Yerel katılım yöntemi olarak mahalle komiteleri: Bursa Nilüfer Belediyesi üzerinden bir değerlendirme

2018-10-30
Yerel yönetimlerin hemşerilerin katılımını sağlayarak, istek, sorun ve önerilerinden haberdar olup onlara duyarlı davranması, verilen hizmetler ve hizmet kalitesi konusunda vatandaş memnuniyetinin sağlanması yolunda ilk sırada yapılması gerekenler arasında gelmektedir. Türkiye’de yerel yönetimler düzeyinde halkın karar alma mekanizmalarına katılımı konusu günümüz kamu yönetiminde sıkça tartışılmaktadır. Bu bağlamda, halkın yerel yönetimlere katılımını sağlayacak mekanizmaların ve yöntemlerin sayısı da artmıştır. Kent konseyleri, mahalle meclisleri ve komiteleri, kamuoyu yoklamaları, meclis toplantılarına katılım, danışma kurulları başlıca katılım mekanizmaları arasında yer alırken sosyal medya araçları, belediye web siteleri, online anketler gibi bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanıldığı katılım araçları da giderek yaygınlaşmaktadır. Bu çalışmanın amacı, bir yerel katılım yöntemi olarak mahalle komitelerini değerlendirmektir. Çalışmada, Türkiye’de mahalle komiteleri uygulamasının 2009 yılından beri öncülüğünü yapan bir belediye olan Bursa Nilüfer Belediyesi üzerinden bir analiz yapılmaktadır. Nilüfer Kent Konseyi tarafından uygulanmakta olan Mahalle Komiteleri projesinin amacı, mahalle ölçeğinde bir yönetim birimi oluşturulması ve bu suretle karar alma süreçlerine hemşerilerin etkin katılımının sağlanmasıdır. Nilüfer Belediyesi Mahalle Komiteleri İşleyiş Yönergesine göre, “Mahalle Komiteleri, mahallenin ortak ihtiyaçlarını belirlemek, mahallenin yaşam kalitesini geliştirmek, belediye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilişkilerini yürütmek, mahalle ile ilgili konularda görüş bildirmek, diğer kurumlarla işbirliği yapmak ve mahallelinin kamu yönetimlerinin karar süreçlerine katılımını sağlamak konularında çalışmalar yürütür, mahallesiyle ilgili önceliklere karar verir ve projeler üretir. Toplantı, eğitim, proje ve benzeri konularda Nilüfer Kent Konseyi’nden destek alır.”1 Nilüfer Kent Konseyi, Kadın Meclisi, Gençlik Meclisi ve Mahalle Komitelerinde alınan kararlar doğrudan Nilüfer Belediye Meclisi gündemine taşınmaktadır. Çalışmada öncelikle yerel katılım, mahalle komiteleri ve işleyişiyle ilgili genel bir tartışma yapılmaktadır. Ardından Nilüfer Belediyesi’nin mahalle komiteleri uygulaması incelenerek vatandaşlar gözünden bir analiz gerçekleştirilmektedir. Veri toplama yöntemi olarak yüz yüze anket tekniği kullanılmıştır. Anket aracı, Nilüfer belediyesine bağlı 64 mahallede ikamet eden, mahalle nüfusunun genel nüfusa orantısı göz önüne alınarak her mahalleden rassal olarak seçilen 18 yaş ve üzeri toplam 500 kişiye, danışmanlık şirketinden hizmet alınarak yüz yüze uygulanmıştır. Anket ölçeği yerel katılım algı ve davranışlarını ölçmeye yönelik sorulardan oluşmuştur. Veriler üzerinde betimsel istatistiksel analizler gerçekleştirilmiştir. Bulgulara göre, vatandaşlar hizmet önceliklerinin belirlenmesi ve yerel sorunlarla ve ihtiyaçlarla ilgili çözümlerin belirlenmesi süreçlerinde vatandaş/sivil toplum katılımını göreceli olarak daha önemli bulmaktadır. Vatandaşlar genel olarak yerel katılımın sonuçları konusunda da olumlu algılara sahiptir. Vatandaşların en çok katılım gösterdikleri karar alma süreci, yerel sorun ve ihtiyaçların belirlenmesi sürecidir. Çalışmaya katılan vatandaşlardan Mahalle komiteleri yoluyla katılım gösterenlerin oranı %50 civarındadır. Araştırma sonuçları yerel katılımla ilgili olumlu algılar olmasına karşılık katılım bilincinin ve yerel katılım düzeyinin geliştirilmeye ihtiyacı olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışma, “Vatandaşların Belediye Hizmet Kalitesi Algısı ve Yerel Katılım İlişkisi: Nilüfer Belediyesi Örnek Olay İncelemesi” isimli ve 215K154 nolu TÜBİTAK projesinden elde edilen verilerden üretilmiştir.
Uluslararası Kamu Yönetimi Forumu (KAYSEM 12), (25 - 27 Ekim 2018)

