
Kent Mekânlarının Yeniden Üretiminde Kentsel Morfoloji ve Kent Mimarlığı Yaklaşımı: Paris Örneği Bilsel, Fatma Cânâ (2018-11-02) Kentsel morfoloji ve tipo-morfoloji araştırmalarının mimarlık ve kentsel tasarım alanında bir araştırma alanı olarak gelişmesiyle birlikte, "kent mimarlığı" yaklaşımının Avrupa kentlerinde kentsel mekân düzenlemelerinde etkili olduğu görülür. 1950ler sonrasında artan kent nüfusunun barınmasını sağlamak üzere, sosyal refah devleti politikaları doğrultusunda büyük konut komplekslerinin yapımı için gerçekleştirilen büyük ölçekli kentsel dönüşüm uygulamalarının sonuçları ve modernizm eleştirisiyle birlikte "ken...

Citation Formats

F. C. Bilsel, “Kent tarihi araştırmalarında mekânbilimsel bir yaklaşım olarak kentsel morfoloji,” Mersin, Türkiye, 2015, p. 59, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/83994.