Afet Riski Yönetimi Kapsamında Kent Planlama; İstanbul Planları Ve Uygulamalar

Download

metujfa2021207.pdf

Date

2021-12-01

Author

Özyetgin Altun, Ayşe
Öğdül, Hürriyet Gülsün

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

814
views

873
downloads

Araştırmanın temel sorusu Türkiye’de kent planlamanın afet riski azaltımı ve yönetimi (ARAY) sürecinde etkin rol alıp almadığıdır. 1999 yılı Gölcük ve Düzce depremleri Türkiye’deki plansız kentleşme sorunun büyük acılara ve ekonomik kayba neden olabileceğini çarpıcı bir şekilde göstermiştir. Aynı zamanda sadece acil durum müdahalesi yöntemi ile afetlere karşı ne kadar hazırlıksız kalındığı anlaşılmıştır. Ardından geçen yaklaşık yirmi yıllık süreçte Türkiye’de ARAY kabulleri uluslararası perspektifle paralel sürdürülmeye çalışılmış ve büyük gelişme kaydedilmiştir. Ancak kent planlama ile ilgili yönetmeliklerde ve planlama pratiğinde benzer gelişmenin kaydedilmediği kaygısı ile bu araştırma geliştirilmiştir. Kent planlama, ARAY sürecinin gerçekleştirilmesi için mekânsal zararların azaltılması ve toplumsal bilgi, bilincin geliştirilmesinde destek olan bir araçtır. Buna göre arazi kullanım kararları ve yapılaşma şartlarının belirlenmesi ile planlama kararlarının üretiminde katılımın çeşitli sosyal grupları kapsayacak şekilde sağlanması doğrudan risk azaltma kapsamına girmektedir. Bu çalışmada ARAY kapsamında tanımlanan kavramların ve yöntemlerin kent planlama sürecinde nasıl geliştirildiği ve uygulanabildiği ARAY’in ne kadar gerçekleştirilebildiğinin ölçülmesinde gösterge olarak kabul edilmiştir. Buna göre, 1999 Gölcük ve Düzce depremlerinin ardından ARAY kapsamında Türkiye ve İstanbul’da ülke ve yerel ölçekte geliştirilen, kent planlamanın rolünü, içeriğini ve uygulamasını tanımlayan belgeler derinlemesine incelenmiştir. Çalışmada incelenen belgeler 1999 afetinden sonra acil durum müdahalesi yönteminden, afet risk azaltımı ve yönetimi yöntemine geçen Türkiye’de 2000-2017 yılları arasında geçen süreçte yapılan düzenlemeleri kaydetmiştir. Ulusal ölçekte incelenen belgeler yasa, yönetmelik, kalkınma planları, strateji belgelerinden oluşmaktadır. Yerel ölçekte ise İstanbul örneğinde deprem sonrası yapılan risk analizleri, master ve çevre düzeni planları ile 6306 sayılı yasa ile ilan edilen riskli alanlar ve bu alanlara dair gelişen imar planları incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda, ulusal ölçekte gelişen kavramsal ve teorik çerçevenin olgunlaşmamış olduğu, yerel uygulamaların da tartışmalı sonuçlar ürettiği, net bir çerçeve çizemediği tespit edilmiştir. Ancak söylemsel çerçeve risk azaltımı ile kurgulanmıştır. Bu çelişki kent planlamanın risk azaltımı söylemi ile manipülasyon edildiği, henüz tam olarak sorunu çözmeye odaklanamadığı ve riskli alanlarda yapılaşma ve nüfus yoğunluğunun artması ile kent bütününde belirsizliğin artması sorunun üretildiği sonuçları elde edilmiştir.

Subject Keywords

afet risk azaltımı ve yönetimi, kent planlama, İstanbul, afet riskli alanlar, afet risk analizi

URI

http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/articles/metujfa2021207.pdf
https://hdl.handle.net/11511/96750

Journal

ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi

DOI

https://doi.org/10.4305/METU.JFA.2021.2.7

Collections

Department of Architecture, Article

Suggestions

OpenMETU
Core

ANALYZING THE RELATIONSHIP BETWEEN DISASTER RISK MITIGATION AND URBAN PLANNING PROCESSES: THE CASE STUDY OF ESKISEHIR CITY Sert Özkiremitçi, Merve; Balaban, Osman; Department of City and Regional Planning (2022-5-11) The aim of this study is to discuss the effectiveness and efficiency of urban planning in reducing the risk of natural disasters in cities and to analyse the relationship between planning and disaster mitigation processes. The study focuses particularly on the analysis of Eskişehir case with reference to data and information on disaster risk analysis, existing urban development plans as well as the plan implementation processes. After the 1999 Gölcük and Düzce Earthquakes, Eskişehir has also faced and to a ...
Groundwater Impact assessment of Tailings Storage Facility Western Turkey Peksezer Sayıt, Ayşe; Yazıcıgil, Hasan (null; 2015-12-18) The purpose of this study is to assess potential impacts of leakage from the base of TSF on groundwater quality both in operational and post-closure period of a mine site in western Turkey. For this purpose, analytical and 2-D and 3-D numerical models are used together. The potential leakage rate of sulphate-bearing solution from the base of TSF is determined from analytical model. 2-D finite element models (SEEP/W and CTRAN/W) are used to simulate unsaturated flow conditions and advective-dispersive contam...
Seismic vulnerabilities and risks for urban mitigation planning in Turkey Saner, Tugce Sonmez (2015-09-01) Chronic seismic hazards and resulting secondary impacts as natural conditions of the country, and the loss of robust building and prudent settlement practices as aggravated by rapid population growth make cities the most vulnerable geographical and social entities in Turkey. For the development of risk reduction policies, an essential step is to prioritize settlements according to their vulnerability levels. This could be determined by hazard probabilities and attributes of the building stock of each settle...
Seismic vulnerabilities and risks for urban mitigation planning in Turkey Sönmez Saner, Tuğçe; Ersoy, Melih; Balamir, Murat; Department of City and Regional Planning (2013) Chronic seismic hazards and resulting secondary impacts as natural conditions of the country, and loss of robust building and prudent settlement practices as aggravated by rapid population growth make cities the most vulnerable geographical and social entities in Turkey. In contrast, Turkish disaster policy is solely focused on post-disaster issues and no incentives or provision exist to encourage risk analysis or risk mitigation approaches, despite current international efforts. For the development of risk...
Urban conservation as an ownership problematic: Zeyrek - İstanbul Zengin, Utku Serkan; Günay, Baykan; Department of City and Regional Planning (2010) The aim of this study is to investigate the relation between the ownership issues and the conservation of historical housing areas, which is still an ongoing problem in Turkey. The study was carried out with respect to the local and international conservation approaches, as well as three urban conservation experiments from Turkey and Italy. Istanbul - Zeyrek World Heritage Area was taken as a case study to understand further on the issue. Approaches of international authorities on urban conservation such as...

Citation Formats

A. Özyetgin Altun and H. G. Öğdül, “Afet Riski Yönetimi Kapsamında Kent Planlama; İstanbul Planları Ve Uygulamalar,” ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol. 38, no. 2, pp. 145–172, 2021, Accessed: 00, 2022. [Online]. Available: http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/articles/metujfa2021207.pdf.