Suggestions

E-Katılım ve Belediye Hizmet Kalitesi Algısı İlişkisi: Nilüfer Belediyesi Örneği
Yavuz, Nilay (2017-11-01)
Demokrasinin gelişmesinde ve günlük yaşam için gerekli yerel hizmetlerin sağlanmasında önemli bir role sahip olan belediyelerin, bir yandan kaynaklarını etkili ve verimli kullanırken diğer yandan da vatandaşa kaliteli hizmet verebilmeler i gittikçe daha çok önem kazanmaktadır. Yerel katılım, bu amaçlar doğrultusunda belediyelerin öncelikli sorunlarının belirlenmesi ve işbirliği ile çözüm üretilebilmesi yolunda etkili bir araç olarak görülmektedir (Bryson, 2004; Gökçe, 1999). Özen (2009:2) , yerel katılımı,...
Evaluating the effectiveness of public participation in a local government in Turkey: the case of Bursa Nilüfer Municipality
Temel, Eren Can; Yavuz, Nilay; Department of Political Science and Public Administration (2022-9)
It is expected that decisions taken by administrative units meet needs and demands of citizens. Ensuring public participation in decision-making processes emerges as a method for reflecting perspectives of citizens especially in local governments. For this purpose, different participation tools are utilized, such as petitions, municipal call centers, participatory budgeting events, city councils, and neighborhood committees etc.; however, the effectiveness of these participation methods were not adequately ...
The Changing relationship between urban planning and revenue generation in local government banking: the case of İlbank in post 2011 era
Balambar, Şelale; Balaban, Osman; Department of Urban Policy Planning and Local Governments (2019)
As main providers of local services, local governments play crucial roles in development of cities. However, in many countries, local governments are in need of technical and financial support to sustain their activities. To this aim, local government banking system models were established in various parts of the world. These banking systems can take different forms and show variety according to the social, economic and political structure of the countries. Despite all the differences, the main aim of the e...
A comparative research on participatory practices in Istanbul and Amsterdam
Şanlı, Ekin Güneş; Severcan, Yücel Can; Urban Design in City and Regional Planning Department (2022-9-2)
Citizens and representatives of local governments have developed a growing consensus on the desirability of citizen participation. Citizen participation is an important tool to generate creative solutions to the problems and challenges in cities. New forms of citizen participation in urban planning and design represent a dramatic shift in citizen engagement. There are differing perceptions between local governments regarding citizen participation in practice. Local governments emphasize designing citizen pa...
Urban rail operators in Turkey: Organisational reform in transit service provision and the impact on planning, operation and system performance
Babalık, Ela (2016-06-01)
Many cities around the world have seen efforts to restructure the provision of public transport. While transit authorities as public agencies continue to deliver transit services in some cities, many others have privatised these services, have opened up the market to private operators or have outsourced them to newly founded subsidiaries. The situation is no different in Turkey, where new legislation was enacted in the 1980s enabling local authorities to establish corporate companies under their own agency,...
Citation Formats
N. Yavuz, “Yerel katılım yöntemi olarak mahalle komiteleri: Bursa Nilüfer Belediyesi üzerinden bir değerlendirme,” Kırıkkale, Türkiye, 2018, p. 70, Accessed: 00, 2021. [Online]. Available: https://hdl.handle.net/11511/84294.